Τι εντοπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία για το Γενικό Λογιστήριο

Στο πλαίσιο των προνοιών του άρθρου 116 του Συντάγματος της Δημοκρατίας και του άρθρου 81 του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου (Ν.20(Ι)/2014), η Ελεγκτική Υπηρεσία διεξήγαγε έλεγχο σε δείγμα συναλλαγών εισπράξεων και πληρωμών της κεντρικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου και του Γενικού Λογιστηρίου (ΓΛ) για το έτος 2022, το οποίο επιλέγηκε με συγκεκριμένη μεθοδολογία, στο πλαίσιο του ελέγχου που αποσκοπούσε στη διατύπωση ελεγκτικής γνώμης επί των οικονομικών καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ).

Επίσης, στην Έκθεση αυτή περιλαμβάνονται

Για το έργο «Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων – Enterprise Resource Planning (ERP)» εκδόθηκε ξεχωριστή Ειδική Έκθεση με αριθμό ΓΛ/01/2024. Τα σημαντικότερα ευρήματα του ελέγχου αναφέρονται συνοπτικά πιο κάτω:

Διαπιστώσαμε λογιστικές πολιτικές/χειρισμοί που καθορίστηκαν από το ΓΛ, οι οποίες δεν συνάδουν με τη λογιστική αρχή των πραγματικών εισπράξεων και πληρωμών, με βάση την οποία ετοιμάστηκαν οι οικονομικές καταστάσεις.

Διαπιστώσαμε απουσία μηχανισμού τακτικής συμφιλίωσης ή/και συμφιλίωσης στο τέλος του έτους των ποσών του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διοικητικής και Οικονομικής Πληροφόρησης (FIMAS), με επιμέρους μηχανογραφικά συστήματα και άλλες πηγές πληροφόρησης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιβεβαιωθεί η πληρότητα και η ορθότητα των επηρεαζόμενων εισπράξεων και πληρωμών. 

Δεν κατέστη δυνατή η επιβεβαίωση της ορθότητας/πληρότητας ορισμένων ποσών που περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις.

Διαπιστώσαμε ότι, δεν έγινε ειδική αναφορά στις οικονομικές καταστάσεις για τα ποσά που εισπράττονται από τρίτους και πληρώθηκαν σε τρίτους ή/και τυχόν υπόλοιπα στον Γενικό Κυβερνητικό Λογαριασμό κατά τη λήξη του οικονομικού έτους που αφορούν σε τρίτους, ως η σύσταση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου που ακολουθείται για την ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων.

Από τον έλεγχο της κανονικότητας των εισπράξεων και πληρωμών, διαπιστώσαμε αδυναμίες στις δικλίδες εσωτερικού ελέγχου και περιπτώσεις μη τήρησης οδηγιών/εγκυκλίων του ΓΛ αναφορικά με την τεκμηρίωση και έλεγχο των εισπράξεων και πληρωμών.

Διαπιστώσαμε ότι δεν τηρήθηκαν, σε όλες τις περιπτώσεις, οι πρόνοιες ή/και δεν έγινε έλεγχος της τήρησης όλων των προνοιών του «Σχεδίου Επιδότησης Επιτοκίων για Νέα Επιχειρηματικά Δάνεια» και του «Σχεδίου Επιδότησης Επιτοκίων για Νέα Στεγαστικά Δάνεια», τα οποία εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο λήψης μέτρων στήριξης της οικονομίας για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου COVID-19. Συστήσαμε όπως το ΓΛ εφαρμόζει επακριβώς τις πρόνοιες των Σχεδίων με βάση την ημερομηνία έγκρισής τους και διενεργεί όλους τους απαραίτητους ελέγχους.

EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΛ/02/2024 2

Εντοπίσαμε και πάλι περιπτώσεις όπου στις εισπράξεις του ΓΛ δεν επισυνάπτονται υποστηρικτικά έγγραφα, πέραν της πιστωτικής σημείωσης της Κεντρικής Τράπεζας, ή/και που δεν φέρουν ένδειξη ελέγχου, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τεκμηριωθεί κατά πόσο το ΓΛ εξασφάλισε όλα τα απαραίτητα στοιχεία και διενήργησε έλεγχο για τη διακρίβωση της ορθότητας και πληρότητας του ποσού, κατά τον ουσιώδη χρόνο της είσπραξης. Συστήσαμε όπως για όλα τα ποσά που πιστώνονται σε κονδύλια εσόδων διενεργείται έλεγχος, ο οποίος να τεκμηριώνεται, όσον αφορά στην ορθότητα του ποσού που εισπράχθηκε, είτε αυτό προέκυψε από υπολογισμό ή με άλλο τρόπο. Επίσης, εισηγηθήκαμε όπως το ΓΛ εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποίησης των Λογιστικών και Δημοσιονομικών Οδηγιών ή/και την έκδοση σχετικής εγκυκλίου, ώστε να τονίζεται η ανάγκη ελέγχου της ορθότητας/πληρότητας του ποσού είσπραξης.

Από επισκόπηση στους λογαριασμούς καταθέσεων και στα κονδύλια εσόδων της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης (ΓΔΑ), διαπιστώσαμε ότι δεν διενεργείται από το ΓΛ σχετικός έλεγχος κατά την ετοιμασία και καταχώριση διορθωτικών εγγραφών, με αποτέλεσμα τη διπλή καταχώρηση εισπράξεων σε κονδύλια εσόδων της ΓΔΑ. Συστήσαμε όπως το ΓΛ διενεργεί τους απαραίτητους ελέγχους κατά την ετοιμασία και καταχώριση των διορθωτικών δελτίων.

