Αριστείδης Χατζής στους Financial Times: Η Ελλάδα μπορεί να είναι η επόμενη Βαϊμάρη

Με άρθρο του στην οικονομική εφημερίδα Financial Times ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Πανεπιστημίου αναφέρεται στην κατάσταση της Ελλάδος μετά τα τελευταία γεγονότα της δολοφονίας των δύο νεαρών παιδιών και κάνει λόγο για συσχετισμό της χώρας μας με την Δημοκρατία της Βαϊμάρης.

Από τις εκλογές που έλαβαν χώρα το καλοκαίρι

του 2012, η Ελλάδα βούιζε με ήχους Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι η σύνθεση της ελληνικής νομοθεσίας ήταν η χειρότερη στην σύγχρονη ιστορία. Το τωρινό κοινοβούλιο περιλαμβάνει όλο το φάσμα των απολυταρχών: Νέο-ναζιστές, σταλινιστές και μαοιστές μαζί με ριζοσπαστική αριστερά, λαϊκή δεξιά πτέρυγα και πολυάριθμους υποστηρικτές των θεωριών συνωμοσίας.

Παρ’ όλα αυτά για πάνω από έναν χρόνο η κατάσταση φαινόταν αρκετά ανεκτή. Η Ελλάδα έχει μια ισχυρή κυβέρνηση συνασπισμού προσπαθώντας να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, να περικόψει κυβερνητικές δαπάνες να επανακάμψει την οικονομία. Αλλά για τους πιο προσεκτικούς παρατηρητές, οι αποτυχίες υπερπηδούν τις επιτυχίες.

Πρώτον, οι μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις έχουν αποτύχει ή δεν επιχειρήθηκαν ποτέ. Οι λίγες που ήταν επιτυχείς είναι «εύθραυστες». Τα περισσότερα μέλη της κυβέρνησης φοβούνται το πολιτικό κόστος και δεν φαίνονται πρόθυμοι να συγκρουστούν με τα εδραιωμένα συμφέροντα. Πολλές κρίσιμες κυβερνητικές θέσεις απασχολούνται από ανεπαρκή κομματικά στελέχη.

Την ίδια στιγμή, η αντίδραση έχει σπάσει κάθε ρεκόρ δημαγωγίας και λαϊκισμού. Ένας ισχυρός συνδυασμός οικονομικού αναλφαβητισμού, διανοητικής στενότητας, ιδεολογικής «προσαρμοστικότητας» και οπορτουνισμού αποκλείει κάθε δυνατή εναλλακτική στην τρέχουσα κυβερνητική μετριότητα. Έτσι σε αυτό το πλαίσιο κατάληψης και πεσιμισμού, ο εξτρεμισμός ευδοκιμεί. Η πολιτική βία δεν είναι κάτι καινούργιο για την Ελλάδα. Τρομοκρατία, επαναστάτες, βίαιες διαμάχες μεταξύ διαφορετικών πολιτικών κομμάτων, ή μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, έχουν γίνει μέρος της ιστορίας της Ελλάδος από το 1974.

Παρ’ όλα αυτά αυτή την φορά η Ελλάδα ξεπέρασε και τον χειρότερό της εαυτό. Οι Έλληνες ψηφοφόροι δεν εμπιστεύτηκαν μονάχα το κόμμα των νέο-ναζί , της Χρυσής Αυγής, με μια ισχυρή παρουσία στην ελληνική βουλή. Εξέλεξαν ένα κόμμα του οποίου τα μέλη (συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη) δεν προσπάθησε καν να προσποιηθεί την ειρηνική άκροδεξιά πτέρυγα. Αντιθέτως, η Χρυσή Αυγή ξεκίνησε με ακραίες επιθέσεις στους πολιτικούς της αντιπάλους, αποκαλύπτοντας τα πραγματικά της χρώματα. Και αυτό δεν τους κόστισε μάλιστα καθόλου. Οι δημοσκοπικοί τους αριθμοί ανέβηκαν, πλησιάζοντας το 15%.

Αυτή η επιτυχία ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Το κόμμα παρουσιάστηκε ως αντισυστημικό. Η έκθεση των μελών στα μέσα έκανε το πρόσωπό τους οικείο στον κόσμο, κάνοντας τις απόψεις τους στα μάτια του κόσμου φυσιολογικές. Οι αρχές ήταν ακραία επιεικής σε αυτούς: κάποιοι από τους αξιωματούχους ένιωθαν διχασμένοι ως προς το πώς να αντιμετωπίσουν «απατεώνες» που όμως ήταν μέλη του κοινοβουλίου και άλλοι ένιωθαν οικειότητα.

