Ο macho Πούτιν της καρδιάς μας

Bλέποντας το -όχι και τόσο ευγενές- ξεκατίνιασμα που επικρατεί στη Σύνοδο των G20 στη Ρωσία, φαντάζομαι πως ο Ουίνστον Τσώρτσιλ θα μειδίαζε ακούγοντας τον εκπρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν να χαρακτηρίζει τη Βρετανία «μικρό νησί» που απασχολεί μόνο ολιγάρχες που αγοράζουν ποδοσφαιρικές ομάδες. Θα μειδίαζε όχι γιατί οι Ρώσοι λένε μια μάλλον άβολη αλήθεια μα γιατί την λένε τόσο χοντροκομμένα.

Γράφει ο Γιώργος Κοκκόλης

Η αλήθεια είναι ότι το «ξανθό γένος» δεν φημίζεται ιδιαίτερα για το διπλωματικό

του τακτ- δεν θα μπορούσε ποτέ να πει σε κάποιον να πάει στον διάολο και εκείνος να ζητά οδηγίες, όπως θα συνιστούσε ο σερ Ουίνστον. Κι αν κάποιος που έχει μια μικρή διαστροφή με την Ιστορία θα μπορούσε να παρατηρήσει ότι για ανάλογες φράσεις δύο αιώνες πριν θα μπορούσε να γίνει πόλεμος - σήμερα ο Βρετανός πρωθυπουργός απλώς οργίζεται και αποχωρεί. Θα μου πείτε τα έχει αυτά η Ιστορία.

Είναι γεγονός πως από την εποχή που ο... Βλαδίμηρος πήρε τα ηνία της Ρωσίας η χώρα έχει γίνει μια ολοένα αναπτυσσόμενη οικονομία και ήδη αποκαθιστά τη χαμένη τσαρικοσοβιετική πυγμή στο διεθνές στερέωμα. Ολοένα και περισσότεροι Ρώσοι ταξιδεύουν στο εξωτερικό, οι ολιγάρχες αγοράζουν ομάδες και επιχειρήσεις και κυκλοφορούν εδώ και εκεί με τα πανάκριβα γιοτ τους. Δεν είναι τυχαίο ότι για το χοντροκομμένο στυλ τους και την απότομη οικονομική τους άνοδο οι Ρώσοι συνήθως χαρακτηρίζονται «cash rich, status poor».

Παρά το γεγονός πως η διεθνής εικόνα της Ρωσίας χειροτέρευσε σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα δεδομένα έρευνας του αμερικανικού κέντρου Pew Research, μόνοι φίλοι της Μόσχας έμειναν ηΕλλάδα και η Νότιος Κορέα.

Ομολογώ πως αν και ορθόδοξος Έλλην ποτέ δεν κατάλαβα γιατί τέτοια λατρεία προς το ξανθό γένος που ουδέποτε εκπλήρωσε τις συλλογικές μας φαντασιώσεις - δεν πήρε την Πόλη, δεν μας απελευθέρωσε, εκκλησιαστικά ήθελε ως «Τρίτη Ρώμη» να εκτοπίσει την δεύτερη και γενικώς προτιμούσε τους Σλάβους έναντι ημών. Αν εξαιρέσει κανείς τα ορλωφικά -που φυσικά δεν έγιναν για εμάς- η Ρωσία δεν έδειξε ποτέ πραγματικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα σε επίπεδο γεωπολιτικής. Φαντάζομαι δε, πως αν δεν είχε ξεσπάσει το φιλελληνικό κίνημα στη Γαλλία και τη Βρετανία δεν θα είχε ευαισθητοποιηθεί και πολύ με το «ελληνικό ζήτημα».

Παρ'ολα αυτά εμείς τους αγαπάμε, πιστεύουμε ότι «ο καιρός γαρ εγγύς» και εσχάτως ότι με τον πακτωλό των χρημάτων τους θα αγοράσουν τις κρατικές μας εταιρείες, τον ΠΑΟΚ, θα κάνουν λιμάνι τους τη Θεσσαλονίκη και θα μας δανείσουν πολύ πιο φθηνά από ότι οι «τοκογλύφοι» Ευρωπαίοι-που-θέλουν-το-αέριο-μας.

