Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΒΕΡΣΑΛΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ «ΜΝΗΜΟΝΙΑ»

«Παράδοξες» ομοιότητες;

του

Προκόπη Παυλόπουλου

Βουλευτή, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών

(στο περιοδικό «ΕΠΙΚΑΙΡΑ» τ. 157 της 18/10/2012)

Όπως μαρτυρούν τα σημεία των καιρών, οι επόμενοι μήνες –επαναλαμβάνω μήνες και όχι τα επόμενα χρόνια- θα δείξουν αν η Γερμανία έχει διδαχθεί, γενικώς, από την ιστορία.  Και, το κυριότερο, αν έχει συνειδητοποιήσει τις τεράστιες ευθύνες που της αναλογούν για όσα δεινά ταλάνισαν, από τα «έργα και τις ημέρες» των ηγετών της κατά τους δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, τόσο το γερμανικό έθνος όσο και, κυρίως, την Ανθρωπότητα

Ι.       Προς το παρόν πολλά, δυστυχώς, γεγονότα οδηγούν στη διαπίστωση ότι οι πολιτικοί ταγοί της Γερμανίας μάλλον δεν έχουν συναγάγει τα ιστορικά συμπεράσματα που τους αναλογούν.  Και τούτο προκύπτει αβιάστως από το ότι, έχοντας και πάλι στα χέρια τους μια τεράστια δύναμη –αυτή τη φορά κυρίως οικονομική, λόγω των μεγάλων ωφελημάτων που προνομιακώς απέδωσε στη γερμανική οικονομία η ως τώρα λειτουργία της Ευρωζώνης- μάλλον προσανατολίζονται να την χρησιμοποιήσουν σε βάρος της παγκόσμιας κοινότητας.  Έτσι ακριβώς όπως συνέβη και στις δύο παγκόσμιες συρράξεις.  Κι όμως η Γερμανία, πρώτη αυτή, θα έπρεπε να έχει  προβληματισθεί σοβαρώς από τις επιπτώσεις που βίωσε ιδίως τόσο κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου όσο και μετά απ’ αυτόν.

ΙΙ.       Ας θυμηθούμε, συνοπτικώς, τα γεγονότα:

Α. Στις 7 Μαΐου του 1919, η ηττημένη –όχι όμως ολοκληρωτικά- Γερμανία αποδεχόταν τους «ειρηνευτικούς όρους των Συμμάχων και των συμμαχικών και συνεργαζόμενων Κυβερνήσεων».  Οι όροι αυτοί εξουθένωναν, κατ’ αποτέλεσμα, τον γερμανικό λαό μέσα από τρεις ταπεινωτικούς όρους, οι οποίοι αφορούσαν πρώτον, τον εδαφικό διαμελισμό της Γερμανίας, δεύτερον, τη στρατιωτική της αποδυνάμωση και, τρίτον, την οικονομική της επιβάρυνση, μέσω των πολεμικών επανορθώσεων, τις οποίες καθιέρωνε, ως δείγμα «πολεμικής ενοχής», το άρθρο 231 της Συνθήκης των Βερσαλλιών.

Β. Το αν οι ως άνω όροι ήταν δίκαιοι, λόγω των ανυπολόγιστων ευθυνών της Γερμανίας ως προς την έκρηξη και τις συνέπειες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, λίγη σημασία έχει.  Άλλωστε, η ιστορία γράφεται αντικειμενικώς.  Το δεδομένο είναι ότι οι Σύμμαχοι που τους επέβαλαν, ακόμη και αν είχαν το αίσθημα δικαίου με το μέρος τους εκείνη την περίοδο, δεν υπολόγισαν τις συνέπειες που επακολούθησαν.  Και οι συνέπειες αυτές κυοφόρησαν, δυστυχώς:

1. Από τη μια πλευρά την έκρηξη του γερμανικού λαού, ο οποίος αισθάνθηκε ότι οδηγείται στο περιθώριο της εξαθλίωσης και, επέκεινα, της κοινωνικής έκρηξης.  Με τελικό απολογισμό την ιστορική επιβεβαίωση της έκρηξης αυτής.

2. Και, από την άλλη, τη γέννηση μιας θνησιγενούς δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.  Η οποία αντί να δημιουργήσει το κοινωνικό κράτος, που για πρώτη φορά θεσπιζόταν στο γερμανικό σύνταγμα του 1919, έφερε τελικώς στην επιφάνεια το τέρας του αυταρχισμού, το οποίο προέκυψε και μέσα από την ανεξέλεγκτη προσφυγή στις υπερεξουσ