Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για μεταβιβάσεις, κληρονομιές και γονικές παροχές ακινήτων

Του Χρήστου Κώνστα

Ζάχαρη στο κώνειο του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων προσθέτει η κυβέρνηση, μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές στις μεταβιβάσεις ακινήτων, στις κληρονομιές και τις γονικές παροχές. «Γιε μου κάτσε καλά, γιατί θα σου μεταβιβάσω το σπίτι που μένουμε» είναι η απειλή-ανέκδοτο που αναπαράγεται σε όλες τις γειτονιές της χώρας.

Πριν από μερικά χρόνια, στις οικογένειες, οι πιο οδυνηροί καυγάδες αφορούσαν τα κληρονομικά. Σήμερα ουδείς ενδιαφέρεται να κληρονομήσει σπίτι, χωράφι ή οικόπεδο, αφού οι φόροι ακυρώνουν

κάθε καλή πρόθεση του κληροδότη. Απελπισμένοι οι σοφοί της πλατείας Συντάγματος από την έρημο που επικρατεί στις αγορές, πωλήσεις, κληρονομιές και μεταβιβάσεις ακινήτων, επινοούν νέες μεθόδους ώστε να κινηθεί λίγο η αγορά. Γι’ αυτό στο υπουργείο Οικονομικών αποφάσισαν:

Τη μείωση του φόρου επί των μεταβιβάσεων κατά 4% περίπου.Το «ψαλίδισμα» των αμοιβών όσων εμπλέκονται στις αγοραπωλησίες, όπως για παράδειγμα των συμβολαιογράφων.Τη μείωση κατά 30% της φορολογίας στις κληρονομιές και τις γονικές παροχές των ακινήτων.

Το νέο καθεστώς στις μεταβιβάσεις, κληρονομιές και γονικές παροχές θα ισχύσει μαζί με τον ενιαίο φόρο ακινήτων, ο οποίος όμως φαίνεται να μεταφέρεται για το ερχόμενο φθινόπωρο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, λόγω της σφοδρής αντίδρασης που συναντούν σε πολιτικό επίπεδο τα σχέδια για τον ενιαίο φόρο ακινήτων, οι αποφάσεις μετατίθενται προς το καλοκαίρι ή και στο β΄ εξάμηνο του 2013. Το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί τώρα πως υπάρχει πολύς χρόνος μέχρι να εισπραχθούν πρώτα ο ΦΑΠ των ετών 2011-2013 και δεν χρειάζεται τώρα να πιέσει τα πράγματα για τον ενιαίο φόρο που θα επιβληθεί στα τέλη του 2013.Το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να εισηγηθεί στην Τρόικα τα εξής:

- Μείωση του φόρου μεταβίβασης των ακινήτων στα επίπεδα του 3% έως 6% ανάλογα με την αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου. Σήμερα ο φορολογικός συντελεστής για τη μεταβίβαση ακινήτων είναι 8% για την αξία του ακινήτου έως 20.000 ευρώ και 10% για την υπερβάλλουσα των 20.000 ευρώ αξία. Για παράδειγμα, ο φόρος μεταβίβασης για την αγορά ενός διαμερίσματος αντικειμενικής αξίας 200.000 ευρώ φτάνει σήμερα τα 19.600 ευρώ, ενώ με το προτεινόμενο μοντέλο θα μειωθεί στα 11.400 ευρώ.

- Μείωση των αμοιβών των συμβολαιογράφων, προκειμένου να αποφορτιστεί ακόμα περισσότερο το συνολικό το κόστος των μεταβιβάσεων. Η προηγούμενη μείωση πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2011.

- Μείωση κατά 1/3 (ποσοστό 33%) του αφορολογήτου ορίου για γονικές παροχές και κληρονομιές. Προβλέπεται δηλαδή η μείωση από τα 150.000 ευρώ που είναι σήμερα το αφορολόγητο, να κατέβει στα 100.000 ευρώ σε γονικές παροχές και κληρονομιές ή δωρεές περιουσιακών στοιχείων από τους γονείς στα παιδιά και από τον έναν σύζυγο στον άλλο. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα το τμήμα της ακίνητης περιουσίας πάνω από το αφορολόγητο όριο των 150.000 ευρώ και μέχρι τις 300.000 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 1%, από 300.000 μέχρι 600.000 ευρώ με 5% και πάνω από τις 600.000 ευρώ φορολογείται με 10%.

Τι ισχύει σήμερα στις κληρονομιές

Το φαινόμενο της μη αποδοχής κληρονομίας αρχίζει και παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις, καθώς αρκετοί πολίτες δεν έχουν τα χρήματα που απαιτούνται για να πληρώσουν τους φόρους. Σήμερα κάθε κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή, υπόκειται σε φόρο. Υπόχρεος σε φόρο είναι ο κληρονόμος, ο δωρεοδόχος ή το τέκνο αντίστοιχα. Ο φόρος κληρονομιάς καταβάλλεται ως εξής:

- Σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση έγινε με βάση τη δήλωση του υπόχρεου ή την έκδοση οριστικής πράξης ή μετά από συμβιβασμό και την καταβολή του 1/5 ή ύστερα από απόφαση δικαστηρίου ή από δικαστικό συμβιβασμό.

- Σε 6 ίσες μηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση του 50% του φόρου έγινε μετά από άσκηση προσφυγής.

Σε περίπτωση κληρονομιάς, αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται. Το δικαίωμα του δημοσίου για επιβολή φόρου κληρονομιάς ή δωρεάς, γονικής παροχής παραγράφεται μετά την πάροδο 10 ετών αν υποβλήθηκε δήλωση, ή 15 ετών αν δεν υποβλήθηκε δήλωση. Οι φωστήρες του Υπουργείου Οικονομικών διαπίστωσαν ότι από το 2009 που ξαφνικά δεκαπλασιάστηκαν οι φόροι κληρονομιάς, δωρεών και γονικών παροχών, μέχρι σήμερα τα έσοδα του Δημοσίου αντί να αυξάνονται μειώνονται!. Από την εφαρμογή του μέτρου υπολογίζεται πως έχασε συνολικά μέσα στα πέντε χρόνια της κρίσης (2009-2013) τουλάχιστον 350.000.000 ευρώ!

Είναι ενδεικτικό ότι με την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης κληρονομιών και γονικών παροχών, άρχισε η κατρακύλα των εισπράξεων: από τα 197.000.000 ευρώ του 2008, έπεσαν στα 185.000.000 το 2009 (ειδικά στα τέλη του έτους), στα 178.000.000 ευρώ το 2010 και στα 126.000.000 ευρώ το 2011. Για το 2012 οι εισπράξεις δεν θα ξεπεράσουν τα 85.700.000 ευρώ και για το 2013 τα 83.700.000 ευρώ. Αντί δηλαδή να εισπράξει το κράτος σχεδόν 1 δισ. ευρώ (με τους ρυθμούς είσπραξης του 2008), στα κρατικά έσοδα κατά την πενταετία 2009-2013 δεν ξεπερνούν τα 659.000.000 ευρώ.