Προβληματισμοί στην Επιτροπή Οικονομικών για το ενδεχόμενο υπερψήφισης του τέλους επί των καταθέσεων

Με τη νομοθεσία που εισηγείται η Κυβέρνηση Αναστασιάδη για την επιβολή τέλους επί των καταθέσεων, όπως δήλωσε σήμερα ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, Νικόλας Παπαδόπουλος, το μήνυμα που θα στείλει η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ότι “εμείς τα κάναμε θάλασσα, δεν θα συμμετάσχουν οι Κύπριοι στο σχέδιο διάσωσης των κυπριακών Τραπεζών και θα τα πληρώσουν όλα οι Ρώσοι”, κάτι, πρόσθεσε που, από ρωσικής σκοπιάς, είναι απαράδεκτο.

“Επομένως”, συνέχισε ο κ. Παπαδόπουλος, “πρέπει να σταθμίσουμε όλους

αυτούς τους σχετικούς παράγοντες, όταν θα λάβει η Βουλή τις δικές της αποφάσεις, σε περίπτωση κατά την οποία θα ψηφισθεί αυτό το νομοσχέδιο, γεγονός που ακόμα δεν είναι βέβαιο”.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, δήλωσε ότι θα ήταν επιθυμητό να προστατεύονταν όλοι καταθέτες μέχρι 100.000 ευρώ, ότι είναι πάρα πολύ οδυνηρά αυτά που συζητούνται σήμερα και ότι θα πληγούν οι σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας όχι μόνον με τη Ρωσία αλλά και με άλλες χώρες, ενώ υπάρχει και η πιθανότητα, εάν υπερψηφισθεί ως έχει το κυβερνητικό νομοσχέδιο από τη Βουλή, να μη γίνει αποδεκτό διότι με τις πρόνοιές του αναμένεται να εισπραχθούν γύρω στα 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ και όχι 5,8 δισεκατομμύρια όπως προβλέπει η συμφωνία με το Γιούρογκρουπ.

“Εάν ήταν δυνατό να αποφευχθεί το οποιοδήποτε κούρεμα των καταθέσεων θα ήταν οπωσδήποτε επιθυμητό, αλλά δυστυχώς”, δήλωσε ο κ. Δημητριάδης, “εδώ όπου είμαστε σήμερα οι εναλλακτικές επιλογές είναι περιορισμένες, δεν υπάρχουν, δηλαδή εάν δεν περάσει αυτό, θα έρθουμε αύριον στη Βουλή με άλλα νομοσχέδια, τα οποία σίγουρα θα είναι πιο οδυνηρά από αυτό που έχουμε μπροστά μας και θα περιλαμβάνουν την εξυγίανση των δύο μεγάλων κυπριακών Τραπεζών”.

“Για εμάς”, δήλωσε ο κ. Δημητριάδης απαντώντας σε σωρεία ερωτήσεων Βουλευτών, “αυτό το μέτρο είναι πρωτοφανές, δεν αναμέναμε τέτοιου είδους εξέλιξη, βρεθήκαμε προ εκπλήξεως το Σάββατο το πρωί και μάθαμε εκ των υστέρων ότι αυτό είχε συμφωνηθεί στο Γιούρογκρουπ και μας προκάλεσε τεράστια έκπληξη”.

Το νομοσχέδιο προνοεί όπως, παρά τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου νόμου, κάθε πιστωτικό ίδρυμα στη Δημοκρατία προβαίνει στην είσπραξη τέλους επί των καταθέσεων ως ακολούθως: για κάθε ευρώ μέχρι και 20.000 ευρώ με συντελεστή 0,00%, για κάθε ευρώ πάνω από 20.000 ευρώ μέχρι και 100.000 ευρώ με συντελεστή 6,75%, για κάθε ευρώ πάνω από 100.000 ευρώ με συντελεστή 9,90%.

Το τέλος υπολογίζεται επί των υπολοίπων των καταθέσεων στα βιβλία των πιστωτικών ιδρυμάτων στη Δημοκρατία κατά το κλείσιμο των εργασιών τους την Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, έναντι του τέλους διατίθενται μελλοντικά σε κάθε καταθέτη, μετοχές πιστωτικού ιδρύματος στη Δημοκρατία υπό όρους που θα καθοριστούν με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών και που θα δημοσιευτεί στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Επίσης, προβλέπεται ότι οι μετοχές που θα παραχωρηθούν στους καταθέτες θα είναι μετατρέψιμες σε ομόλογα, η απόδοση των οποίων διασφαλίζεται από τα προσδοκώμενα έσοδα του φυσικού αερίου, υπό τον όρο ότι οι καταθέσεις θα παραμείνουν για τουλάχιστο δύο έτη στο πιστωτικό ίδρυμα στη Δημοκρατία και σύμφωνα με σχέδιο που θα καθορίσει και θα εκδώσει ο Υπουργός.

