Tα αιμοπετάλια πρωταγωνιστές στο ανοσοποιητικό σύστημα

Τα αιμοπετάλια, τα μικρά θραύσματα σε σχήμα πιάτου με τα οποία είναι γεμάτο το αίμα μας, φαίνεται ότι κάνουν πολύ περισσότερα από το να συμβάλλουν απλώς στην πήξη του. Οχι μόνο παίζουν αναπάντεχους ρόλους σε μια σειρά ασθενειών αλλά καταπολεμούν τις λοιμώξεις και προωθούν την επούλωση των τραυμάτων. Η στοχοποίηση αυτών των θραυσμάτων θα μπορούσε να αναστείλει τις καρκινικές μεταστάσεις, να δράσει ανακουφιστικά στην αρθρίτιδα και να ανοίξει νέους δρόμους στη θεραπεία ασθενειών όπως ο ερυθηματώδης λύκος και η πολλαπλή σκλήρυνση.

Τα αιμοπετάλια είναι γνωστά για τον ρόλο τους στην πρόληψη

των αιμορραγιών: εφόσον ενεργοποιηθούν, προσκολλώνται το ένα στο άλλο και δημιουργούν θρόμβους. Ατομα με μικρό αριθμό αιμοπεταλίων κινδυνεύουν από σοβαρές αιμορραγίες σε περίπτωση τραυματισμού, ενώ άτομα με πολύ αυξημένο αριθμό αιμοπεταλίων κινδυνεύουν από εγκεφαλικά επεισόδια και εμφράγματα από την έκτοπη και άκαιρη δημιουργία θρόμβων.

Από «κομπάρσοι» πρωταγωνιστές!

Πρόσφατες όμως μελέτες συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι τα αιμοπετάλια μπορεί να έχουν περισσότερους ρόλους. Π.χ., ο Eric Boilard και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Laval στο Κεμπέκ του Καναδά διαπίστωσαν ότι τα αιμοπετάλια ενισχύουν τη φλεγμονή σε ένα ζωικό μοντέλο για την αρθρίτιδα καθιστώντας τα αγγεία των αρθρώσεων επιρρεπή σε διαρροές. Μια άλλη ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι τα αιμοπετάλια συνεργάζονται με τα καρκινικά κύτταρα προωθώντας τις μεταστάσεις.

Ωστόσο οι κρυφές λειτουργίες των αιμοπεταλίων δεν είναι όλες κακές. Φαίνεται ότι είναι σε θέση να παράγουν το ανθρώπινο αντίστοιχο των αντιβιοτικών: αντιμικροβιακά πεπτίδια τα οποία μπορούν να είναι ζωτικής σημασίας για την άμυνά μας έναντι εισβολέων μικροοργανισμών. Επίσης, όπως προέκυψε από μια άλλη πρόσφατη μελέτη, τα αιμοπετάλια βοηθούν στη μετάβαση των βακτηρίων στον σπλήνα προκειμένου να πυροδοτηθεί μια συνολική ανοσολογική αντίδραση εναντίον τους.

«Ως πολύ πρόσφατα θεωρούσαμε ότι τα αιμοπετάλια ήταν απλώς μικρά κυτταρικά θραύσματα τα οποία συναθροίζονται όταν υπάρχει αιμορραγία» λέει ο Boilard και προσθέτει: «Αλλά είναι εξυπνότερα απ’ ό,τι νομίζαμε».

Επούλωση για ασθενείς και αθλητές

Αποδείξεις για τον πολλαπλό ρόλο των αιμοπεταλίων έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται εδώ και καιρό, αν και δεν εκτιμήθηκαν όπως θα έπρεπε παρά μονάχα προσφάτως. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 οι επιστήμονες άρχισαν να διερευνούν τον ρόλο των αιμοπεταλίων στην προαγωγή της επούλωσης των τραυμάτων μετά την ανακάλυψη ότι τα οστικά μοσχεύματα ήταν περισσότερο επιτυχή όταν η αιματική κυκλοφορία τους περιείχε υψηλές συγκεντρώσεις αυξητικών παραγόντων. Οπως αποδείχθηκε, η πηγή των εν λόγω αυξητικών παραγόντων ήταν τα αιμοπετάλια. Από τότε οι γιατροί έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν ένα είδος γέλης που παράγεται από το αίμα των ασθενών και ονομάζεται PRP (platelet rich plasma, πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας σε μεταμοσχεύσεις δέρματος και οστών. Το ίδιο κάνουν και ορισμέ