Παρέμβαση του πρώην εμπνευστή της συρρίκνωσης της ΕΡΤ, Ηλία Μόσιαλου

Αφού χαρακτηρίζει το κλείσιμο της ΕΡΤ ως «αντιδημοκρατική ενέργεια», ο πρώην υπουργός Επικρατείας, Ηλίας Μόσιαλος, υπεύθυνος για το προς διετίας σχέδιο «συρρίκνωσης της ΕΡΤ», προτείνει να λειτουργήσει και πάλι η ΕΡΤ κανονικά με μεταβατικό ΔΣ από πρόσωπα κύρους και διακομματικής προέλευσης, που θα ανοίξει τις διαδικασίες εξορθολογισμού της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.

Ολόκληρο το κείμενο του Ηλία Μόσιαλου:

«Η ριζική αναδιάρθρωση

Ωστόσο, το κλείσιμό της, με μονομερή απόφαση της Νέας Δημοκρατίας, συνιστά ενέργεια αντιδημοκρατική και αντίθετη προς την κοινοβουλευτική αρχή και προδίδει περιφρόνηση προς την ίδια τη δημοκρατία, της οποίας τα ΜΜΕ αποτελούν αναφαίρετο πυλώνα.

Η ενέργεια αυτή όχι μόνο δεν αποτελεί συνέχεια των δικών μου προτάσεων του 2011, όπως νόμισαν ελάχιστοι βιαστικοί σχολιαστές, αλλά βρίσκεται στον αντίποδα. Τότε είχα θέσει δύο στόχους:

Ο πρώτος ήταν αληθινά καινοφανής: ήταν η πλήρης ανεξαρτησία της ΕΡΤ. Αυτό ποτέ δεν είχε ξανατεθεί από την κυβερνητική πλευρά μετά την μεταπολίτευση, όλοι το θυμόντουσαν στην αντιπολίτευση, αλλά το ξεχνούσαν όταν έρχονταν στην κυβέρνηση. Ανέθεσα λοιπόν σε ανεξάρτητη Επιτροπή υπό τον καθηγητή Νίκο Αλιβιζάτο τη μελέτη του θεσμικού πλαισίου, με μοναδική κατεύθυνση την απαλλαγή της ΕΡΤ από κάθε κυβερνητική δουλεία, από κάθε κομματική ή συνδικαλιστική επιρροή. Η Επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της και το σχετικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή το Φεβρουάριο του 2012. Είναι το «σχέδιο Αλιβιζάτου».

Δεύτερος στόχος μου υπήρξε η εξυγίανση της ΕΡΤ. Αυτό δεν ήταν καινοφανές, αλλά ήταν η πρώτη φορά που το θέμα μελετήθηκε οργανωμένα και το πλάνο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Τα επιμέρους στοιχεία είναι γνωστά, θα ήθελα ωστόσο να θυμίσω τρία σημεία. Πρώτο, ότι η αναδιάρθρωση ήταν προγραμματισμένη με την ΕΡΤ ανοιχτή. Δεύτερο ότι έκλεινε μόνο ένα κανάλι, η ΕΤ 1, και το δυναμικό της (εργαζόμενοι και εξοπλισμός) θα μοιραζόταν μεταξύ ΝΕΤ και ΕΤ3. Τρίτο, ότι η αλλαγή θα ερχόταν με τροπολογία στο νόμο περί ίδρυσης της ΕΡΤ, όχι φυσικά με ΠΝΠ, ούτε καν με υπουργική απόφαση. Θα γινόταν με την ψήφο της Βουλής, που σημαίνει ότι δεν θα περνούσε δίχως κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Είναι γνωστό ποιοι και πως είχαν αντιδράσει τότε και γιατί η πρωτοβουλία μου δεν προχώρησε στο σύνολό της, αν και επιμέρους στοιχεία στην ΕΡΤ βελτιώθηκαν και μια κάποια εξυγίανση προχώρησε.