Χθες, όπως ανέφερε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, υπήρξε μια τηλεδιάσκεψη “του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όπου εκφράσθηκε η άποψη ότι, εάν είναι δυνατό, να προστατευθούν οι καταθέτες μέχρι εκατόν χιλιάδες ευρώ”.

“Θα ήταν πολύ επιθυμητό”, πρόσθεσε ο κ. Δημητριάδης, “διότι η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη προς το τραπεζικό σύστημα βασίζεται στην προστασία αυτών των καταθετών και υπάρχει και ευρωπαϊκή Οδηγία ανάλογη”.

“Αντιλαμβάνομαι, φυσικά”, είπε ο κ. Δημητριάδης, “ότι, για να γίνει αυτό, ο συντελεστής για πάνω από εκατόν χιλιάδες θα πρέπει να είναι υψηλότερος και αντιλαμβανόμαστε ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουν γίνει, έπρεπε να ήταν 15,6%”.

“Εφ` όσον περάσει όμως αυτή η νομοθεσία, με οποιονδήποτε συντελεστή θεωρήσει η Βουλή σωστό”, δήλωσε οκ. Δημητριάδης, “η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα παράσχει την απαραίτητη ρευστότητα στις κυπριακές Τράπεζες”.

“Αναμένουμε”, πρόσθεσε, “ότι θα δημιουργηθεί εκροή, αλλά αναμένουμε και μου έχει επιβεβαιωθεί από χθες ότι θα υπάρξει η απαραίτητη ρευστότητα προς το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, ούτως ώστε να αντιμετωπίσει τις εκροές που οπωσδήποτε θα υπάρξουν κατά τις πρώτες ημέρες”.

“Υπολογίζουμε”, συνέχισε, “ότι θα υπάρξουν μέχρι και 10% εκροές επί των καταθέσεων κατά τις πρώτες ημέρες, ίσως και περισσότερο, αλλά επαναλαμβάνω ότι, εάν είναι δυνατό να προστατευθούν οι καταθέτες οι ασφαλισμένοι”.

“Εάν καταφέρουμε και προστατεύσουμε τις ασφαλισμένες καταθέσεις”, τόνισε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, “τότε βάζουμε τη βάση για τη σταδιακή ανάκαμψη του τραπεζικού συστήματος, διότι πάνω σε αυτή την εμπιστοσύνη των καταθετών και των μικροκαταθετών ειδικότερα και των Κυπρίων ιδιαιτέρως, θα βασισθεί το κτίσιμο του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου, μετά από αυτή την κρίσιμη απόφαση”.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών, στην οποία είχαν παραστεί, επίσης, πλην Βουλευτών, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Χρίστος Πατσαλίδης, ο Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκος Δημητριάδης, καθώς και εκπρόσωποι των Συνδέσμων Εμπορικών Τραπεζών, κυπριακών και ξένων που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, ο κ. Παπαδόπουλος ότι εξετάσθηκε σήμερα ένα νέο κυβερνητικό νομοσχέδιο σχετικά με το τέλος επί των καταθέσεων σε τραπεζικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

“Είναι, στην ουσία”, πρόσθεσε, “τρεις οι σημαντικές αλλαγές του νομοσχεδίου, σε σχέση με το προηγούμενο που εξετάσθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών”.

“Η πρώτη διαφοροποίηση”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “είναι ότι προστίθεται ένα όριο στις μικρές καταθέσεις, όπου θα επιβληθεί μηδενικός συντελεστής τέλους και αυτό το ποσόν είναι 20.000 ευρώ”.

“Στις υπόλοιπες καταθέσεις”, συνέχισε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, “παραμένουν οι ίδιοι συντελεστές, δηλαδή μέχρι τις 100.000 ευρώ το 6,75% και πάνω από τις 100.000 ευρώ το ποσοστό τέλους είναι 9,90%”.