Λίγο απασχολεί τους Έλληνες αν επί Πούτιν η Ρωσία μετασχηματίζεται σε μια ολιγαρχική, ομοφοβική χώρα που καταπατά για πλάκα τα δικαιώματα των πολιτών της, που γράφει τις συνταγματικές διαδικασίες στα παλιά της τα παπούτσια και συμπεριφέρεται με τσαμπουκά με το στόλο της- ίσως να βλέπουμε εκεί τη φαντασίωσή μας ως Μεγάλη Δύναμη, τι να πω.

Καταλαβαίνω ότι οι μικρού βεληνεκούς χώρες όπως εμείς έχουν την ανάγκη να πιάνονται από ένα άρμα ισχύος, το θέμα όμως είναι ότι έχουν την επιλογή για το που θα στραφούν. Εμείς εδώ και δύο αιώνες διατηρούμε μια ψυχαναγκαστική σχέση με τη Δύση θεωρώντας την τον «κακό αδελφό», διαρκώς βασανιζόμαστε από το ερώτημα αν ανήκουμε εκεί ή όχι λες και πρέπει το αποτέλεσμα να είναι η πλήρης ταύτιση. Η Ελλάδα μπορεί να μην είναι ίδια με τη Γαλλία ή τη Βρετανία- και ευτυχώς που δεν είναι- αλλά σίγουρα δεν είναι Σαουδική Αραβία, Κίνα ή Καζακστάν.

Από το Βυζάντιο και μετά ο προσανατολισμός της χώρας είναι σαφής- με τη Δύση διαλέγεται, συνομιλεί, διαφωνεί, επηρρεάζεται και επηρρεάζει με τις φόρμες και τις ιδέες της. Ευτυχώς δε, αυτό που εμείς αορίστως ορίζουμε ως «Δύση» έχουμε την ευτυχία να θεωρεί εμάς και τους Εβραίους τους δύο λαούς που ορίζουν την αξιακή μήτρα της. Δεν χωρά αμφιβολία ότι αν δεν υπήρχε αυτή η ιδέα η Ελλάδα δεν θα ήταν στο ΝΑΤΟ ή στην ΕΟΚ ούτε θα εισέπραττε τα τεράστια ποσά οικονομικής βοήθειας.

Αντίθετα, εμείς διαρκώς αλληθωρίζουμε σε μια -επίσης αόριστη- Ανατολή που μπορεί να είναι πλούσια είναι όμως βαθιά αυταρχική στον τρόπο οργάνωσής της, στην αντίληψή της για τον άνθρωπο και μπορεί να τρέφει ένα σεβασμό για τον πολιτισμό μας, έχει όμως εξίσου ικανό πολιτισμό να επιδείξει.

Για να γυρίσω στην αρχή, είμαι βέβαιος πως μια μικρή βόλτα στο Facebook και το Τwitter θα σας φέρει μπροστά σε αναρτήσεις που θα επευφημούν το macho στιλ του εκπροσώπου του Πούτιν μπροστά στον Κάμερον- άλλωστε στο συλλογικό μας υποσυνείδητο οι Άγγλοι είναι «αδελφούλες». Αν ο Κάμερον δεν ήταν τόσο ευγενής ή τόσο εκγλωβισμένος στην αδυναμία της Βρετανίας να αντιληφθεί ότι το imperium της τελείωσε, θα μπορούσε να απαντήσιε πως το «μικρό νησί» που γέννησε τον Κοινοβουλευτισμό, τη Magna Carta και το ελεύθερο εμπόριο ήταν αυτό που στάθηκε μόνο απέναντι στη ναζιστική λαίλαπα όταν ο Στάλιν έκανε «κουμπαριές» για να διχοτομήσει την Πολωνία.

Δεν βαριέσαι όμως, σε ένα λαό που τον ενδιαφέρουν οι εντυπώσεις το μόνο που μετράει είναι ποιός είναι macho- για αυτό λατρεύει τον Πούτιν της καρδιάς μας εδώ στο κατά τα άλλα «λίκνο της δημοκρατίας».