Εντοπίσαμε περιπτώσεις λογαριασμών καταθέσεων στους οποίους δεν ακολουθείται η καθορισμένη διαδικασία εκκαθάρισης, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε αυτούς υπόλοιπα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ζητήσαμε από το ΓΛ ενημέρωση για το πως προτίθεται να χειριστεί τα πιο πάνω αναφερόμενα υπόλοιπα. 

Πλεονάσματα/ελλείμματα σε πίστη ή σε βάρος των Δήμων, που προέκυψαν από δάνεια, μεταφέρθηκαν σε λογαριασμούς καταθέσεων για μελλοντική διευθέτηση. Διαπιστώθηκε ότι σε συγκεκριμένη περίπτωση Δήμου, για τον οποίο προέκυψε πλεόνασμα, αποφασίστηκε, από τον Υπουργό Οικονομικών μετά από εισήγηση της Γενικής Λογίστριας, όπως το εν λόγω ποσό του καταβληθεί ως πρόσθετη χορηγία. Όπως αντιλαμβανόμαστε, ενώ υπήρχε πρόθεση για παρόμοιο χειρισμό και για τους υπόλοιπους Δήμους που οι λογαριασμοί τους παρουσιάζουν πλεόνασμα, εντούτοις, μέχρι την ημερομηνία ολοκλήρωσης του ελέγχου, δεν είχε ληφθεί οποιαδήποτε ενέργεια. Ζητήσαμε από το ΓΛ όπως μας ενημερώσει για τυχόν ενέργειες που λήφθηκαν αναφορικά με τα υπόλοιπα των άλλων Δήμων, που παραμένουν σε λογαριασμούς καταθέσεων ως πλεόνασμα.

Διαπιστώσαμε περιπτώσεις ταυτόχρονης καταβολής μισθού και σύνταξης σε νυν και πρώην αξιωματούχους, ενώ σύμφωνα με την οικεία νομοθεσία θα έπρεπε η σύνταξή τους να είχε ανασταλεί για την περίοδο κατά την οποία τους καταβάλλεται/καταβαλλόταν μισθός. EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΛ/02/2024 3 Συστήσαμε όπως, το ΓΛ προβεί άμεσα στον τερματισμό της καταβολής των συντάξεων των νυν αξιωματούχων που γίνεται κατά παράβαση ρητών προνοιών των σχετικών Νόμων και καμία παράνομη σύνταξη να μην καταβληθεί για τον μήνα Ιανουάριο 2024 και εντεύθεν.

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός και, κατά συνέπεια, ο Τελικός Απολογισμός του Κρατικού Προϋπολογισμού, δεν αντικατοπτρίζουν, σε όλες τις περιπτώσεις, τις πραγματικές εισπράξεις και πληρωμές, σε αντίθεση με τις πρόνοιες του Συντάγματος και της σχετικής νομοθεσίας. Συστήσαμε όπως ο Τελικός Απολογισμός ετοιμάζεται στη βάση των πραγματικών εισπράξεων και πληρωμών, ανεξαρτήτως των λογιστικών χειρισμών που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων, νοουμένου ότι το ΥΟ θα λάβει μέτρα ώστε η κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού να συνάδει με τη βασική αρχή παρουσίασής του.

Οι νομοθεσίες για τις μνημονιακές αποκοπές δεν εφαρμόστηκαν στους μισθούς των Δικαστών που προσλήφθηκαν μετά την ψήφιση των νομοθεσιών αυτών, μέχρι και τον Αύγουστο του 2021.

Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε στον Πίνακα «Δάνεια με κυβερνητική εγγύηση», της Δημοσιονομικής Έκθεσης για το έτος 2022, παρατηρήσαμε ότι η κατάσταση υπολοίπων δανείων με κυβερνητική εγγύηση στις 31 Δεκεμβρίου 2022, που στάλθηκε στο ΓΛ από την Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (Κ.Ε.ΔΙ.ΠΕ.Σ.), περιλαμβάνει επτά περιπτώσεις δανείων, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον πιο πάνω Πίνακα, καθώς υπάρχει διαφωνία μεταξύ Κ.Ε.ΔΙ.ΠΕ.Σ. και ΓΛ κατά πόσο τα συγκεκριμένα δάνεια είναι εγγυημένα από τη Δημοκρατία. Συστήσαμε όπως το ΓΛ ζητήσει ενημέρωση από την Κ.Ε.ΔΙ.Π.Ε.Σ. και σε περίπτωση που εξακολουθεί να υπάρχει διαφωνία, το ΓΛ να εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης νομικής αρωγής από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας για τελική ρύθμιση του θέματος.

Διαπιστώσαμε ότι, το λογιστικό σύστημα FIMAS επιτρέπει τη διενέργεια δαπάνης από πιστώσεις Άρθρων δαπανών για τις οποίες απαιτείται η εκ των προτέρων συγκατάθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, ανεξάρτητα από την εξασφάλιση της γραπτής συγκατάθεσης της εν λόγω Κοινοβουλευτικής Επιτροπής. Συστήσαμε όπως το ΓΛ εξετάσει το ενδεχόμενο εγκατάστασης κατάλληλων δικλίδων ασφαλείας στο λογιστικό σύστημα FIMAS, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα διενεργείται οποιαδήποτε δαπάνη πριν την εξασφάλιση της συγκατάθεσης της Βουλής των Αντιπροσώπων.