Δύο εντελώς αντίθετες, αλλά αριστουργηματικές παραστάσεις

Από την Ηρώ Μητρούτσικου

Η μια μικρή και απλή, η άλλη τεράστια και μεγαλειώδης (σε κείμενο και παρουσίαση), η μια μιλά για απλούς ανθρώπους της κατώτερης τάξης, η άλλη για θεούς και ήρωες, στην μια η σκηνή είναι μκρή και η κίνηση ελάχιστη και στην άλλη οι ηθοποιοί αλωνίζουν την τεράστια σκηνή. Μόνο τους κοινό; Είναι και τα δύο Ελληνικά έργα, αλλά, το ένα δεν είναι θεατρικό και, επίσης, τα χωρίζουν πολλοί αιώνες...

“Ιλιάδα”

Πολλοί φοβόντουσαν την παράσταση της Ιλιάδας για την διάρκεια της.

Μιλούσαν για μια πενταώρη παράσταση. Όμως, η παράσταση που έστησε ο Λιβαθινός με την ομάδα του, ήταν τετράωρη και, εκτός αυτού, δεν κούραζε λεπτό!!! Και εδώ να πούμε ότι τα διαλείματα ήταν τρία, αλλά πολλοί θα προτιμούσαμε να είναι μόνο δύο....

Ο σκηνοθέτης αφηγήθηκε, με εξαιρετικό τρόπο, το μεγαλύτερο μέρος του Ομηρικού έπους, σε μετάφραση Δ.Μαρωνίτη. Σε μια τεράστια σκηνή, απόλυτα ενταγμένη σκηνογραφικά (Ελ.Μανωλοπούλου) με το βιομηχανικό τοπίο του φεστιβάλ αθηνών, ο Λιβαθινός κατόρθωσε να χρησιμοποιήσει κάθε του σπιθαμή και να μας κάνει να βλέπουμε παλιά ελαστικά αυτοκινήτων ως τείχη, σκισμένες πολυθρόνες ως θρόνους, σακάκια, σκοινιά και μαντήλια για ξύφη και rollers και κρόσσια για τα φτερά της Θεάς Ίριδας! Τίποτα λαμπερό ή εντυπωσιακό, όπως άλλωστε συμβαίνει στα πεδία της μάχης. Υπέροχο, όμως, σκηνικό, σχεδόν χωρίς παρασκήνια, σε μια παράσταση με συνεχείς αλλαγές σκηνών, ρόλων, τόπων, κουστουμιών! Μιλιταριστικό περιβάλλον, λάστιχα, τσιγκέλια για σφάγεια μεταφέρουν στρατιωτικά αμπέχονα, μια στριφογυριστή σκάλα αυλής οδηγεί στον Όλυμπο, διαφορετικό επίπεδο για Θεούς και διαφορετικό για ανθρώπους, χάρτινα καραβάκια για τον στόλο (τί όμορφη σκηνή!) που παίρνει φωτιά. Έκπληξη αποτελεί το υγρό στοιχείο-θάλασσα επί σκηνής, που δεν παρατηρείς από την αρχή του έργου, αλλά ανακαλύπτεις όταν, μέσα από αυτό, αναδύεται η Θέτιδα!

Οι δεκαπέντε ηθοποιοί, τα δίνουν όλα, επί τέσσερις ώρες, αλλάζοντας ρόλους, τρέχοντας, πηδώντας, μα προπάντων, καταφέρνοντας να εκφέρουν σωστά τον λόγο και να ακούσουμε και να κατανοήσουμε όλο αυτό το δύσκολο κείμενο. Μια παράσταση, καθόλου φιλολογική, που βασίστηκε πολύ και στους αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών, αλλά και στην κίνηση που τους δίδαξε ο Μοναχός Σαολίν, ο Σι Μιαο Τζιε. Οι τρεις σκηνές μονομαχίας ήταν εξαιρετικές. Στην πρώτη οι δύο αντίπαλοι μονομαχούν βγάζοντας ο ένας το σακάκι του άλλου, στην δεύτερη θανατηφόρο οπλο γίνεται ένα κόκκινο (!) σκοινί και στην τρίτη οι ηθοποιοί, σχεδόν ακίνητοι, ισορροπούν πάνω σε ένα τεράστιο λάστιχο!

Δεν ξέρω τί να πρωτοπώ γι αυτή την παράσταση και για το πόση ενέργεια χρειάζονται αυτοί οι ηθοποιοί για να κάνουν αυτόν τον άθλο κάθε μέρα. Υπέροχη υποκριτική, αισθητική, κίνηση, λόγος, εναλλαγή ρόλων, το πως συνδέονταν η μία σκηνή με την άλλη, το πώς το κουστούμι του κάθε ηθοποιού μεταμορφωνότανε επί σκηνής, όταν άλλαζε ρόλο! Και μια και μιλάμε για ενδυματολογία (Ελ.Μανωλοπούλου), δύο κουστούμια απογοήτευσαν πάρα πολύ: του Απόλλωνα και της Αφροδίτης. Δεν έφταιγε, βέβαια, μόνο το κουστούμι, αλλά ήταν λάθος και η επιλογή των ηθοποιών για αυτούς τους ρόλους. Ο εξαιρετικός Β.Ανδρέου ήταν πολύ μεγάλος για να παίξει τον έφηβο Απόλλωνα (το δυχτυωτό, ίσως ήταν το μοναδικό φάουλ της παράστασης), και η Νεφέλη Κουρή (απόλυτα ταιριαστή για την περσινή Αρετούσα, που ενσάρκωσε υπέροχα) ήταν πολύ λίγη, πολύ μικρή, πολύ λεπτή, πολύ έφηβη για να παίζει την Θεά του έρωτα, το απόλυτο θηλυκό (εδώ μας έλειψε η ιδανική για τον ρόλο Μ.Ναυπλιώτου...). Ήταν, όμως, εξαιρετική, ως Ίριδα! Υπέροχη και η μουσική του Λάμπρου Πηγούνη και τα live κρουστά του Μανούσου Κλαπάκη.