Η σύγκριση του 2011 με το 2013 αποκαλύπτει την καθαρότητα και δημοκρατικότητα του τότε, σε σύγκριση με τον αυταρχισμό, την απουσία στοιχειώδους πολιτικής προβλεπτικότητας και την «ξεροκεφαλιά», θα έλεγα, του σήμερα.

Αλλά η αναδιάρθρωση εξακολουθεί να χρειάζεται. Θα πρέπει οπωσδήποτε να δημιουργηθεί μια νέα ΕΡΤ: μικρότερη σε αριθμό απασχολουμένων, με παραγωγικότητα, όχι σπάταλη, πιο ποιοτική και με στόχο μεγαλύτερο μερίδιο τηλεθέασης.

Αυτή τη στιγμή το θέμα δεν είναι ούτε τυπικό, ούτε απλά νομικό. Η όποια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας προφανώς πρέπει να γίνει -και θα γίνει- σεβαστή. Αλλά ανεξάρτητα απ΄ αυτήν, είναι αναγκαίο να γίνουν, έστω και τώρα, μερικά απλά πρακτικά βήματα:

1. Η ΕΡΤ πρέπει ν΄ ανοίξει και να ξαναλειτουργήσει κανονικά

2. Ν΄ αντικατασταθεί το Διοικητικό της Συμβούλιο με άλλο, μεταβατικό ΔΣ, που θ΄ αποτελείται από πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και διακομματικής προέλευσης

3. Να κατατεθεί στη Βουλή για άμεση ψήφιση το σχέδιο Αλιβιζάτου, ώστε να ψηφιστεί ο νόμος που θα δημιουργήσει την καινούργια αξιόπιστη ΕΡΤ, δημόσια και όχι κρατική, ανεξάρτητη από την τωρινή ή οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση

4. Με την ψήφιση αυτού του νόμου και τη λήξη της θητείας του μεταβατικού ΔΣ, το νέο ανεξάρτητο ΔΣ θ΄ ανοίξει διαδικασίες εξορθολογισμού της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αναθέτοντας σε ειδικούς να μελετήσουν τα αντίστοιχα θεσμικά πλαίσια και να προτείνουν πρακτικές ενέργειες

5. Την πολιτική ευθύνη της ΕΡΤ, για όσο διάστημα υπάρχει η τρικομματική κυβέρνηση, δεν θα πρέπει να την έχει πλέον ο υφυπουργός που μέχρι τώρα χειριζόταν το θέμα. Στη θέση του θα πρέπει να υπάρχει επιτροπή υπουργών και από τα τρία κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση και διαφανείς κοινοβουλευτικές διαδικασίες, γιατί μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί έως έναν βαθμό η ανεξαρτησία της ΕΡΤ».

Και η συνέντευξη στον «ΑΘΗΝΑ 9.84»

Ο πρώην υπουργός στις 11 Ιουνίου μίλησε στον «ΑΘΗΝΑ 9.84» και τον Κώστα Γιαννακίδη. Για την απόφαση της κυβέρνησης για κλείσιμο της ΕΡΤ, μεταξύ άλλων, είπε:

