«Οι Σύγχρονες Κοινωνίες είναι βασισμένες στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη»

Από την διάλεξη του Πέτρου Γ. Δούκα στο Harvard Business School- Athens Reunion (Παρασκευή 13 Μαίου 2011) και στο London Business School με θέμα «Οι Σύγχρονες Κοινωνίες είναι βασισμένες στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη»«Καμιά ενέργεια δεν φθάνει στη τελειότητα όταν εμποδίζεται» -Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια]Διαβάζοντας τους αρχαίους συγγραφείς διαπίστωσα πως πολλά από αυτά που μελετάγαμε στο πανεπιστήμιο ως ‘αγγλοσαξωνικές’ ιδέες και θεωρίες ήταν τα ίδια με αυτά που δίδασκαν οι δικοί μας πριν από 24 και- αιώνες!  Η σκέψη τους ήταν «δρώσα», όπως την χαρακτήρισε ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Για παράδειγμα, πρώτα οι Έλληνες επινόησαν και εφάρμοσαν το δημοκρατικό πολίτευμα, και τη λειτουργία κράτους βασισμένη σε νόμους και μετά οι λόγιοι ανέλυσαν όλα τα σχετικά και τα πήγαν ένα βήμα παραπέρα.Πρώτοι δημιούργησαν την ‘κριτική σκέψη’, δηλαδή την ψυχρή ανάλυση της ψυχρής πραγματικότητας. Πρώτοι δηλαδή προσπάθηασν να κατανοήσουν την πραγματικότητα όπως αυτή είναι, πέρα από από αυτή που πρέσβευε η άρχουσα τάξη, ή η θρησκοληψία, ή οι ιδεολογίες και οι μύθοι.Πρώτοι αντελήφθησαν τον διπολισμό στο Σύμπαν. Πως δηλαδή υπάρχει η ύλη και υπάρχει και η δύναμη που δίνει μορφή και βάζει τάξη σε αυτή την ύλη. Πρώτοι οι Έλληνες συνέλαβαν και ανέπτυξαν τις έννοιες της ηθικής, της αρετής, της ευδαιμονίας, της αξιοκρατίας, της γνώσης ως πρωταγωνιστικού παράγοντα στη ζωή κάθε ανθρώπου. Πρώτοι συνέλαβαν την έννοια της ‘μεσαίας τάξης’ και την ανάγκη για την στήριξή της! Όπως και την ανάγκη για αξιοκρατία! Πρώτοι εφηύραν την κωμωδία, την έννοια της χαράς.Εμπεδοκλής και κυκλικότηταΠρώτος ο Εμπεδοκλής διανοήθηκε ότι όλα χαρακτηρίζονται από κυκλικότητα. Υπάρχει η διαδικασία της αντιπαλότητας, του ανταγωνισμού, του ‘νείκους’ (επιθυμία για επικράτηση), την οποία διαδέχεται η περίοδος της ‘φιλότητας’, όπου όλα επανασυνδέονται. Αυτή η διαδικασία δεν τελειώνει ποτέ! Όλα αλλάζουν εκτός από την κυκλικότητα. Για τις δυσκολίες που περνάμε τώρα εμείς οι  Έλληνες τα διδάγματα του Εμπεδοκλή είναι πολύ ενθαρρυντικά.ΗράκλειτοςΠρώτος ο Ηράκλειτος κατέγραψε ότι όλα είναι αποτέλεσμα αντιπαλότητας και ανταγωνισμού. ΄Πατέρας’ (αιτία) κάθε κατάστασης και κάθε μεταβολής είναι ο ‘πόλεμος’! Από τον πόλεμο γεννιέται το καινούργιο.Η ανάπτυξη της δημοκρατίαςΗ ανάπτυξη της δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα ήταν αποτέλεσμα της αντιπαλότητας κυρίως μεταξύ των ευγενών και των υπολοίπων τάξεων. Στα αρχαιότατα χρόνια, η Αθήνα κυβερνιόταν από βασιλιά. Ο βασιλιάς δεν ήταν πάντα και καλός πολέμαρχος. Γι’αυτό και οι Αθηναίοι ευγενείς τοποθέτησαν δίπλα του έναν ‘Πολέμαρχο’ και αργότερα έναν ανώτατο αξιωματούχο για την διοίκηση. Με την πάροδο των δεκαετιών, οι πλούσιοι ευγενείς απέκτησαν περισσότερη εξουσία με θεσμικό όργανο τον Άρειο Πάγο. Αργότερα, όμως η μεσαία τάξη των εμπόρων και των ναυτικών (η παράταξη των ‘Παραλίων’) και το κόμμα των φτωχών ‘ορεινών’ (‘Διακρίων’) του Πεισίστρατου (πτωχοί γεωργοί και κτηνοτρόφοι), σε ανταγωνισμό μεταξύ τους για την εξουσία, άνοιξαν τον δρόμο για πολύ ευρύτερη συμμετοχή στα κοινά του λαού,