Ποια είναι η Ρόζαλιντ Φράνκλιν στην οποία κάνει σήμερα αφιέρωμα η Google – Η ανακάλυψη του DNA και η τραγική της ιστορία

Γεννημένη από μια πλούσια εβραϊκή οικογένεια, η Ρόζαλιντ Φράνκλιν είναι η μοναδική γυναίκα που συμμετείχε (και μάλιστα καταλυτικά) στην αποκάλυψη της δομής του DNA. Η γέννησή της το 1920 στην Βρετανία και η επιλογή της να ακολουθήσει μια καριέρα στην βιοφυσική και κρυσταλλογραφία μια περίοδο μάλιστα όπου η θέση της γυναίκας ήταν ακόμα υποβαθμισμένη, την έκανε σύμβολο όχι μονάχα για το έργο που άφησε στην επιστήμη αλλά και ως γυναίκα.

Ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα για την Ρόζαλιντ. Το 1950 φτάνοντας στο King’s College του Λονδίνου ήταν μια ήδη καταξιωμένη επιστήμονας. Εθεωρείτο ειδική μάλιστα στην κρυσταλλογραφία και είχε δημοσιεύσει πληθώρα άρθρων όμως ο Μόρις Γουίλκινς που συνάντησε στο πανεπιστήμιο, χωρίς να γνωρίζει από κρυσταλλογραφία επέμενε πως η Φράνκλιν έπρεπε να είναι «βοηθός» του. Η μάχη ήταν άνιση. Η Φράνκλιν έπρεπε να επιβιώσει στο ανδροκρατούμενο περιβάλλον και μάλιστα να συνεργάζεται με έναν άνθρωπο που ήταν αποφασισμένος να της «κλέψει» το έργο της. Η Φράνκλιν αναγκαζόταν μάλιστα να διεξάγει έρευνες και πειράματα των οποίων τα αποτελέσματα προσπαθούσε να διατηρήσει κρυφά αν και αναποτελεσματικά καθώς ο Γουίλκινς με τη βοήθεια ενός συνεργάτη του αντέγραφε τις φωτογραφίες που έβγαζε η Φράνκλιν όταν μελετούσε τους κρυστάλλους του DNA με τη βοήθεια ακτίνων Χ.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο βιβλίο του Γουότσον, «The double helix», το οποίο εξεδόθη το 1968 ο ίδιος ο Γουίλκινς είχε παραδεχτεί την πράξη του στον συγγραφέα και του έδειξε την περίφημη πια φωτογραφία που επιβεβαίωνε ότι η δομή του DNA ήταν ελικοειδής. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι ο Γουότσον είχε την τιμιότητα να πει την αλήθεια στο βιβλίο του, ο επίλογος του οποίου ήταν μια δημόσια συγγνώμη στην Ρόζαλιντ:

«Το 1958 η Ρόζαλιντ Φράνκλιν πέθανε πρόωρα στην ηλικία των 37 ετών. Καθώς οι πρώτες εντυπώσεις μου από αυτή, επιστημονικές και προσωπικές, ήταν συχνά λανθασμένες, θα ήθελα να πω μερικά πράγματα για τα επιτεύγματά της. Η δουλειά που έκανε με τις ακτίνες Χ στο King’s College εκτιμάται όλο και περισσότερο ως έξοχη». Και παρακάτω: «…και οι δύο (εννοεί τον Κρικ) φτάσαμε να εκτιμούμε βαθύτατα την τιμιότητα και τη γενναιοδωρία της, συνειδητοποιώντας με καθυστέρηση χρόνων τις μάχες που πρέπει να δώσει μια έξυπνη γυναίκα προκειμένου να γίνει αποδεκτή σε έναν επιστημονικό κόσμο ο οποίος συχνά θεωρεί τις γυναίκες σαν ανάπαυλα από την υψηλή διανόηση. Το παραδειγματικό κουράγιο και η ακεραιότητα της Ρόζαλιντ κατέστησαν σαφή σε όλους όταν, ενώ γνώριζε πως ήταν θανάσιμα άρρωστη, δεν παραπονέθηκε ποτέ αλλά συνέχισε να εργάζεται ως και μερικές εβδομάδες πριν από τον θάνατό της».

Το γεγονός ότι το έργο της Φράνκλιν δημοσιεύθηκε τρίτο εν τέλει στη σειρά τριών δημοσιεύσεων για το DNA στο επιστημονικό περιοδικό Nature, με την κύρια δημοσίευση των Γουότσον και Κρικ, δεν αναγνωρίζει αλλά υπονοεί ότι η συμβολή της στην υπόθεσή τους ήταν καταλυτική. Τα δεδομένα της, σύμφωνα με μετέπειτα δηλώσεις του Φράνσις Κρικ, ήταν «τα δεδομένα που πράγματι χρησιμοποιήθηκαν για να διατυπωθεί η υπόθεση Γουότσον και Κρίκ το 1953 σχετικά με τη δομή του DNA».

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η ίδια πέθανε το 1958 σε ηλικία μόλις 37 ετών από καρκίνο ωοθηκών, περήφανη για τη φήμη που είχε αποκτήσει ως ειδήμων της κρυσταλλογραφίας, αλλά και για τις έρευνές της στους ιούς οι οποίες διεξήχθησαν στα χρόνια που ακολούθησαν τη διαλεύκανση της τρισδιάστατης δομής του DNA. Δεν έμαθε ποτέ βέβαια πως η φιλική της σχέση και η βοήθεια που είχε προσφέρει στους Γουότσον και Κρίκ δεν είχαν αναγνωριστεί. Το βραβείο Νόμπελ που κανονικά θα της ανήκε, ειδικά μετά από τις εκ των υστέρων αποκαλύψεις για την τεράστια συμβολή της δεν ήρθε ούτε μετά θάνατον, καθώς σύμφωνα με όσα προβλέπονται πρέπει ο τιμώμενος να είναι εν ζωή.

Αναλυτικότερα το έργο της:

Το έργο της στο DNA είναι το πιο γνωστό, επειδή το DNA (δεσοξυριβονουκλεϊκό οξύ) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των κυττάρων και τη γενετική και η ανακάλυψη της δομής του βοήθησε άλλους επιστήμονες να καταλάβουν πώς η γενετική πληροφορία περνά από τους γονείς στα παιδιά. Η Φράνκλιν είναι περισσότερο γνωστή για το έργο της σχετικά με εικόνες περίθλασης ακτίνων Χ του DNA που οδήγησε στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA. Μετά το πέρας τμήμα της των εργασιών για το DNA, η Φράνκλιν πραγματοποίησε πρωτοποριακή εργασία σχετικά με τον ιό μωσαϊκού του καπνού και τον ιό της πολιομυελίτιδας.