Αν ολοκληρωθεί το PSI, η Ευρωζώνη δεν θα μπορεί πια να διώξει την Ελλάδα

Γιατί ό,τι συμβαίνει στην Αθήνα είναι πιο σημαντικό από τις υποβαθμίσεις του οίκου Standard & Poor’s.

Ό,τι συμβαίνει στην Αθήνα είναι πιο σημαντικό από τις υποβαθμίσεις του οίκου Standard & Poor’s. Η κύρια πηγή άμεσης αναταραχής για την Ευρωζώνη ενδέχεται να προέλθει από την Ελλάδα, τη μοναδική χώρα που ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P δεν είχε περιλάβει στην πρόσφατη αναθεώρησή του, η οποία οδήγησε στην υποβάθμιση της Γαλλίας και άλλων οκτώ ευρωπαϊκών κρατών.

Τα επιχειρήματα με τα οποία δικαιολόγησε ο S&P τις υποβαθμίσεις του είναι σωστά. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν συμφωνούν για τους τρόπους επίλυσης της κρίσης, τόνισε, και η δημοσιονομική λιτότητα από μόνη της αυτοτροφοδοτεί τα προβλήματα των δημόσιων οικονομικών. Αλλά όλα αυτά έχουν προεξοφληθεί από τις αγορές.

Σωστά είναι επίσης κι όσα είπε κι ο Μάριο Ντράγκι την περασμένη βδομάδα, κάνοντας λόγο για ‘διαφαινόμενα σημάδια σταθεροποίησης’. Πρόκειται για ένα επίτευγμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που υπό την ηγεσία Ντράγκι έδωσε άφθονη φθηνή ρευστότητα 489 δις ευρώ στις ευρωπαϊκές τράπεζες για τρία ολόκληρα χρόνια. Πολύ καλή αρχή έκανε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι. Με δυο λόγια, στην υπόλοιπη Ευρώπη όλα πάνε καλά.

Αλλά στην Ελλάδα όλα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Η ελληνική οικονομία κατέγραψε ύφεση 6% το 2011 και προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά άλλο ένα 4% το 2012 σύμφωνα με τις Credit Suisse και Goldman Sachs ή κατά 7% σύμφωνα με την Economist Intelligence Unit. Τα νούμερα αυτά όμως σημαίνουν ότι τα νούμερα επί των οποίων στηρίχθηκε η συμφωνία του περασμένου Οκτωβρίου για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους έχουν ξεπεραστεί.

Το άμεσο πρόβλημα σε σχέση με το ελληνικό χρέος είναι το πώς θα υποχρεωθούν οι ομολογιούχοι του ιδιωτικού τομέα να ανταλλάξουν τα ομόλογα ύψους 206 δις ευρώ που κατέχουν με νέους τίτλους που θα έχουν ακριβώς τη μισή ονομαστική αξία. Στην πραγματικότητα βέβαια υπάρχουν δύο προβλήματα. Το ένα αφορά το πώς θα πειστούν οι εκπρόσωποι των ομολογιούχων στις διαπραγματεύσεις να δεχτούν τη συμφωνία και το δεύτερο είναι το πώς θα υποχρεωθεί το σύνολο των πιστωτών να δεχτεί τη συμφωνία.

Παρά τη διακοπή των διαπραγματεύσεων είναι πιθανό ότι θα έχουμε μια συμφωνία – αν και θα είναι μάλλον καταστροφική. Σε περίπτωση που οι εκπρόσωποι των πιστωτών δεχτούν εν τέλει τη συμφωνία, οι απρόθυμοι ομολογιούχοι μπορούν κάλλιστα να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν σε αυτήν με την εισαγωγή ρητρών συλλογικής δράσης στα ελληνικά ομόλογα οι οποίες θα έχουν αναδρομική ισχύ. Αν όμως οι εκπρόσωποι των πιστωτών δεν συμφωνήσουν, θα έχουμε επίσημο χρεοστάσιο της Ελλάδας και οι ζημιές θα επιβληθούν σε όλους τους πιστωτές υποχρεωτικά.

Το κύριο πρόβλημα ωστόσο είναι ότι η αναδιάρθρωση του χρέους των ιδιωτών πιστωτών δεν κλείνει το ελληνικό πρόβλημα σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης. Το σχέδιο προβλέπει ότι οι εταίροι της Αθήνας θα πρέπει να δώσουν στην Ελλάδα 90 δις ευρώ στο πλαίσιο ενός δεύτερου πακέτου διάσωσης τον ερχόμενο Μάρτιο.