Πρόταση ΕΕ για αναθεώρηση κοινοτικής οδηγίας για τα προϊόντα καπνού

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα πρόταση αναθεώρησης της κοινοτικής οδηγίας για τα προϊόντα καπνού, η οποία περιλαμβάνει νέους, αυστηρότερους κανόνες για τον τρόπο κατασκευής, παρουσίασης και πώλησης.

Πιο συγκεκριμένα, απαγορεύει τη χρήση των τσιγάρων, του καπνού για στριφτά τσιγάρα και των μη καπνιζόμενων προϊόντων καπνού που έχουν χαρακτηριστικά αρώματα ή γεύσεις και καθιστά υποχρεωτική τη χρήση μεγάλων εικονογραφικών προειδοποιήσεων για την υγεία στα τσιγάρα και στον καπνό για στριφτά τσιγάρα. Ρυθμίζει τις διασυνοριακές πωλήσεις προϊόντων καπνού μέσω του διαδικτύου και προβλέπει

Επιπλέον, προτείνονται μέτρα για τα προϊόντα για τα οποία δεν προβλέπονταν μέχρι τώρα ειδικές ρυθμίσεις, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα φυτικά προϊόντα για κάπνισμα. Ο καπνός μάσησης και ο καπνός που λαμβάνεται από τη μύτη θα υπόκεινται σε ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά την επισήμανση και τα συστατικά. Η ισχύουσα απαγόρευση του καπνού που λαμβάνεται από το στόμα (snus) θα διατηρηθεί.

«Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, ο καπνός σκοτώνει τους μισούς χρήστες του και είναι ιδιαίτερα εθιστικός, καθώς το 70% των καπνιστών αρχίζουν πριν από την ηλικία των 18 ετών», δήλωσε o αρμόδιος Επίτροπος για την υγεία Τόνιο Μπορζ, επισημαίνοντας ότι «η φιλοδοξία της σημερινής πρότασης είναι να κάνει τα προϊόντα καπνού και το κάπνισμα λιγότερο ελκυστικά και, με τον τρόπο αυτόν, να αποτρέψει τους νέους από το κάπνισμα». Πρόσθεσε ότι «οι καταναλωτές δεν πρέπει να εξαπατώνται: Τα προϊόντα καπνού πρέπει να μοιάζουν και να μυρίζουν σαν προϊόντα καπνού, και η παρούσα πρόταση εξασφαλίζει ότι η ελκυστική συσκευασία και οι αρωματικές ουσίες δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εμπορική στρατηγική.»

Η Κομισιόν προχωρεί στην τροποποίηση της νομοθεσίας γιατί, όπως τονίζει, η ισχύουσα οδηγία για τα προϊόντα καπνού (2001/37/ΕΚ) χρονολογείται από το 2001 και από τότε, σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις στην επιστήμη, στην αγορά και σε διεθνές επίπεδο. Για παράδειγμα, υπάρχουν πλέον νέα στοιχεία για τις αρωματικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα προϊόντα καπνού και για την αποτελεσματικότητα των προειδοποιήσεων για την υγεία. Νέα προϊόντα, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, έχουν εισέλθει στην αγορά, ενώ οι πρόσφατες εμπορικές στρατηγικές περιλαμβάνουν τη χρήση ελκυστικών συσκευασιών και αρωμάτων/γεύσεων.

Σε διεθνές επίπεδο, η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της έχουν κυρώσει τη σύμβαση-πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον έλεγχο του καπνού (ΣΠΕΚ), η οποία τέθηκε σε ισχύ το Φεβρουάριο του 2005. Κατά συνέπεια, μερικές από τις τρέχουσες διατάξεις της οδηγίας είναι πλέον ξεπερασμένες. Τα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει επίσης διαφορετικές κανονιστικές προσεγγίσεις, με αποτέλεσμα να υπάρχει απόκλιση μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού.

Η πρόταση προβλέπει σημαντικές αναθεωρήσεις της ισχύουσας οδηγίας, ενώ επικεντρώνεται στους ακόλουθους τομείς:

-Επισήμανση και συσκευασία: Όλες οι συσκευασίες τσιγάρων και καπνού για στριφτά τσιγάρα πρέπει να φέρουν μια συνδυασμένη προειδοποίηση για την υγεία, που να αποτελείται από εικόνα και από κείμενο και να καλύπτει το 75% του εμπρόσθιου και του οπίσθιου μέρους της συσκευασίας, ενώ δεν πρέπει να φέρουν κανένα διαφημιστικό στοιχείο. Οι σημερινές πληροφορίες για την πίσσα, τη νικοτίνη και το μονοξείδιο του άνθρακα, που θεωρούνται παραπλανητικές, αντικαθίστανται από ένα ενημερωτικό μήνυμα στην πλαϊνή πλευρά του πακέτου, που θα αναφέρει ότι ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πάνω από 70 ουσίες που προκαλούν καρκίνο.

-Συστατικά: Θα θεσπιστεί ένας ηλεκτρονικός μορφότυπος υποβολής κοινοποιήσεων για τα συστατικά και τις εκπομπές. Η πρόταση προβλέπει την απαγόρευση των τσιγάρων, του καπνού για στριφτά τσιγάρα και των μη καπνιζόμενων προϊόντων καπνού που έχουν χαρακτηριστικά αρώματα/γεύσεις, καθώς και την απαγόρευση των προϊόντων με αυξημένη τοξικότητα και εθιστικότητα.

-Μη καπνιζόμενα προϊόντα καπνού: Όλα τα μη καπνιζόμενα προϊόντα καπνού πρέπει να φέρουν προειδοποιήσεις για την υγεία στις κύριες επιφάνειες της συσκευασίας, ενώ απαγορεύεται η πώληση προϊόντων με χαρακτηριστικά αρώματα/γεύσεις. Τα νέα προϊόντα καπνού πρέπει να κοινοποιούνται εκ των προτέρων.

-Επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας: Τα νικοτινούχα προϊόντα (π.χ. ηλεκτρονικά τσιγάρα) που περιέχουν νικοτίνη σε ποσότητα που δεν υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά, αλλά πρέπει να φέρουν προειδοποιήσεις για την υγεία. Τα προϊόντα αυτού του είδους που περιέχουν νικοτίνη σε ποσότητα που υπερβαίνει το εν λόγω όριο επιτρέπεται να διατίθενται στην αγορά μόνο αν εγκριθούν ως φάρμακα, όπως τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε θεραπείες υποκατάστασης της νικοτίνης. Τα φυτικά τσιγάρα θα πρέπει να φέρουν προειδοποιήσεις για την υγεία.

-Διασυνοριακές πωλήσεις από απόσταση: Προβλέπεται, αφενός, η κοινοποίηση των εμπόρων λιανικής πώλησης που δραστηριοποιούνται μέσω του διαδικτύου και, αφετέρου, η θέσπιση ενός μηχανισμού επαλήθευσης της ηλικίας, για να αποκλειστεί η πώληση προϊόντων καπνού σε παιδιά και σε εφήβους.

-Λαθρεμπόριο: Προβλέπεται ένα σύστημα εντοπισμού και παρακολούθησης των προϊόντων καθώς και η θέσπιση χαρακτηριστικών ασφαλείας (π.χ. ολογραμμάτων), για να εξασφαλιστεί ότι στην ΕΕ πωλούνται μόνο προϊόντα που συμμορφώνονται με την οδηγία.

Η πρόταση θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο των Υπουργών, ενώ στόχος είναι να υιοθετηθεί το 2014 και να αρχίσει να ισχύει το 2015-2016.