Η ανάπτυξη «σκοτώνει» τα δάση

Ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, έδωσε στη δημοσιότητα στις 18 Σεπτεμβρίου το σχέδιο νόμου για τα μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων με τίτλο: «Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης». Το Σ.Ν. τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων, καθώς μεταξύ άλλων αποχαρακτηρίζονται 15 εκατ. στρέμματα χορτολιβαδικών εκτάσεων, τα οποία παραδίδονται για κάθε χρήση με τον νέο ορισμό των δημόσιων γαιών, ώστε να παρακαμφθεί η συνταγματική

προστασία τους.

Με βάση τον ορισμό στο επίμαχο νομοσχέδιο «δημόσιες γαίες είναι οι εκτάσεις στις οποίες συγκροτούνται φυσικά οικοσυστήματα αποτελούμενα από φρυγανική, ποώδη ή άλλη αυτοφυή βλάστηση ή από δασική μεν βλάστηση, αλλά με βαθμό εδαφοκάλυψης των δασικών ειδών σε ποσοστό μικρότερο του 15%». Στην ίδια κατηγορία υπάγονται και «οι βραχώδεις ή πετρώδεις εκτάσεις των πεδινών, λοφωδών και ανωμάλων εδαφών, οι βαλτώδεις εκτάσεις, τα ορεινά ρέματα που δεν φέρουν δασική βλάστηση, καθώς και οι μονίμως κατακλυζόμενες από γλυκά ή υφάλμυρα ύδατα, στις οποίες αναπτύσσεται ποώδης ή ξυλώδης βλάστηση που δεν προσδίδει δασική μορφή και δεν είναι δυνατή η γεωργική καλλιέργεια». Η διάταξη ορίζει ότι οι δημόσιες γαίες δεν κηρύσσονται αναδασωτέες.

Το νομοσχέδιο επίσης επιτρέπει την οικοδόμηση σε δάση και δασικές εκτάσεις νοσοκομείων και εκπαιδευτηρίων, ακόμα και τουριστικών εγκαταστάσεων και βιομηχανιών... Σε ακόμα ένα νομοσχέδιο φαίνεται πως οι έξωθεν παρεμβάσεις είναι καταλυτικές. Οι πιέσεις των δανειστών εντείνονται με πρόσχημα την εξυπηρέτηση της ανάπτυξης της χώρας και την προσέλκυση επενδυτών.

Μεταξύ των διατάξεων, προβλέπεται υπό όρους η δυνατότητα:

· Ανέγερσης «σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων», σε δημόσια και ιδιωτικά δάση, με γήπεδα γκολφ, εγκαταστάσεις ιαματικής θεραπείας κ.λπ., αλλά και η δυνατοτήτα εγκατάστασης τελεφερίκ και παρεμφερών δομών.· οικοδόμησης τουριστικών χωριών, ακόμη και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές, εκτός αν απαγορεύεται από τα σχέδια διαχείρισής τους. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια, επιτρέπεται με την εκπόνηση μελέτης.· εγκατάστασης ναυπηγείων, διυλιστηρίωνκαι δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών «εφόσον επιβάλλεται η εγκατάστασή τους στις εκτάσεις αυτές, λόγω της φύσης τους» σε δημόσιες γαίες και δασικές εκτάσεις.· εκμετάλλευσης μεταλλείων και λατομείων, παραγωγής κονιαμάτων, σκυροδεμάτων και ασφαλτομιγμάτων σε δασικές εκτάσεις. Αναφορικά με τα ορυχεία, η εταιρεία που εκμεταλλευόταν μια δασική περιοχή για εξόρυξη έπρεπε να καταβάλλει, μέχρι τώρα, αντάλλαγμα χρήσης ίσο με την επιφάνεια που εκμεταλλευόταν. Πλέον, το υπουργείο προτείνει το αντάλλαγμα να αφορά αποκλειστικά την υπέργεια δραστηριότητα, διευκολύνοντας οικονομικά τις υπόγειες εκμεταλλεύσεις. Επιτρέπεται ακόμη η διάνοιξη οδών προσπέλασης και η ανέγερση εγκαταστάσεων που εξυπηρετούν τις ανάγκες της εκμετάλλευσης αυτής, αλλά και «η εναπόθεση στείρων ή καταλοίπων ή των υπολοίπων της βιομηχανικής επεξεργασίας των μεταλλευμάτων σε ειδικούς προς τούτο χώρους».· εκτέλεσης μεγάλων έργων υποδομής, όπως αεροδρομίων, τεχνητών λιμνών, φραγμάτων, χερσαίων εγκαταστάσεων λιμένων και εγκαταστάσεων άντλησης υδρογονανθράκων σε δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, «εφ’ όσον περί της εκτέλεσης τούτων στη συγκεκριμένη περιοχή υφίσταται ειδικός νόμος και κατά τους όρους τούτου».· επέμβασης για την κατασκευή: α) αθλητικών εγκαταστάσεων, β) εκπαιδευτικών κτηρίων με τις συνοδές τους εγκαταστάσεις, γ) νοσοκομείων, θεραπευτηρίων, δ) ιερών ναών και παντός είδους μονών, ε) σωφρονοστικών καταστημάτων, στ) εγκαταστάσεων των Σωμάτων Ασφαλείας, ζ) χώρου αποθήκευσης και επεξεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων, σε δημόσιες γαίες και ελλείψει αυτών σε δασικές εκτάσεις.· εγκατάστασης δομικών ή μηχανικών κατασκευών, πάνω στις οποίες τοποθετούνται κεραίες, πομποί, αναμεταδότες και άλλες συναφείς εγκαταστάσεις, καθώς και η κατασκευή των απαραίτητων συνοδών έργων αυτών (όπως οδοποιίας, οικίσκων), ακόμη και σε πυρήνες εθνικών δρυμών, ύστερα από την έκδοση αντίστοιχων αποφάσεων.· κατασκευής οχυρωματικών έργων από το υπουργείο Άμυνας. Σε δημόσιες γαίες και ελλείψει αυτών σε δασικές εκτάσεις ή δάση, μπορούν να κατασκευαστούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Σε δημόσιες γαίες και δασικές εκτάσεις μπορούν να εγκατασταθούν επίσης στρατώνες, στρατόπεδα, σχολές και κέντρα εκπαίδευσης.· χάραξης διαδρομών σε δημόσιες γαίες, στα δάση και τις δασικές εκτάσεις για την διεξαγωγή αγώνων μηχανοκίνητου αθλητισμού (τύπου motocross).· σκαπτικών εργασιών για ανεύρεση θησαυρού εντός δασών, δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων και εντός δημοσίων γαιών.

