Ο ύποπτος θάνατος Οζάλ,ο καρκίνος του Ερντογάν και ο Οτσαλάν

Του Σάββα Καλεντερίδη

Ο Τουργκούτ Οζάλ ήταν ένας από τους ξεχωριστούς σοβαρούς πολιτικούς της Τουρκίας.
Ήταν ο άνθρωπος που έπαιξε με επιτυχία το ρόλο της «γέφυρας» για την ομαλή διάβαση από τη χούντα του Εβρέν στη δημοκρατία, πάντα με τουρκικούς όρους. Έγινε πρωθυπουργός και κυβέρνησε την Τουρκία από το 1983 μέχρι το 1989, βάζοντας τα θεμέλια για την φιλελευθεροποίηση της αγοράς και της οικονομίας της Τουρκίας, αφού το διάστημα αυτό ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ήταν 5,2%. Να σημειωθεί ότι ο ιθύνων νους

και η ψυχή των οικονομικών αλλά και των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων ήταν ο αείμνηστος Αντνάν Καχβετζή, ελληνόφωνος από τα Σούρμενα του Πόντου, που έχασε τη ζωή του σε ύποπτο αυτοκινητιστικό δυστύχημα, στις 5 Φεβρουαρίου του 1993.

Το 1989 ο Τουργκούτ Οζάλ εξελέγη πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, αξίωμα στο οποίο παρέμεινε μέχρι τις 15 Απριλίου του 1993, οπότε έπεφτε νεκρός από καρδιακό επεισόδιο, όπως ανέφεραν οι γιατροί.
Ο Οζάλ, ως πρωθυπουργός και ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, εφάρμοσε τις πιο σκληρές μεθόδους για να καταπνίξει τη δράση του ΡΚΚ και του κουρδικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος. Επί των ημερών του δόθηκε η άδεια για πρώτη φορά σε ομάδες μαφιόζων και παρακρατικών να δολοφονούν Κούρδους πολίτες. Όταν όμως διαπίστωσε ότι δεν είναι δυνατόν να λύσει το πρόβλημα με στρατιωτικά μέσα, αποπειράθηκε να το λύσει δια των διαπραγματεύσεων και δια της πολιτικής οδού.
Ο Οζάλ γνώριζε ότι οι Κούρδοι είναι ένας από τους βασικούς ιδρυτές της Τουρκικής Δημοκρατίας. Όντας και ο ίδιος κουρδικής καταγωγής, ασκώντας την εξουσία διαπίστωσε ότι στη χώρα αυτή υπάρχει ένα πρόβλημα ταυτότητας και πολιτισμού. Και το σημαντικότερο, γνώριζε ότι η πλειοψηφία του κουρδικού λαού στηρίζει το ΡΚΚ. Στα πλαίσια αυτά έκανε την περίφημη δήλωση: «Αν χρειαστεί συζητάμε ακόμα και την ομοσπονδιακή λύση».
Τις αρχές του 1993, ο Οζάλ έστειλε τον Ταλαμπανί ως διαμεσολαβητή στον Οτζαλάν, στην Κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου και του μεταβίβασε την πρόταση να κηρύξει το ΡΚΚ εκεχειρία, για να ανοίξει ο δρόμος της πολιτικής λύσης του Κουρδικού. Μετά από αυτό ο Άπο έδωσε εντολή, αρχής γενομένης από τον εορτασμό του Νεβρόζ (21 Μαρτίου), να ισχύσει κατάπαυση του πυρός επί ένα μήνα και στη συνέχεια έδωσε συνέντευξη τύπου στο Λίβανο, όπου κήρυξε επίσημα κατάπαυση του πυρός, παρουσία του Ταλαμπανί, νυν προέδρου του Ιράκ.
Η κατάπαυση του πυρός διήρκεσε ένα μήνα. Το διάστημα αυτό δεν υπήρχε κανένα επεισόδιο ούτε από πλευράς των ανταρτών του ΡΚΚ ούτε από πλευράς του τουρκικού κράτους και η κατάπαυση επεκτάθηκε μετά από αίτημα της Τουρκίας. Τη φορά αυτή, όμως, έλαβαν χώρα ορισμένα γεγονότα. Πριν περάσει ένας μήνας, στις 15 Απριλίου, ο Τουργκούτ Οζάλ πέθανε ή τον δολοφόνησαν. Μετά τον περίεργο θάνατο του Οζάλ, άρχισαν συζητήσεις για το πώς θα μπορούσε να συνεχιστεί αυτή η περίοδος, που θα οδηγούσε στην πολιτική λύση του Κουρδικού.

Ενώ υπήρχε αυτό το καθεστώς αβεβαιότητας, στις 24 Μαΐου 1993, ομάδα 300-400 ανταρτών, διέκοψαν την κυκλοφορία στην εθνική