Δεν θέλω να αναφερθώ χωριστά σε ερμηνείες ηθοποιών (Αγαμέμνων, Θερσίτης, Πάρης, Αχιλλέας κ.α.) που ήταν όλες εξαιρετικές, παρά μόνο να επισημάνω την εξαιρετική συνολική παρουσία και το σκηνικό εκτόπισμα της Μαρίας Σαββίδου, από την πρώτη της εμφάνιση, μέχρι και την απαγγελία του ειρωνικού ποιήματος του Καβάφη “Τρώες”, το οποίο, σχολιάζοντας, κλείνει την παράσταση...

Η παράσταση τελείωσε, και είναι καθ’ οδόν για την παρουσίασή της στην Ολλανδία. Να ελπίζουμε σε τρίτη παρουσίασή της στην Αθήνα;

“Το τάβλι”

Μια παλιά Αθηναϊκή αυλή, στου Ψυρρή, γίνεται το φυσικό σκηνικό για την παράσταση του Κων/νου Κάππα που παίζεται για τρίτη συνεχή χρονιά! Μια πλακοστρωμένη εσωτερική αυλή, στην οποία έβγαιναν οι πόρτες όλων των σπιτιών στην μεταπολεμική Αθήνα, είναι το σκηνικό για το θεατρικό έργο του Δημ.Κεχαίδη, όπως και στην “Αυλή των Θαυμάτων” του Καμπανέλη. Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης επέλεξε να παρουσιάσει “Το τάβλι”, μόνο σε φυσικούς χώρους, με τους θεατές να κάθονται γύρω-γύρω σε καρέκλες, σε απόσταση αναπνοής από τους πρωταγωνιστές, δίπλα σε γλάστρες με βασιλικό, ασβεστωμένους τοίχους και από πάνω από τα κεφάλια τους να κρέμεται η μπουγάδα της γειτόνισσας!

Ο Φώντας και ο γαμπρός του, ο Κόλλιας, αρχές δεκαετίας του ’70 ή και λίγο πιο πριν, στην αυλή του σπιτιού τους, ένα αυγουστιάτικο απόγευμα με ζέστη, παίζουν τάβλι, πίνουν Ελληνικό καφέ, συνομιλούν, μαλώνουν, φιλιώνουν, κουρεύει ο ένας τον άλλον και σχεδιάζουν το πως θα κάνουν την μεγάλη μπίζνα και θα πιάσουν την καλή! Όσο περνάει η ώρα κι η κομπίνα στήνεται και ξεστήνεται συνεχώς, τόσο πιο ξεκαρδιστική γίνεται η παράσταση. Ο ήσυχος οικογενειάρχης Κόλλιας κάθε τόσο ανακαλύπτει, ότι για άλλη μια φορά του την έχει φέρει ο άεργος, ταβλαδόρος και λαμόγιο γαμπρός του, ο οποίος δεν διστάζει να βγάλει στο κλαρί ούτε την ίδια του την αδερφή, και κάθε φορά ο τελευταίος καταφέρνει να τον τουμπάρει! Ξεκαρδιστικοί διάλογοι, που όμως παρουσιάζουν, σατυρίζοντας, τον Έλληνα εκείνης της εποχής, που δυστυχώς, υπάρχει και στις μέρες μας! Ποιά είναι η μεγάλη δουλειά; Μα το εξής πολύ “απλό”: ο κομπιναδόρος σχεδιάζει να ναυλώσουν ένα πλοίο, να πάνε στη λιμοκτονούσα Μπιάφρα, να το γεμίσουν πεινασμένους νέγρους και να τους διοχετεύουν σ' όλα τα χωράφια στην Ελλάδα! Ένα πικρό σχόλιο για την κοινωνία μας, γίνεται μια εκπληκτική, γνήσια λαϊκή κωμωδία χαρακτήρων.

Οι δύο ηθοποιοί (Σωκρ.Πατσίκας, Κ.Κάππα) ζωντανεύουν υπέροχα δύο Ελληναράδες και για κάτι παραπάνω απο μία ώρα, σε μεταφέρουν σε μια άλλη εποχή! Δυνατό κείμενο, δυνατές ερμηνείες (ο Πατσίκας εξελίσσεται σε εκπληκτικό καρατερίστα), σωματικότητα, νοσταλγικό άρωμα εποχής και ένα κοινό που ξεκαρδίζεται. Δεν ήθελα να τελειώσει, ήθελα να δω και την συνέχεια, την σύζυγο να επιστρέφει και την μπίζνα να καταστρέφεται για άλλη μια φορά! Ακόμα γελάω....

Μην χάσετε αυτό το ταξίδι στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, όσο ακόμα ο καιρός είναι καλός!

Στην Αυλή στου Ψυρρή,

Αριστοφάνους 34Β και Σαρρή, ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 30/9.
(12, 10 ευρώ) 210 8938111, www.tickethour.com, 6973-228660, 6945977572.