“Επίσης”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “προνοείται ότι η τιμή αποτίμησης των μετοχών, που θα ανταλλαγούν για το τέλος στις καταθέσεις, θα είναι η ίδια τιμή στην οποία και το κράτος θα αγοράσει μετοχές από πιστωτικά ιδρύματα, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και ότι οι μετοχές που θα δοθούν θα διασυνδεθούν με τα ομόλογα που προτίθεται να εκδώσει το κράτος και που θα έχουν σχέση με τα έσοδα που θα προέλθουν από την αξιοποίηση του φυσικού αερίου και θα δοθεί επιλογή στους καταθέτες, που θα αφήσουν τις καταθέσεις τους στα πιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου για τα επόμενα δύο έτη, να ανταλλάξουν τις μετοχές τους σε ισόποσα ομόλογα μετά τα δύο έτη”.

“Στη σημερινή συνεδρία”, όπως ανέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, “παρέστη και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος επανέλαβε τη δική του θέση πως θα πρέπει να εξαιρεθούν οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ από την επιβολή οιουδήποτε τέλους, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί η αρχή της προστασίας των εγγυημένων καταθέσεων”.

“Η θέση της Κυβέρνησης, ωστόσο, σε αυτό το στάδιο “, πρόσθεσε ο κ. Παπαδόπουλος, “είναι διαφορετική και θεωρούν ότι πρέπει να σταθμιστούν και άλλοι παράγοντες, στην απόφαση διαμόρφωσης των τελικών συντελεστών επιβολής του τέλους, διότι είναι γνωστό πως θα πληγούν επιχειρήσεις και καταθέτες από συγκεκριμένες χώρες, οι οποίες είναι φίλιες προς την Κύπρο και ήδη γνωρίζουμε ότι η Ρωσία, που είναι χώρα η οποία στο παρελθόν έχει στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία τόσο οικονομικώς όσο και στο εθνικό θέμα, έχει διαμηνύσει τη δική της απογοήτευση και εναντίωση στις πρόνοιες αυτής της συμφωνίας και εγείρονται πάρα πολλά ερωτήματα, κατά πόσον θα επιβληθούν κα περισσότερα τέλη στους Ρώσους καταθέτες και στις ρωσικές επιχειρήσεις και εάν θα αυξηθεί αυτή η αρνητική αντίδραση της Ρωσίας”.

“Το μήνυμα που θα στείλει η Κυπριακή Δημοκρατία”, δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, “είναι ότι `εμείς τα κάναμε θάλασσα, δεν θα συμμετάσχουν οι Κύπριοι στο σχέδιο διάσωσης των κυπριακών Τραπεζών και θα τα πληρώσουν όλα οι Ρώσοι` και, από τη δική τους σκοπιά, αυτό είναι απαράδεκτο και το κατανοούμε”.

Κληθείς να σχολιάσει το ότι με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της είσπραξης του ποσού των 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ζητείται από την Ευρωμάδα, αλλά 300 περίπου εκατομμύρια ευρώ ολιγότερα και ότι ίσως να μη γίνει αποδεκτό από τους δανειοδότες της Κύπρου, αλλά και ότι, σε περίπτωση μη ψήφισής του ίσως οδηγηθεί η Κύπρος εκτός ευρωζώνης, ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε πως πράγματι “είναι όρος της δανειακής Σύμβασης ότι θα πρέπει μόνοι μας να μαζέψουμε 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ, από το τέλος καταθέσεων, για να μας δοθεί η υπόλοιπη στήριξη των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ”.

“Μέχρι στιγμής”, είπε ο κ. Παπαδόπουλος, “η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι, εάν δεν μαζέψουμε αυτό το ποσόν, δεν θα μας δοθεί αυτή η στήριξη και ούτε συνεπώς θα μπορέσει να συνεχίσει και ο μηχανισμός του ELA (Βοήθεια για Έκτακτη Ρευστότητα) να στηρίζει τις κυπριακές Τράπεζες για ρευστότητα”.

“Θέλω να πιστεύω”, πρόσθεσε, “ότι αυτή η διαφοροποιημένη πρόταση ή και όποια διαφοροποιημένη πρόταση έλθει στη Βουλή από την Κυβέρνηση θα έχει τύχει τουλάχιστον της ανεπίσημης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.

“Εγώ, μέχρι στιγμής”, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, “δεν έχω τέτοιαν ενημέρωση και, ίσως, θα μπορέσει να μας διαφωτίσει η Κυβέρνηση για αυτό το συγκεκριμένο θέμα και σημείο, διότι είναι σημαντικό, όμως εγώ δεν είμαι αρμόδιος για να απαντήσω αυτή την ερώτηση”.