Αυθαίρετα, παραχωρήσεις, επίλυση δασικών αμφισβητήσεων

Για τις περιπτώσεις αυθαιρέτων σε δάση, απλουστεύεται η διαδικασία κατεδάφισης, ενώ αυστηροποιούνται οι ποινές για τις δασικές παραβάσεις. Ακόμη, παρατείνεται για δύο χρόνια η λειτουργία αυθαίρετων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων χιονοδρομικών κέντρων και παρατείνεται η λειτουργία λατομείων χωρίς άδεια. Με απόφαση υπουργού Περιβάλλοντος, δίνεται η δυνατότητα παραχώρησης σε ιδιώτες κτηρίων του Δημοσίου που βρίσκονται σε δάση και δεν χρησιμοποιούνται, όπως Δασικά κτήρια, Δασοφυλακεία, Πυροφυλακεία, Αποθήκες και άλλα. Τέλος, με την κατάργηση της Δευτεροβάθμιας επιτροπής επίλυσης δασικών αμφισβητήσεων, επισπεύδεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά 5 ή και 10 χρόνια ο χαρακτηρισμός μιας έκτασης ως δασικής ή μη δασικής, ενώ οι πράξεις χαρακτηρισμού δεν θα δημοσιεύονται στον Τύπο, αλλά μονάχα ηλεκτρονικά στη σελίδα του ΥΠΕΚΑ.

Επιχειρηματικές βλέψεις μέσω του νομοσχεδίου

Το ΥΠΕΚΑ ομολογεί ότι στόχος είναι η εξυπηρέτηση της επιχειρηματικότητας, ισχυριζόμενο ότι ακολουθεί τη νομολογία του ΣτΕ. Με το σχέδιο νόμου γίνεται κωδικοποίηση διάσπαρτων διατάξεων και ρυθμίσεων, προσαρμόζεται η δασική νομοθεσία στη νομολογία του ΣτΕ, παρέχονται δυνατότητες δραστηριοποίησης σε δάση και δασικές εκτάσεις κυρίως στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, αυξάνεται η προστασία των δασικών εκτάσεων και αυξάνονται οι ποινές στους παραβάτες της δασικής νομοθεσίας, αναφέρει το υπουργείο.

Ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε σχετικά:

«Η προσπάθεια του ΥΠΕΚΑ για μια συνολική μεταρρύθμιση στην έννοια του χώρου, συνεχίζεται. Το νομοσχέδιο για τις δασικές επεμβάσεις αποτελεί έναν κρίκο σε μία αλυσίδα πρωτοβουλιών, όπως το Κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες, η αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, η χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση, οι οποίες δίνουν στη χώρα ένα σύγχρονο πλαίσιο για τη δημιουργία Εθνικής Πολιτικής Γης. Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν κάνουμε κάποια μεγάλη τομή, αλλά νοικοκυρεύουμε το κράτος, επιλύοντας χρόνια προβλήματα των ανθρώπων της υπαίθρου. Αίρουμε εμπόδια και προστατεύουμε τα δάση. Προχωρούμε προσεκτικά, αλλά σταθερά, σε αυτά που η κοινωνία έχει ανάγκη. Με γνώμονα πάντα την αειφορία: την προστασία του περιβάλλοντος, την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, την κοινωνική συνοχή. Καλούμε τους πολίτες και τους φορείς να συμμετέχουν στη δημόσια διαβούλευση και να καταθέσουν τις απόψεις τους, πριν την εισαγωγή του νομοσχεδίου προς συζήτηση στη Βουλή».

