Με την κατάθεση του τέως ΓΔ του ΥΠΕΞ συνεχίστηκε η δίκη για το Μαρί

Με την κατάθεση και αντεξέταση του Νικόλα Αιμιλίου, Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών την περίοδο 2008 – 2011, συνεχίστηκε ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου που συνεδρίασε στη Λάρνακα, σήμερα η ακροαματική διαδικασία για τη φονική έκρηξη που σημειώθηκε στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί στις 11 Ιουλίου 2011.

Σε κατάθεση του στην Αστυνομία ημερομηνίας 13/7/2011 που ανέγνωσε στο δικαστήριο, ο κ. Αιμιλίου είπε ότι ο ίδιος ασχολείτο με την πολιτική διαχείριση

του φορτίου του πλοίου Monchegorsk, «της απόφασης για προσέγγιση του στην Κύπρο κατόπιν συνεννόησης του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργού Εξωτερικών» και της επιθεώρησης του φορτίου. Αναφέρθηκε ακόμα στη λήψη της πολιτικής απόφασης για φύλαξη του φορτίου, στη σύσκεψη που έγινε στο γραφείο του στις αρχές Αυγούστου 2009 όπου αποφασίστηκε η αναβολή λήψης απόφασης «ύστερα από εισήγηση δική μου και οδηγίες του ΥΠΕΞ επειδή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επισκεπτόταν τη Συρία στα τέλη Αυγούστου και της επίσκεψης του στη Νέα Υόρκη όπου θα προσφωνούσε τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών».

Ο κ. Αιμιλίου αναφέρθηκε ακόμα στις πολλαπλές ενοχλήσεις του ΥΠΑΜ για το μέλλον του φορτίου και πρόσθεσε πως η τελευταία εμπλοκή του στο θέμα ήταν η επιστολή που έστειλε στο ΥΠΑΜ στις 31/12/2009 στην οποία αναφερόταν πως «οι συνθήκες δεν είχαν αλλάξει για το φορτίο». Ο μάρτυρας ανέφερε ακόμα στο Δικαστήριο τα όσα διαδραματίστηκαν για την κατάσχεση του φορτίου του πλοίου και σημείωσε πως «το ΥΠΕΞ δεν διαδραμάτισε ρόλο για την τοποθεσία και τον τρόπο φύλαξης του φορτίου».

Απαντώντας σε ερωτήσεις της Κατηγορούσας Αρχής, ο μάρτυρας είπε ότι «το θέμα είχε εξόχως πολιτική χροιά επειδή άγγιζε τις σχέσεις της Κύπρου με τη Συρία, το Ιράν και με όλο το Μουσουλμανικό κόσμο, καθώς και επειδή έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον αρκετά μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας», όπως η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Βρετανία.

Είπε ακόμα ότι «βεβαίως ελάμβανα οδηγίες από τον Υπουργό Εξωτερικών, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είχα προσωπική συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο ρόλος του ΥΠΕΞ σταμάτησε από τη στιγμή που λήφθηκε η απόφαση για εκφόρτωση του πλοίου στην Κύπρο σε σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την όλη εργασία που κάναμε σε διπλωματικό επίπεδο. Η μόνη εμπλοκή του ΥΠΕΞ ήταν να αποστείλουμε στην Επιτροπή Κυρώσεων του ΣΑ του ΟΗΕ το περιεχόμενο των τριών εμπορευματοκιβωτίων τα οποία επιθεωρήθηκαν όταν κατέβηκαν από το πλοίο, αφού δεν έγινε κατορθωτό, λόγω της τοποθέτησης τους να επιθεωρηθούν όταν βρίσκονταν πάνω σ’ αυτό».

Σε σχετική ερώτηση, ο κ. Αιμιλίου απάντησε πως «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε οδηγίες στον Υπουργό Εξωτερικών και τον ενημέρωσε όπως το στάτους κβο του πλοίου μείνει ως έχει μέχρι τον Οκτώβριο, αφού ο Πρόεδρος θα απουσίαζε από την Κύπρο το Σεπτέμβριο».

Αναφερόμενος στη σύσκεψη που έγινε στις 6/8/2009 στο ΥΠΕΞ, ο κ. Αιμιλίου τη χαρακτήρισε «λαϊκό προσκύνημα» αφού όπως είπε είχαν συμμετάσχει αρκετοί και έγινε σε μια μικρή αίθουσα. Εξήγησε ότι σ’ αυτή τη σύσκεψη «ο Γενικός Διευθυντής του ΥΠΑΜ Πέτρος Καρεκλάς ανέφερε τη θέση του Υπουργείου για τη δυσκολία φρούρησης του φορτίου. Η αίσθηση μου ήταν ότι θα έπρεπε σε κάποια στιγμή να αποφασιστεί η τελική τύχη του φορτίου δεδομένου ότι οι στρατιωτικοί ανέφεραν ότι το υλικό δεν ήταν χρησιμοποιήσιμο για την Εθνική Φρουρά» είπε ο μάρτυρας και πρόσθεσε πως μετέφερε στους παρευρισκομένους την επιθυμία του Προέδρου για παραμονή του στάτους κβο του φορτίου ως είχε.

