Αντιπαραθέσεις για το νέο εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας

Για άλλη μια φορά το εκπαιδευτικό ζήτημα προκαλεί έντονες πολιτικές συζητήσεις στην Τουρκία. Η αφορμή αυτή τη φορά ο νόμος περί δωδεκαετούς εκπαίδευσης, που ψηφίστηκε την περασμένη Παρασκευή στην τουρκική εθνοσυνέλευση και φέρνει μια σειρά από αλλαγές. Η έναρξη του δημοτικού σχολείου σε ηλικία 5 ετών και η θεσμοθέτηση τμημάτων δημοτικού και γυμνασίου για όλα τα σχολεία, με τρόπο που να καλούνται οι μαθητές να επιλέγουν κατεύθυνση σε ηλικία 10 ετών, είναι μερικές από αυτές.

Η πολιτική διάσταση της υπόθεσης ήταν

εξ’ αρχής δεδομένη, αφού το εκπαιδευτικό σύστημα από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα, υπήρξε σημαντικός χώρος αντιπαράθεσης.

Το νέο σύστημα, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από το εκπαιδευτικό έτος 2012-1013, ονομάστηκε και σύστημα 4+4+4. Κι αυτό επειδή προβλέπεται τετραετής διάρκεια για το δημοτικό, το γυμνάσιο και το λύκειο. Στο τέλος της τέταρτης τάξης του δημοτικού, οι μαθητές θα κληθούν να επιλέξουν μία από τις τρεις κατευθύνσεις, τις οποίες θα ακολουθήσουν στο τετραετές γυμνάσιο και το τετραετές λύκειο: γενική, επαγγελματική και κατεύθυνση ιερατικών σχολών (σχολές ιμάμηδων). Η ηλικία έναρξης για την πρώτη τάξη δημοτικού ορίστηκε ως παιδιά 60-72 μηνών.

Η Κυβέρνηση, δια στόματος τόσο του Πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όσο και του Υπουργού Παιδείας Ομέρ Τσελίκ προβάλλει το νόμο ως “πρόοδο”, υπογραμμίζοντας ότι η υποχρεωτική εκπαίδευση που μέχρι σήμερα ήταν οκταετής, γίνεται τώρα δωδεκαετής.

Ο αντίλογος της αντιπολίτευσης και, συγκεκριμένα, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, είναι μία πρόταση περί μοντέλου 1+8+4, δηλαδή ένα έτος προσχολικής αγωγής, οκτώ έτη βασικής εκπαίδευσης (δημοτικό και γυμνάσιο) και τέσσερα έτη λυκείου.

Ως προς την εκπαιδευτική κοινότητα, αντίλογος υπάρχει και στο χώρο αυτό. Η λεγόμενη “Πρωτοβουλία Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης” που έχει για επικεφαλής τον καθηγητή πανεπιστημίου Ουστούν Έργκιουντερ, υποστηρίζει ότι τα παιδιά ηλικίας πέντε ετών, δεν είναι έτοιμα να αντεπεξέλθουν, ενώ τονίζει ότι η κατάργηση της βασικής εκπαίδευσης μέχρι το λύκειο είναι λάθος, αφού οι περισσότερες χώρες εφαρμόζουν ένα “κοινό, βασικό” εκπαιδευτικό σύστημα μέχρι το λύκειο.

Αυτό το οποίο καταργείται με το νέο νόμο είναι η οκταετής υποχρεωτική βασική εκπαίδευση που είχε θεσμοθετηθεί με το νόμο περί εκπαίδευσης, στις 16.8.1997. Επρόκειτο για νόμο που είχε εγκριθεί μετά την ιστορική συνεδρίαση του τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στις 28 Φεβρουαρίου 1997, η οποία ήταν η αρχή του τέλους για την τότε κυβέρνηση του Νετζμετίν Ερμπακάν, ηγέτη του φιλοϊσλαμικού Κόμματος Ευημερίας. Η συνεδρίαση και ο απόηχός της, έχει καταγραφεί αργότερα ως “μεταμοντέρνο πραξικόπημα”. Στη συνεδρίαση είχε αποφασιστεί η λήψη σειράς μέτρων “εναντίον της ισλαμικής οπισθοδρόμησης”, ένα από τα οποία ήταν και η θεσμοθέτηση της οκταετούς υποχρεωτικής βασικής εκπαίδευσης.

Ειδικά ο νόμος αυτός, που εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα, χαρακτηρίζεται έκτοτε από το χώρο του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία ως μέτρο που