Ο TAP, ο Μέγας Κωνσταντίνος, οι νικητές Αλβανοί και ο ρεαλισμός μας

Του Σωτήρη Χιωτάκη

Θριαμβεύσαμε, λοιπόν. με την επιλογή του TAP για τον Νότιο Διάδρομο; Σίγουρα είναι μια θετική εξέλιξη. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που κατανάλωσε αζέρικο αέριο, από τον Δεκέμβριο του 2007 και μετέχει τώρα σε ένα project – κλειδί για την τροφοδοσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από νέες – πέραν της Ρωσίας, δηλαδή – πηγές.

Η επιτυχία θα έχει πολλούς πατεράδες, ως συνήθως συμβαίνει

στην χώρα μας. Δεν μπορώ, όμως, εγώ να μην θυμηθώ ότι τα προηγούμενα χρόνια, από ορισμένες κορυφαίες πλευρές τόσο της ελληνικής ενεργειακής σκηνής όσο και της ελληνικής διπλωματίας, ο TAP ήταν συνώνυμο του …ακατονόμαστου! Μην ξεχνιόμαστε, υπήρξαμε προσκολλημένοι στον ITGI, αποφεύγαμε και να μιλήσουμε καν για τον TAP κι όταν καταδεχόμασταν να ασχοληθούμε με αυτόν, ήταν κάτι σαν το αποπαίδι: «ναι, υπάρχει και ο TAP, αλλά…»

Δεν ήμασταν ποτέ, ιστορικά, προνοητικοί – ο …Μέγας Κωνσταντίνος που ίδρυσε το Βυζάντιο πάνω στον Βόσπορο ήταν Ρωμαίος, μην ξεχνιόμαστε, και προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιταλοί «επίγονοί» του έπαιξαν με θέρμη εξ αρχής και τα δύο σενάρια - ήμασταν όμως ανέκαθεν ρεαλιστές και ευέλικτοι. Κι όταν τα μηνύματα από Αζερμπαϊτζάν αλλά και από Κομισιόν μεριά άρχισαν με σαφήνεια να είναι του στιλ «Ποιός ITGI;» είχαμε την ευχέρεια να σώσουμε την παρτίδα και να κάνουμε τον TAP, για τον οποίο δεν θέλαμε έως τότε να ακούσουμε, πραγματική επιλογή «ενεργειακής» ζωής.

Με την θετική εξέλιξη της επιλογής του TAP, αναμφίβολα αποφύγαμε μια ακόμη μεγάλη ήττα, μετά τον ITGI και μετά, βεβαίως, το νότιο σκέλος του South Stream, το οποίο οι Ρώσοι επισήμως έχουν τοποθετήσει σε μεταγενέστερη χρονική βάση. Για να μην θυμίσω και τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη…

Όμως, κακά τα ψέματα. Οι μεγάλοι κερδισμένοι της υπόθεσης είναι οι Αλβανοί. Μπήκαν από την αρχή στο σχέδιο, το στήριξαν με τις όσες δυνάμεις διαθέτουν και, τελικά, μπήκαν από το πουθενά στον γεωπολιτικό ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Αυτοί, μια χώρα που έχει ηλεκτροπαραγωγή μόνο από υδροηλεκτρικά! Τους στήριξαν και οι Ιταλοί – και προφανώς και οι Αζέροι – όταν εμείς είχαμε αρχίσει τα «ναι μεν, αλλά να βγαίνει από την Δυτική Ελλάδα ο αγωγός προς Ιταλία» και, τελικά, ο κύβος για τον TAP ερρίφθη.

Βεβαίως υπάρχει ακόμη μεγάλος δρόμος για την υλοποίηση και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι το πολιτικό ρίσκο στην Αλβανία θεωρείται πάντοτε αυξημένο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. (Όχι, δεν θα μπω στον πειρασμό να αποφανθώ αν το ρίσκο είναι μικρότερο στην σημερινή Ελλάδα).

Αλλά και οι συνθήκες μεταβάλλονται και συχνά νέοι σχεδιασμοί κερδίζουν τις εντυπώσεις ή, απλώς, συμβάλλουν στο να ξαναέρθουν στο προσκήνιο ιδέες που στο μεταξύ έχουν χάσει έδαφος. Πάντοτε, δε, σχέδια όπως ο TAP που έχουν το χαρακτηριστικό να βγαίνουν νοτιότερα, ως προς τα μεγάλα καταναλωτικά κέντρα, θα έχουν μπροστά τους ένα δυνάμει αρνητικό επιχείρημα σε σχέση με άλλες διαδρομές. Και, βέβαια, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε πως και αυτό το project ισορροπεί με λεπτότητα στο «μαλακό υπογάστριο» της Ρωσίας, χώρας από την οποία το Αζερμπαϊτζάν είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένο.

Ωστόσο, ο TAP έχει τον ορθολογικό συνδυασμό: βαρύγδουπους μετόχους που διασφάλιζαν όχι μόνο το καύσιμο αλλά και την μετέπειτα κατανάλωσή του στον μακρύ δρόμο προς την «καρδιά» της Γηραιάς Ηπείρου. Και αυτές είναι δύο παράμετροι που δεν θα μπορούσαν να αλλάξουν παρά μόνο με μεταβολή της μετοχικής σύνθεσης στο μέλλον. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται λογικό, τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα…

Υ.Γ.

Επειδή οι Αυστριακοί είναι σοβαροί, η OMV έσπευσε χτες και ενημέρωσε με επίσημη ανακοίνωση ότι δεν επελέγη από τους Αζέρους ο Nabucco West, δηλαδή το σχέδιο στο οποίο η γνωστή εταιρεία μετέχει. Παρά την αρνητική για αυτήν έκβαση, είναι προφανές πως τέτοιες εταιρείες απεχθάνονται παιχνίδια φημολογίας και …ταμπλό γύρω από το όνομά τους, Δεν τολμώ, δε, να σκεφτώ τί θα είχε διαρρεύσει στα ελληνικά ΜΜΕ στο μακρύ διάστημα της αναμονής της επιλογής από το Μπακού αν σε κάποιο από τα σχέδια μετείχαν εγχώριοι εισηγμένοι…

Πηγή energypress.gr