Ο κοινοβουλευτικός όχλος

Γράφει ο Βασίλης Δ. Χασιώτης

«Αυτός ο όχλος στο Ουέστμινστερ…»Άλφρεντ Μίλνερ (1854-1925)(Hobsbawm, J. Eric: Η Εποχή των Αυτοκρατοριών 1875-1914, εκδ. ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ, Αθήνα)
Τότε, στην εποχή του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», όσοι τουλάχιστον πιστεύαμε στο Δυτικό κοινοβουλευτικό σύστημα, ακόμα και όσοι κινούνταν (μεταξύ αυτών κι εγώ για κάποιο διάστημα τότε) στο χώρο του ευρωκομμουνισμού, ένα από τα σημεία που είχαμε να μεμφθούμε το Ανατολικό μπλοκ, ήταν ακριβώς και το ζήτημα της παρωδίας της «αντιπροσώπευσης» των λαών των χωρών του κομμουνιστικού μπλοκ στα εθνικά συλλογικά όργανα των κρατών τους.Βεβαίως, εκεί είχαμε το φαινόμενο των «απόλυτων» επιλογών…«Εκλογές» όπου με θηριώδη ποσοστά της τάξης του 99% οι κάλπες έβγαζαν πάντα το «σωστό» κομματικά αποτέλεσμα…Εκεί ο ρόλος των όποιων αντιπροσώπων, και ας μείνουμε στο ρόλο των βουλευτών, ήταν ξεκάθαρος.Ήταν ξεκάθαρα τυπικός…Αγελαίος…Δηλαδή ΧΩΡΙΣ ΟΥΣΙΑ…Ένα δηλαδή «όχλός»…Αποστολή, ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ, το να υπηρετεί το Κόμμα, το να ψηφίζει στα πλαίσια ΜΙΑΣ ΠΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΥΣΤΗΡΗΣ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ, όπου κάθε παρέκκλιση, ίσως και να είχε επιπτώσεις ακόμα και στην φυσική ελευθερία του «αντιφρονούντος» ή μερικές φορές και στη ζωή του την ίδια.Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΥΠΟΤΑΓΗ του βουλευτή ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος, όπως εκείνα, αποτελούσε το τεκμήριο ή μη για την ΕΠΙΛΟΓΗ στο αξίωμα.Τι συνέβαινε όμως στη Δύση;Τι συμβαίνει ακόμα και σήμερα;Πόσες από τις παραπάνω στρεβλώσεις, που στο κάτω της γραφής μπορούσαν να έχουν και το ελαφρυντικό ότι εμφανίζονταν σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, δεν αποτελούν συμπτώματα, εμφανή χαρακτηριστικά, σε δημοκρατίες, και μάλιστα του πολυδιαφημισθέντος –και ίσως δικαίως, τουλάχιστον κάποτε- «Δυτικού τύπου»;Πόσο ελεύθερος είναι ο βουλευτής από τη κομματική καταδυνάστευση στο «Δυτικό Σύστημα»;Πόσο ελεύθερος είναι ο βουλευτής να αποφασίζει και ψηφίζει ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ;Νομίζω ότι τα ερωτήματα αυτά είναι ρητορικά…Και ένα ερώτημα είναι ρητορικό, όταν είναι αναμενόμενη η απάντηση…Το τι θα πει και τι δεν θα πει ο βουλευτής, εξαρτάται όχι απ’ αυτόν μα από το κόμμα…Όχι πάντα, ΑΛΛΑ ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΝΤΑ…Η βούληση του βουλευτή, αντικαθίσταται από τη κομματική βούληση.Κι ακόμα παραπέρα, η συμμετοχή του βουλευτή στα όργανα λήψης αποφάσεων των μεγάλων ιδίως κομμάτων, είναι ζήτημα ένταξής του σε μια άτυπη εσωτερική κομματική ιεραρχία και μιας μάλλον τυπικής κομματικής ελίτ.Έτσι λοιπόν, η υποβάθμιση του ρόλου του βουλευτή μέσα στο ίδιο του το κόμμα, οδηγεί σε υποβάθμιση του ρόλου και μέσα στο Κοινοβούλιο.Ο «μέσος» «Δυτικός» βουλευτής, περιορίζεται στο να επιδοκιμάζει ή να αποδοκιμάζει ό,τι διατάσσεται να επιδοκιμάσει ή αποδοκιμάσει.Η ΙΔΙΑ αγελαία κατάσταση είναι πανταχού παρούσα.Ήδη από πολύ παλιά, και νομίζω ευστόχως, ο Gustave Le Bon, είχε μιλήσει για το φαινόμενο του «κοινοβουλευτικού όχλου». Όπως σημείωνε (Ψυχολογία των όχλων, εκδ. Αναγνωστίδη, Αθήνα) : «Ξαναβρίσκουμε στις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις τα γενικά χαρακτηριστικά των όχλων : την απλοποίηση ιδεών, το ε