Στρατηγικά περιβάλλοντα και εθνικές στρατηγικές και οι ενεργειακοί πόροι της ζώνης από το κεντρικό Αιγαίο μέχρι την Κύπρο

Διοργάνωση «Δημοκρατικού Συναγερμού Ν. Ελλάδας», Intercontinental, 21 Νοεμβρίου 2011

Γράφει ο Παναγιώτης Ήφαιστος

Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Οι εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο στην ζώνη που αρχίζει από το Αιγαίο καταλήγει στο Ισραήλ αλλάζει συλλήβδην

τα στρατηγικά δεδομένα. Οι προοπτικές εξαρτώνται από τις προϋποθέσεις ενός ήδη πολύ σύνθετου στρατηγικού παιχνιδιού που ορίζεται από τις στρατηγικές των εμπλεκομένων κρατών. Ήδη, εμπλέκονται όχι μόνο οι περιφερειακές δυνάμεις αλλά και το πλείστον των ηγεμονικών δυνάμεων. Πολιτικοστρατηγικά μιλώντας, αυτό το ζήτημα, εξ αντικειμένου, είναι και το μείζων.

Από την σκοπιά ενός αναλυτή των διακρατικών σχέσεων απαιτείται να τονιστούν τρεις τουλάχιστον πτυχές:

Πρώτον, στον εθνοκρατοκεντρικό κόσμο του 21ου αιώνα η κρατική κυριαρχία αποτελεί αφενός το θεμέλιο της ζωής μιας κοινωνίας και αφετέρου τον άξονα της διεθνούς πολιτικής. Υπό αυτό το πρίσμα, η Κύπρος πρέπει να την διαφυλάξει και η Ελλάδα πρέπει να ορίσει τα κυριαρχικά της σύνορα.

Δεύτερον, τα κράτη πρέπει να φροντίσουν να δύνανται να ασκούν τα δικαιώματά τους που απορρέουν από την διεθνή νομιμότητα. Η αφετηρία, η βάση και ο άξονας των στάσεων και συμπεριφορών εξαρτάται από την απάντηση στο εξής ερώτημα: Ποιος είναι ο κυρίαρχος ενός χώρου που περιέχει πλουτοπαραγωγικούς πόρους; Με ποιον έτσι μπορώ να συναλλάσσομαι και υπό ποιους όρους; Ο όρος «κυρίαρχος» εδώ αναφέρεται με την ευρύτερη έννοια, δηλαδή την νομική, την πολιτική και την στρατηγική. Και στην κλίμακα αυτή υπάρχουν πολλές διαβαθμίσεις που ο καθείς λαμβάνει υπόψη

Τρίτον, προϋπόθεση χάραξης και εφαρμογής εθνικής στρατηγικής που εκπληρώνει τους εθνικούς σκοπούς είναι η δυνατότητα σωστής ανάλυσης και εκτίμησης της διεθνούς πολιτικής και κυρίως των στρατηγικών όλων των εμπλεκομένων.

Πρώτον, κάθε κράτος ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματά του που απορρέουν από την διεθνή νομιμότητα. Οτιδήποτε λιγότερο είναι ζημιά.

Η άσκηση ενός δικαιώματος που απορρέει από την διεθνή νομιμότητα απαιτεί σωστές εκτιμήσεις για την διεθνή πολιτική, χάραξη και εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής που συμπλέκει τα συμφέροντα των άλλων κρατών με τα δικά σου και αποφασιστικότητα ανάληψης ρίσκου αν οι περιστάσεις το απαιτούν.

Συνοπτικά υπογραμμίζω το αντικειμενικό γεγονός ότι διαδοχικές πολιτικές εξουσίες στην Κύπρο λειτούργησαν με καταπληκτική προνοητικότητα, τόλμη και ορθολογισμό, με αποτέλεσμα η αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας των ενεργειακών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) να προσκρούει ήδη πάνω σε ισχυρές δυνάμεις τις  οποίες όχι μόνο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αλλά επιπλέον μπορεί αν τα πράγματα φτάσουν σε πόλεμο να προκαλέσουν την συντριβή της.

Θα μπορούσε να εκφραστεί η ευλογοφανής εκτίμηση ότι με δεδομένα πλέον τα πολλά στρατηγικά σφάλματα και την υπερεξάπλωση της Άγκυρας, μια σωστή ελληνική στρατηγική θα μπορούσε να τερματίσει την αστάθεια στην περι