Η επιστροφή του «ασώτου Υιού»

Γράφει ο ΑΠΕΛΛΗΣ

Κυριακή του «Ασώτου υιού» σήμερα. Αυτή η θρησκευτική αφήγηση, που βασίζεται στην πιο όμορφη και στην πιο βαθιά σε νοήματα, από τις παραβολές του Κυρίου, μου άρεσε πάντα. Με συγκινούσε πάνω από όλα η εικόνα της επιστροφής και ιδιαίτερα η απέραντη αγάπη και η συμπόνια του Πατέρα. Ίσως, επειδή, ο ίδιος αισθανόμουν πάντα ως ένας άσωτος υιός και είχα ανάγκη από έναν τέτοιο Πατέρα.

Το «θεολογείν» ανήκει στους θεολόγους και στους λειτουργούς του θείου, εγώ δεν ανήκω σε αυτούς. Για μένα, η μικρή ιστορία του Ασώτου, οφείλει τη σπουδαιότητα της στην ουσιαστική μεταφορά της

με άπειρους τρόπους, στα πεπραγμένα του καθημερινού βίου, της πραγματικής ζωής. Σε αυτό έγκειται η μεγάλη της αξία. Είναι ιδέα φιλοσοφική, όχι μόνο θρησκευτική.

Η μορφή του Ασώτου κυριαρχεί στην παραβολή. Είναι ο πρωταγωνιστής της. Ο φακός εστιάζει πάνω του και τον ακολουθεί στα διάφορα περιστατικά της ασωτείας του. Γλεντοκόπι, γυναίκες, συμπόσια, πολυτέλεια.Η γραμμή των συνεπειών κινείται εξελικτικά πάνω στην απόλυτη ευθεία της λογικής, με βάση την αναπόδραστη σχέση μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος. Μια θέση αριστοτελική.

Η σειρά είναι: Αποκοπή-ασωτεία-πτώχευση-δυστυχία-μετάνοια-επιστροφή.

Όλη η ιστορία κινείται ανάμεσα στις δύο άκρες. Την αρχή της αιτίας, που εν προκειμένω είναι, η αποκοπή και η απάρνηση της πατρικής συμβίωσης και τέλος την επιστροφή, που είναι το αποτέλεσμα όλων των ενδιάμεσων οδυνηρών συνεπειών. Μια τέλεια αλληλουχία διέπει την όλη ιστορία.Η απομάκρυνση από αυτό που δίνει την ζωή και την αληθινή ευτυχία, οδηγεί αναπόφευκτα στην παρακμή και στον εκφυλισμό, στην απόλυτη στέρηση και στη δυστυχία. Και αυτή η δυστυχία, στάθηκε πάντα ο γόνιμος κάμπος της ψυχής και του νου, του δυστυχισμένου ασώτου. Γιατί, αυτός ο κάμπος σπέρνεται με ελπίδες και ποτίζεται με δάκρυα για να φυτρώσουν τα ζωοφόρα άνθη της μετάνοιας. Που σημαίνει «αλλάζω νου».Αλλάζω τρόπο ζωής, σκέψης. Τώρα, το Λευκό μου φαίνεται Λευκό, και το Μαύρο το βλέπω Μαύρο. Μετάνοια μπορεί να σημαίνει, πως αναγνωρίζω πλέον τον εαυτό μου, σαν αυτό που αληθινά Είναι. Όχι σαν αυτό, που θα ήθελα να είναι.

Το μεγαλειώδες στοιχείο της ιστορίας του Ασώτου, συνίσταται στη δυνατότητα της διαχρονικής μεταφορά της, τόσο στις μικρές ιστορίες των ατόμων, όσο και στις μεγάλες ιστορίες των εθνών. Του δικού μας έθνους για παράδειγμα. Το στοιχείο του ιερού, που είναι το ένα από τους δύο πόλους, μαζί με το αισθητικό (πολιτικό), που καθορίζει την έλλογη ανθρώπινη ύπαρξη, διαπερνά τους αιώνες μέσα σε όλη την διάρκεια της ιστορίας. Όχι όμως με την ίδια ένταση σε κάθε εποχή, ούτε στον ίδιο βαθμό επιρροής. Και αυτό ανεξάρτητα από το όνομα της θεότητας που οι ‘Ελληνες έχουμε σε κάθε εποχή έχουμε λατρέψει. Βλέποντας πανοραμικά την ιστορία του ελληνικού Έθνους, διαπιστώνουμε, ότι κάθε μεγάλη αλλαγή, γεμάτη κινδύνους και αγωνία, συνέβαινε πάντα μετά από μια περίοδο υποχώρησης του ιερού στοιχείου και υπερίσχυσης του αισθητικού στην ελληνική κοινωνία. Ας πάρω μερικά παραδείγματα.

Λίγοι