Για τις ανησυχίες του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε ότι “είναι καθ` όλα σεβαστές”, και “κανένας δεν υποτιμά τους κινδύνους”.

“Γνωρίζουμε”, δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, “ότι αυτήν τη στιγμή διατρέχουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου έναν τεράστιο κίνδυνο, ιδιαιτέρως δύο, όπως μας έχει πει ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, διατρέχουν τον κίνδυνο να χρειασθεί, την επόμενη ημέρα της μη έγκρισης αυτού του νομοσχεδίου, να πρέπει να σταματήσουν τις εργασίες τους υπό την παρούσα μορφή και να γίνουν άλλες διευθετήσεις”.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε πως, όταν επανέλθει η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, θα επανέλθουν και οι καταθέσεις, όπως γίνεται τώρα και στην Ελλάδα. Επανέρχονται οι καταθέσεις, συνέχισε, και αποπληρώνεται ο ELA.

Ανέφερε, επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρεί ότι, αν είναι δυνατόν, πρέπει να προσπαθήσουμε να προστατεύσουμε τις ασφαλισμένες καταθέσεις.

“Το πόσοι Ρώσοι θα φύγουν δεν μπορώ να το γνωρίζω”, είπε, προσθέτοντας πως “κάποιοι ενδεχομένως να μείνουν. Μάλιστα, είχε σήμερα στο BBC κάποιον Ρώσο επιχειρηματία από τη Λεμεσό, ο οποίος είπε ότι θα δώσει αυτά τα χρήματα για να βοηθήσει την Κύπρο και θα μείνει στην Κύπρο γιατί παίρνει πολλά οφέλη από την Κύπρο. Ανέφερε τον καιρό και την Λεμεσό, κλπ. Δεν μπορούμε όμως να βγάλουμε συμπεράσματα από ένα άτομο, αλλά σίγουρα κάποιοι θα μείνουν, κάποιοι θα φύγουν”, πρόσθεσε.

Όσον αφορά την έρευνα της Alvarez και Marsal, ο Διοικητής της ΚΤ είπε ότι είναι στα τελικά στάδια η έρευνα. “Αυτή η έρευνα περιορίζεται στις ευθύνες των τραπεζών. Γίνεται για μας, αλλά αν μας τη ζητήσει η Βουλή θα τη δώσουμε”, συμπλήρωσε.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Χρίστος Πατσαλίδης, είπε ότι η αξιοπιστία η δική μας έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, άρα τώρα η έγνοια των Ευρωπαίων είναι να διορθώσουν τη δική τους αξιοπιστία και όχι τη δική μας.

Όπως ανέφερε, δεν θα πρόσφερε οτιδήποτε μια μορφή δανείου για την στήριξη της κυπριακής οικονομίας, εκτός αν ήταν τέτοιου βαθμού και διάρκειας που να μας έβγαζε εκτός Τρόικας.

Επιλέγουμε, συνέχισε, να χρησιμοποιήσουμε τους δικούς μας συντελεστές παρά τους δικούς τους προστατεύοντας όσο γίνεται τη δική μας αξιοπιστία.

Ο Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης ανέφερε ότι δεν ήρθε ενώπιον τους για γραπτή γνωμάτευση και, αν αποφασισθεί να ψηφισθεί, συνέχισε, στα κυπριακά Δικαστήρια έχουμε καλή επιχειρηματολογία για να το υποστηρίξουμε.

“Αλλά υπάρχουν πολλαπλά νομικά προβλήματα, τα οποία βλέπουμε και θα δούμε ανάλογα με το αν θα ψηφιστεί ή όχι το νομοσχέδιο. Ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλά νομικά προβλήματα. Είμαστε σε συνεννόηση και με την ΚΤ και με το Υπουργείο”, ανέφερε.

Για το θέμα της Alvarez και Marsal, ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι κοντά τους δεν ήρθε τίποτε.

Σε ερώτηση Βουλευτή αν μπορούν να δημοσιευτούν ονόματα ατόμων ή εταιρειών που έβγαλαν χρήματα το τελευταίο διάστημα, ο κ. Κληρίδης είπε ότι υπάρχουν οι νόμοι που προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα.

“Ειδικά αν είναι νόμιμα που εξάγει ένας τα χρήματα, διερωτώμαι γιατί να βγει στην επιφάνεια. Οι εταιρείες δεν προστατεύονται και θα ήταν πιο εύκολο να δημοσιοποιηθούν τα ονόματα τους”, συμπλήρωσε.