Τα μέλη της Χρυσής Αυγής πίστεψαν ότι η πολιτική τους ορμή τους έδινε ασυλία. Αλλά οι βίαιες πράξεις τους δεν μπορούσαν να γίνουν άλλο ανεχτές. Πέρασαν τα όρια όταν ένας από αυτούς σκότωσε έναν ράπερ αντιφασίστα σε μια καφετέρια, μπροστά στους πελάτες στους αστυνομικούς που άργησαν να παρέμβουν.

Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν τολμηρή και ντροπιαστική. Ήταν τολμηρή επειδή αποφάσισε να εφαρμόσει έναν νόμο και να προσαγάγει τους ηγέτες του κόμματος, περιλαμβανομένων των βουλευτών. Ήταν ντροπιαστική επειδή υπήρχαν πολλές δυσλειτουργίες στην εφαρμογή των βασικών αρχών του νόμου (αμφίβολη διαδικασία, τεκμήριο αθωότητας, αδικαιολόγητες έρευνες). Και έγινε εμφανές ότι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Αστυνομίας ήταν υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής. Παρ’ όλα αυτά η ταχεία κυβερνητική αντίδραση και το κυνήγι μαγισσών που ακολούθησε έμοιαζε να εκτονώνει την κατάσταση. Ακόμα και η ακραία αντιπολίτευση προσπαθούσε να προσπεράσει τις νομικές τεχνικές λεπτομέρειες και να χαρεί.

Αλλά η διασκέδαση τελείωσε την περασμένη Παρασκευή. Με ένα χτύπημα τύπου μαφίας, δύο επαγγελματίες δολοφόνοι δολοφόνησαν δύο μέλη της Χρυσής Αυγής μπροστά από τα γραφεία του κόμματος βόρεια της Αθήνας. ήταν μια τρομοκρατική επίθεση, εκδίκηση για την δολοφονία του ράπερ; Η’ ήταν μια μονομερής πράξη, που δεν είχε να κάνει με την πολιτική;

Ο αναγνώστης αυτού του άρθρου που δεν μένει στην Ελλάδα θα έπρεπε να έχει τρομοκρατηθεί μέχρι στιγμής. Αυτά δεν είναι καθημερινά περιστατικά για την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Παρ’ όλα αυτά αν επισκεφτείς την Ελλάδα θα εντυπωσιαστείς από την ανοχή των κατοίκων. Οι περισσότεροι από εμάς παρακολουθούμε αυτές τις απαίσιες πράξεις ως θεατές αγώνα ποδοσφαίρου.

Παράλληλα, είμαστε σε στάση αναμονής την ώρα που οι πυλώνες της κοινωνίας μας γκρεμίζονται. Για παράδειγμα, πάρε μια περίπτωση που με πονάει ιδιαίτερα: μια ασύλληπτη προσπάθεια να περικοπούν οι δαπάνες της ανώτατης εκπαίδευσης έχει προκαλέσει απεργίες που έχουν οδηγήσει σε λουκέτο δύο μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας. Αυτό συμβαίνει εδώ και δύο μήνες. Η ακαδημαϊκή χρονιά δεν έχει καν ξεκινήσει ακόμα.

Το διοικητικό προσωπικό έχει κλείσει όλα τα κτήρια και έχει απαγορεύσει όλες τις δραστηριότητες όχι μονάχα τις διοικητικές αλλά επίσης τις ακαδημαϊκές. Οι εξετάσεις και τα μαθήματα έχουν ακυρωθεί, οι καθηγητές δεν επιτρέπεται να εργάζονται στα γραφεία τους ή να συναντούν μαθητές. Οι ομάδες των απεργών, ακραίοι σπουδαστές και ενδιαφερόμενοι αριστεροί πολίτες περιπολούν τις πανεπιστημιουπόλεις.

Οι σπουδαστές είναι απελπισμένοι και τρομαγμένοι όπως και τα περισσότερα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση και οι απεργοί είναι αποφασισμένοι να μην υποχωρήσουν. Η λέξη συμβιβασμός στην Ελλάδα έχει μια υποτιμητική έννοια. Και ποια είναι η συνέπεια; Κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά. Υπάρχουν άλλες πιο σημαντικές ειδήσεις στα νέα των 8, οι πολιτικές δολοφονίες.

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Twitter.