Η μάχη του Μαραθώνα

Τον αθηναϊκό στρατό διοικούσαν δέκα στρατηγοί, εκ των οποίων τελευταίος ήταν ο Μιλτιάδης. Ο πατέρας του Κίμωνας, γιος του Στησαγόρα είχε εξορισθεί από την Αθήνα από τον Πεισίστρατο γιο του Ιπποκράτη. Ενώ βρισκόταν εξορία, είχε την τύχη να κερδίσει τον αγώνα με τέθριππο στην Ολυμπία κι έτσι να αποσπάσει την ίδια δόξα με τον ομομήτριο αδερφό του, Μιλτιάδη. Στους επόμενους Ολυμπιακούς αγώνες

κέρδισε πάλι το έπαθλο με τα ίδια άλογα, αλλά αυτή τη φορά παραιτήθηκε από τη νίκη για χάρη του Πεισίστρατου και γι αυτήν του την πράξη, ο τελευταίος του επέτρεψε να γυρίσει στην Αθήνα, σημειώνεται ότι την ίδια νίκη επανέλαβε σε μεταγενέστερους Ολυμπιακούς αγώνες.

Λίγο αργότερα αφού πέθανε ο Πεισίστρατος, δολοφονήθηκε από τους γιους του τυράννου, οι οποίοι έστειλαν νύχτα μερικούς άνδρες να του στήσουν ενέδρα στο δρόμο κοντά στο πρυτανείο. Ετάφη έξω από την Αθήνα, στην άλλη πλευρά του δρόμου που λέγεται Κοίλη οδός και απέναντι από τον τάφο του θάφτηκαν επίσης τα άλογα με τα οποία είχε κερδίσει τρεις φορές στην Ολυμπιάδα. Τριπλή νίκη είχε επιτευχθεί από μια μοναδική ομάδα αλόγων, αυτή του Ευαγόρα από τη Λακωνία· από τότε ουδείς άλλος το έχει κατορθώσει. Την εποχή εκείνη ο Στησαγόρας, πρωτότοκος από τους δύο γιους του, ζούσε στη Χερσόνησο με το θείο του Μιλτιάδη, ενώ ο μικρότερος που είχε πάρει το όνομα Μιλτιάδης από το μεσολαβητή στη Χερσόνησο, βρισκόταν με τον πατέρα του στην Αθήνα.

  104. Ο συγκεκριμένος Μιλτιάδης ήταν ένας από τους δέκα στρατηγούς των Αθηναίων. Είχε έρθει πρόσφατα από τη Χερσόνησο και δυο φορές κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του. Την πρώτη όταν τον καταδίωξαν οι Φοίνικες μέχρι την Ίμβρο, προσπαθώντας να τον συλλάβουν και τη δεύτερη, αφού γλίτωσε απ’ αυτή την απειλή κι έφτασε στην ασφάλεια της πατρίδας του, βρήκε τους εχθρούς του να τον περιμένουν και σύρθηκε στα δικαστήρια για την τυραννική διακυβέρνησή του στη Χερσόνησο. Πάντως διέφυγε τον κίνδυνο και μετά τη νίκη του εξελέγη στρατηγός από το λαό.

  105. Προτού φύγουν από την πόλη, οι Αθηναίοι στρατηγοί έστειλαν μήνυμα στη Σπάρτη. Αγγελιαφόρος ήταν ο Αθηναίος Φειδιππίδης επαγγελματίας δρομέας μεγάλων αποστάσεων. Σύμφωνα με την αναφορά που έδωσε στους Αθηναίους όταν επέστρεψε συνάντησε το θεό Πάνα στο όρος Παρθένιο, πάνω από την Τεγέα. Ο Πάνας είπε τον φώναξε με τ’ όνομά του και του είπε να ρωτήσει τους Αθηναίους γιατί τον αγνοούσαν, παρ’ όλο που εκείνος ήταν φιλικός απέναντί τους και μάλιστα τους είχε φανεί χρήσιμος αρκετές φορές στο παρελθόν και μπορούσε να το κάνει και στο μέλλον. Οι Αθηναίοι πίστεψαν την ιστορία του Φειδιππίδη και μόλις η ζωή τους επανήλθε στο φυσιολογικό, έχτισαν ναό στον Πάνα κάτω από την Ακρόπολη και από τότε οργανώνουν μια ετήσια γιορτή με λαμπαδηδρομία και θυσίες για να έχουν την εύνοιά του.

  106. Ο Φειδιππίδης λοιπόν —που ανέλαβε την αποστολή από τους στρατηγούς της Αθήνας και συνάντησε τον Πάνα— έφτασε στη Σπάρτη την επόμενη μέρα που έφυγε από την Αθήνα και παρέδωσε στους άρχοντες των Σπαρτιατών το μήνυμα που έλεγε: «Άνδρες της Σπάρτης, οι Αθη