Ζώντας με το ‘Μη Αναστρέψιμο’ της Ευρωζώνης

Του Ηλία Καραβόλια

“Ανοίγουμε τη δυνατότητα, στις χώρες που έχουν καλή συμπεριφορά, να κάνουν χρήση των μηχανισμών χρηματοοικονομικής σταθερότητας ,προκειμένου να καθησυχάσουμε τις αγορές και να αποκτήσουμε και πάλι κάποια σταθερότητα στα κρατικά ομόλογα ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών. Στόχος βέβαια είναι να γίνει το ευρώ ένα μη αναστρέψιμο project ’’

                             V. Rompay, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 28/6/2012
Η κυνικότητα της χθεσινής αυτής δήλωσης, από τον πλέον ρομποτικό υπηρέτη της γερμανικής διεύθυνσης της Ευρωζώνης, είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Έχω απλώς  υπογραμμίσει εκείνες τις κομβικές έννοιες που φανερώνουν το γιατί, το πώς και το πότε οι άνθρωποι αυτοί, που υποτίθεται ότι υπηρετούν το ευρωπαικό ιδεώδες, εξυπηρετούν τις πραγματικές ‘σκοπιμότητες’ των ρόλων τους. Δυστυχώς, γινόμαστε μάρτυρες μιας απίστευτα μεθοδικής συμπαιγνίας συμφερόντων : συγκεκριμένα κράτη και συγκεκριμένες τράπεζες, διαφεντεύουν τις τύχες των λαών της Ευρώπης.

Διότι τα προβλήματα χρέους, ύφεσης και λιτότητας, δεν αφορούν μόνο την Ευρωζώνη. Η εξάρτηση του τραπεζικού συστήματος των αναδυομένων χωρών της Ευρώπης από το αντίστοιχο της Ευρωζώνης, είναι πάρα πολύ μεγάλη . Οι τράπεζες της ελέγχουν άνω του 50% της αγοράς, στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής  και Ανατολικής Ευρώπης. Το μερίδιο τους υπερβαίνει το 80 % σε Βοσνία, Τσεχία, Κροατία, Εσθονία, Ρουμανία και Σλοβακία. Επίσης ,ένα μεγάλο πρόβλημα που εμφανίζεται  στα τραπεζικά συστήματα των χωρών αυτών, είναι η ραγδαία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. ( βλ. http://www.kostasmelas.gr/ , 22/6/2012)

Υποτίθεται, ότι από χθες ενεργοποιήθηκε το ‘Μεγάλο Τείχος’ προστασίας για το ευρωπαικό διατραπεζικό σύστημα. Μιλάω για τον Μόνιμο Μηχανισμό ( ESM), που θα μπορεί να δανείζει άμεσα τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίηση τους, χωρίς να αυξάνεται το έλλειμμα του προϋπολογισμού των κρατών και χωρίς να θεσμοθετείται status ‘προνομιακού πιστωτή’ .

Kαι ενώ φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, ότι οι κοινωνίες της Μεσογείου δεν θα σηκώσουν, σε πρώτη φάση, νέα βάρη για τις διασώσεις των τραπεζών, τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς: η Γερμανία δεν έδωσε λευκή επιταγή για τη στήριξη των χωρών του Νότου. Όσες χώρες θα ζητούν στήριξη από τα ταμεία διάσωσης θα πρέπει πρώτα να υπογράφουν μνημόνιο κατανόησης, το οποίο θα προσδιορίζει τις πολιτικές δεσμεύσεις τους και θα συμφωνεί σε ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Μνημόνια παντού, με άλλα λόγια..

Όποιος ασχολείται για χρόνια με τις ‘αγορές χρέους’ , γνωρίζει ότι η πτώχευση μιας  χώρας του ευρώ σήμερα, θα γεννούσε συστημικό ρίσκο στα ιερογλυφικά βαθμολόγια που συνοδεύουν τα  συστήματα διαχείρισης κεφαλαίων. Η εποχή δεν προσφέρεται , στους μεγάλους κερδοσκόπους, για την ‘έναρξη’ μιας εντονότερης ανισορροπίας, τόσο στις νομισματικές ισοτιμίες, όσο και στις αγορές ομολόγων. Τα οφέλη  από τις στρεβλώσεις και την αστάθεια στις αγορές, έχουν πάντα τα όρια τους. Είναι εκείνες  οι ‘επικίνδυνες στροφές’ στις καμπύλες αποδόσεων, όπου οι τάσει