«Απίστευτη προχειρότητα. Δεν νομίζω να έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Μέχρι πριν από λίγες ώρες, υπήρχε παντελής άρνηση της κυβέρνησης ότι σχεδίαζε να κάνει κάτι στην ΕΡΤ. Δεν υπάρχει σχέδιο. Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι δεν έχουν σχέδιο. Είναι, επίσης, σαφές ότι τους έχει ζητήσει η Τρόικα να μειώσουν τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και αφού δεν μπορούν οι υπουργοί να βρουν με ποιο τρόπο θα μειώσουν τους δημόσιους υπαλλήλους, καταλήγουν σε αυτή τη λύση. Δηλαδή, η απίστευτη προχειρότητα του υπουργικού συμβουλίου καταλήγει σε μία λύση χωρίς σχέδιο. Και είναι πρωτοφανές, να κλείνεις δημόσια μέσα ενημέρωσης, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει απίστευτος ανορθολογισμός. Υπάρχει. Τεράστια κομματικοκρατία. Έχει γίνει και κυβερνητικό παράρτημα απίστευτο, αυτή τη στιγμή, η ΕΡΤ με όλους αυτούς τους διορισμούς των ημέτερων, πρώην Νομάρχες, κολλητοί δημοσιογράφοι, συγγενείς. Έχει κατακλυστεί. Αλλά αυτός δεν είναι ο λόγος για να κλείσει ένα κανάλι, το οποίο η ίδια η κυβέρνηση είχε φορτώσει, δεν προσπάθησε επί έναν ολόκληρο χρόνο, να το αναδιαρθρώσει και να το εξορθολογίσει και ξαφνικά, με βίαιες αποφάσεις, επειδή υπάρχουν πιέσεις απ’ έξω, αποφασίζουν να κλείσουν δημόσια μέσα ενημέρωσης, αντί να θέσουν κάποια σοβαρότερα ερωτήματα. Πρέπει να έχουμε, κατ’ αρχήν, δημόσια μέσα ενημέρωσης; Νομίζω, η απάντηση είναι, ότι ναι, δεν μπορεί να υπάρχει μία χώρα χωρίς να έχει δημόσια μέσα ενημέρωσης. Τώρα, τί τύπου δημόσια μέσα ενημέρωσης είναι το άλλο ερώτημα. Δηλαδή, κομματικά ή κυβερνητικά φερέφωνα; Προφανώς κι όχι. Θα έπρεπε, επομένως, να δουν μια μορφή ανεξαρτησίας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης κι είχαν το σχέδιο της Επιτροπής Αλιβιζάτου. Είχε κατατεθεί στη Βουλή από το Μάρτιο του 2012, μία Επιτροπή την οποία είχα συστήσει εγώ τον Οκτώβριο του 2011, συνέχισε να εργάζεται αμισθί, παρέδωσε το πόρισμά της στον κ. Καψή, τον μετέπειτα υπουργό Επικρατείας, ο οποίος το κατέθεσε στο ελληνικό κοινοβούλιο κι έμεινε στα αζήτητα».

Δημοσιογράφος: Τι έλεγε αυτό το πόρισμα;

Η. Μόσιαλος: «Το πόρισμα έλεγε ότι θα πρέπει να γίνει ανεξάρτητη Αρχή η ΕΡΤ, με ανεξάρτητο Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο δεν θα ελέγχεται από τον εκάστοτε υπουργό Επικρατείας, ούτε από την κομματικοκρατία. Θα είχε κανονική λογοδοσία κι Εποπτικό Συμβούλιο, πάλι ανεξάρτητα ορισμένο, με αποτέλεσμα να γίνει μία δημόσια τηλεόραση και ένα δημόσιο ραδιόφωνο, που θα εκφράζουν ισορροπημένα όλες τις απόψεις και κυρίως, δεν θα εκφράζουν τις απόψεις των συνδικαλιστών που εργάζονται στα δημόσια μέσα ενημέρωσης, αλλά ούτε και του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων. Δηλαδή, θα μπορούσαμε να πάμε προς δημόσια μέσα ενημέρωσης, όπως είναι στο εξωτερικό, όπου δεν υπάρχουν τέτοιου τύπου κομματικές παρεμβάσεις, όπως στη χώρα μας.

Θα μου πείτε, τί έκανες εσύ όταν ήσουν υπουργός; Το λέω ανοιχτά. Ας βγει ένας εργαζόμενος στην ΕΡΤ, που μπορεί να πει ότι εγώ πήρα τηλέφωνο κι είπα να βγει ο τάδε υπουργός ή ο τάδε ακαδημαϊκός ή ο τάδε συνδικαλιστής σε συγκεκριμένη εκπομπή ή που να πήρα τηλέφωνο σε δελτίο ειδήσεων και να έδωσα γραμμή».