Οικολόγοι Πράσινοι: «Τα χειρότερα έρχονται...»

Την αντίθεσή τους με τους σχεδιασμούς του υπουργείου εκφράζουν οι Οικολόγοι Πράσινοι: «Έχουμε κατακρίνει συχνά τις δασοκτόνες πολιτικές του ΥΠΕΚΑ, που με οργουελικό φρασεολόγιο πλασάρει την καταστροφή του δασικού πλούτου σε επιλογές που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και την προστασία των οικοσυστημάτων. Αλλά με το νέο σχέδιο νόμου, που επιτρέπει σχεδόν τα πάντα μέσα στις δασικές εκτάσεις, είτε αυτές διατηρούν το χαρακτήρα τους είτε όχι, φαίνεται ότι η ηγεσία του έχει αποθρασυνθεί εντελώς και βάλλεται αντισυνταγματικά και με μένος κατά των δασών, χρησιμοποιώντας ψευδώς ως πρόσχημα τις πιέσεις της τρόικα και τις μνημονιακές υποχρεώσεις», αναφέρει το εξωκοινοβουλευτικό κόμμα. Οι Οικολόγοι Πράσινοι προσθέτουν:«Στην πραγματικότητα, η επιβαλλόμενη από τους δανειστές πολιτική, απλά διευκολύνει παλιότερα σχέδια της κυβέρνησης και εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και επενδύσεις, όπως μεταλλεία, γήπεδα γκολφ, μεγάλες τουριστικές μονάδες, κ.ά., που χρόνια τώρα έβρισκαν προσκόμματα στη νομοθεσία, στους αγώνες των οικολογικών οργανώσεων και στις προσφυγές πολιτών στη δικαιοσύνη. Μπροστά σε αυτό το σχέδιο νόμου, οι διαμαρτυρίες μας για τη διευκόλυνση των αυθαιρετούχων και για την αδιαφορία του υπουργείου για την πάταξη της λαθροϋλοτομίας, μοιάζουν αστείες. Τα χειρότερα έρχονται από το υπουργείο που σχεδιάζει την πολιτική για την προστασία του περιβάλλοντος!».

Αντιδρά η WWF Ελλάς

Ως καταστροφικό για το περιβάλλον και επιζήμιο για την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας χαρακτηρίζει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς το νομοσχέδιο που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το ΥΠΕΚΑ. «Το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ είναι τόσο προβληματικό, ώστε δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για συζήτηση», τονίζει ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς. «Τα πραγματικά προβλήματα που καθιστούν τη δασική νομοθεσία ανεφάρμοστη και δύσχρηστη μπορούν να επιλυθούν, χωρίς να καταστραφεί η δασική περιουσία της χώρας. Το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ όχι απλά δεν λύνει προβλήματα, αλλά αντίθετα μας οδηγεί σε μια βαθύτερη και πολύ σοβαρότερη κρίση: την οικολογική. Οι αποφάσεις του σήμερα, καθοδηγούμενες από μία στρεβλή και δίχως βιώσιμο αναπτυξιακό όραμα πολιτική, οδηγούν σε ένα μέλλον φτωχότερο με μη αναστρέψιμες συνέπειες. Όταν αγνοούμε το φυσικό μας κεφάλαιο, τότε δεν μιλάμε για ανάπτυξη αλλά για ξεπούλημα». Το WWF Ελλάς καλεί την Κυβέρνηση να αποσύρει αμέσως το νομοσχέδιο και να ξεκινήσει μια ουσιαστική και ευρεία διαβούλευση για την πραγματικά βιώσιμη πορεία που η χώρα αξίζει.

Κριτική από τον ευρωβουλευτή Κρίτωνα Αρσένη

«Κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 24 του συντάγματος, που αναφέρεται στην προστασία του περιβάλλοντος, αποτελεί το σχέδιο νόμου με τίτλο “Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης”, που έθεσε σε διαβούλευση το Υπουργείο Περιβάλλοντος, υπακούοντας στις παράλογες απαιτήσεις των δανειστών μας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης.

Εν κατακλείδι, το σχέδιο νόμου παραδίδει τα δάση στους καταπατητές, επιτρέποντας την οικοδόμηση ακόμη και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Ιδιαίτερα προβληματικό είναι το γεγονός πως το νομοσχέδιο δόθηκε σε διαβούλευση για μια μόνο εβδομάδα, την ώρα μάλιστα που η κοινωνία βρισκόταν σοκαρισμένη απέναντι στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης φασιστικών φαινομένων, που πλήττουν τη Δημοκρατία και απειλούν την ελληνική κοινωνία.

(Αναδημοσίευση από το greenweek.gr)