Σ’ αυτό το σημείο, συνέχισε ο κ. Αιμιλίου ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας Πέτρος Κληρίδης που ήταν παρών στη σύσκεψη «εξερράγη» και είπε «τι μας φέρετε εδώ, αφού αυτή είναι η επιθυμία του Προέδρου της Δημοκρατίας και θα πρέπει να γίνει αυτό που θέλει ο Πρόεδρος». Είπε ακόμα ότι «αυτό που ξεκάθαρα ήθελε το ΥΠΑΜ ήταν να φύγει το φορτίο από τα χέρια του είτε με καταστροφή του, είτε με εκποίηση του ή εάν άλλαζαν οι αποφάσεις του Σ.Α του ΟΗΕ, ίσως συμφωνία με τους ιδιοκτήτες του φορτίου για παράδοσή του».

Αντεξεταζόμενος από τον Γιώργο Γεωργίου, συνήγορο υπεράσπισης των Μάρκου Κυπριανού και Σάββα Αργυρού, ο μάρτυρας είπε ότι μετά τη σύσκεψη του Φεβρουαρίου 2011 ο Υπουργός Εξωτερικών δεν είχε καμία σχέση με το φορτίο, ότι για το φορτίο δεν υπήρχε απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο για αρμοδιότητα ή ανάληψη ευθύνης από το ΥΠΕΞ και ότι «η απόφαση για κατάσχεση του φορτίου λήφθηκε σε επίπεδο με τη συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Σε ερώτηση κατά πόσον είτε το ΥΠΕΞ είτε ο Μάρκος Κυπριανού είχαν δικαίωμα να αποφασίσουν για εκποίηση ή καταστροφή του φορτίου, ο κ. Αιμιλίου απάντησε πως «πολιτικά από τη στιγμή που η απόφαση λήφθηκε με την σύμπραξη του Προέδρου της Δημοκρατίας και ενδιέφερε τον ΠτΔ, σίγουρα για οποιαδήποτε απόφαση θα έπρεπε να ενημερωθεί και να συναινέσει ο ΠτΔ».

Σε άλλη ερώτηση απάντησε ότι ο ΥΠΕΞ ενεργούσε στα πλαίσια της πολιτικής που χάραξε ο ΠτΔ ή συζήτησε με τον ΠτΔ. Είπε ακόμα ότι «σύμφωνα με το άρθρο 54 του Συντάγματος από τη στιγμή που κατασχέθηκε το φορτίο το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει και να διαθέσει περιουσία του κράτους, αφού μόνο το Υπουργικό Συμβούλιο αποφασίζει για πώληση, διάθεση ή καταστροφή περιουσίας που ανήκει στο κράτος».

Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Αιμιλίου είπε επίσης ότι οι επιστολές του ΥΠΑΜ προς το ΥΠΕΞ δεν ανέφεραν ρητά κινδύνους από το φορτίο αλλά παρατίθεντο άλλοι λόγοι για το γεγονός ότι το ΥΠΑΜ ζητούσε τη λήψη τελικής απόφασης για αυτό, ενώ σε ερώτηση κατά πόσον το ΥΠΕΞ μίλησε είτε προφορικώς είτε γραπτώς με το ΥΠΑΜ και την Εθνική Φρουρά και να ανέφεραν ότι η κατάσχεση του φορτίου είναι προσωρινή ο μάρτυρας απάντησε πως «η κατάσχεση είναι μόνιμη πράξη, δεν είναι προσωρινή».

Σε ερώτηση του κ. Γεωργίου τι θα μπορούσε πει η Επιτροπή Κυρώσεων του Σ.Α. του ΟΗΕ σε περίπτωση που επισκεπτόταν την Κύπρο, ο μάρτυρας απάντησε πως «σκοπός της Επιτροπής Κυρώσεων ήταν η επαλήθευση ότι το φορτίο βρισκόταν στο χώρο. Εμείς δεν γνωρίζαμε πώς ήταν στοιβαγμένα τα εμπορευματοκιβώτια και σε περίπτωση που η Επιτροπή μετέβαινε στο χώρο δεν θα μπορούσε να εκτελέσει το έργο της λόγω της φύλαξης του φορτίου».

Στη συνέχεια ο μάρτυρας αντεξετάστηκε από τον Ευστάθιο Ευσταθίου, συνήγορο υπεράσπισης των Κώστα Παπακώστα, Ανδρέα Νικολάου και Χαράλαμπου Χαραλάμπους. Σε ερώτηση εάν η Κύπρος μπορούσε να αρνηθεί την κατακράτηση του φορτίου, ο κ. Αιμιλίου απάντησε πως «από τη στιγμή που εμείς επικαλούμαστε τις αποφάσεις του Σ.Α. του ΟΗΕ για το εθνικό μας θέμα δεν θα μπορούσαμε να αγνοήσουμε τις αποφάσεις για άλλα θέματα. Ηταν νομική υποχρέωση του κράτους για συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Η ακροαματική διαδικασία θα συνεχιστεί αύριο Τρίτη 8 Ιανουαρίου στις 09.00 το πρωί.