Δημοσιογράφος: Εσείς τώρα, τι θα κάνατε; Δεν σκοπεύατε κι εσείς να κλείσετε ένα κανάλι ή να περιορίσετε λειτουργίες;

Η. Μόσιαλος: «Προφανώς. Εγώ είχα πει από τότε ότι θα έκλεινε η ΕΤ1 κι έκλεισα και κανάλια κιόλας. Έκλεισαν τρία ψηφιακά και στη θέση τους ήρθε το BBC, το ZDF και το TV5, εντελώς δωρεάν, στη χώρα μας. Θα μου πείτε, τι σημασία έχει αυτό; Έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από το να δείχνουμε ψηφιακά ελληνικά, για τα οποία πληρώναμε παραγωγές που δεν έπιαναν κανένα τόπο και δεν τα έβλεπε και κανείς, σε τελική ανάλυση. Τώρα έχουμε τρία διεθνή κανάλια, κρατικά, δημόσια, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν και στο ελληνικό περιβάλλον για όσους είναι ξενόγλωσσοι και τα παιδιά να μάθουν ξένες γλώσσες, αλλά και στον ελληνικό τουρισμό. Μειώσαμε το κόστος λειτουργίας της ΕΡΤ, μόνο σε 4,5 μήνες, κατά 50 εκ. ευρώ και θα γινόταν μετακύληση, μετά, του ανταποδοτικού τέλους. Θα έκλειναν οι μισοί ραδιοσταθμοί, γιατί σε μία χώρα 10 εκ. ατόμων δεν μπορείς να έχεις 25 κρατικούς ραδιοσταθμούς. Δεν είναι στην ποσότητα το θέμα. Είναι στην ποιότητα».

Δημοσιογράφος: Τί πιστεύετε ότι θα γίνει από εδώ και πέρα με τη δημόσια τηλεόραση; Τι νομίζετε ότι θα δούμε στο μέλλον;

Η. Μόσιαλος: «Αυτό δεν μπορώ να το προβλέψω, γιατί γίνονται βεβιασμένες κινήσεις χωρίς να υπάρχει πρόγραμμα… Δεν φαίνεται η κυβέρνηση να έχει κάποιο πρόγραμμα. Δεν είχε ένα σχέδιο. Αν είχε σχέδιο, θα μας το ανακοίνωνε ταυτόχρονα, γιατί αυτό θα αύξανε και την αξιοπιστία της. Θα μπορούσε να πει κανείς, δηλαδή, ότι την κλείνει, αλλά παράλληλα, παρουσιάζει κι ένα σχέδιο εξορθολογισμού. Το παρουσίασε αυτό; Όχι. Θα ήταν μια σοβαρή κίνηση, να πει κανείς, ναι, εντάξει, κλείνει για ένα μήνα, για δύο μήνες, αλλά παράλληλα, παρουσιάζει και το σχέδιο σε δημόσια διαβούλευς,η για να δούμε πού πάμε. Εδώ, δεν υπάρχει τίποτα και μάλιστα, φαίνεται ότι γίνεται και με μονομερή ενέργεια, ενός κόμματος της τρικομματικής, καθότι τέσσερις υπουργοί δεν υπέγραψαν καν αυτή την απόφαση για το κλείσιμο της δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης. Επομένως, θα μπορούσαν να γίνουν όλα αυτά, με μεγαλύτερη σοβαρότητα. Είχαν περίπου 12 μήνες, είχαν δύο υπουργούς υπεύθυνους να παρουσιάσουν σχέδια. Δεν το έκαναν αυτό. Κι είχαν και την τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την Επιτροπή του Ράιχενμπαχ. Γιατί δεν αξιοποίησαν, επομένως, όλες αυτές τις διεθνείς δυνατότητες και δεν αξιοποίησαν και το σχέδιο της Επιτροπής Αλιβιζάτου για αποκομματικοποίηση και ανεξαρτησία της ΕΡΤ;».