Πνεύμα Θεατρικό

Ας δούμε τι συνεχίζει να παίζεται και μετά το Πάσχα...

της Ηρώς Μητρούτσικου

Ελένη ή ο κανένας
Το βραβευμένο (1999) μυθιστόρημά της Ρέας Γαλανάκη: «Ελένη ή ο Κανένας» αναφέρεται στην ταραγμένη ζωή της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου. Πρόκειται για την Σπετσιώτισσα Ελένη Μπούκουρα, που γεννήθηκε την χρονιά της επανάστασης του 1821, κόρη καπετάνιου, ο οποίος υπήρξε μετέπειτα ο πρώτος θεατρώνης της Αθήνας (Θέατρο Μπούκουρα). Η θρυλική ιστορία μιας Ελληνίδας,

η οποία ντύθηκε άντρας προκειμένου να σπουδάσει ζωγραφική στην Ιταλία, ο έρωτας και ο «γάμος» της με τον ζωγράφο και επαναστάτη Φραντζέσκο-Σαβέριο Αλταμούρα, η εγκατάλειψή της από αυτόν για μια φίλη της, η επιστροφή στην Ελλάδα, ο θάνατος των δύο παιδιών της (ένα εκ των οποίων ήταν ο περίφημος θαλασσογράφος Ιωάννης Αλταμούρας) και η εξαφάνιση του τρίτου της παιδιού, που έμεινε και μεγάλωσε στην Ιταλία. Απογοητευμένη από την προσωπική της ζωή αποφασίζει, μετά από πολλές περιπέτειες, να επιστρέψει στο πατρογονικό της σπίτι στις Σπέτσες και να αποτραβηχτεί από τα εγκόσμια. Έγκλειστη εκεί, ζει ατενίζοντας τον ανοιχτό ορίζοντα και τη θάλασσα, αναλογιζόμενη τη ζωή της και μιλώντας μονάχα με τα φαντάσματα του παρελθόντος έως το θάνατό της το 1900. Μέσα στη δίνη της έκαψε τα περισσότερα έργα της. Ελάχιστα που έχουν απομείνει, παρουσιάστηκαν πέρυσι στο Μουσείο Μπενάκη στην έκθεση «Ιωάννης Αλταμούρας: Η ζωή και το έργο του».
Η συγγραφέας Γαλανάκη στο μυθιστόρημά της έχει μετουσιώσει τα ιστορικά στοιχεία της ζωής της καλλιτέχνιδος σε λογοτεχνικό έργο. Ο λόγος της ποιητικός. Δύσκολες λέξεις και εκφράσεις μπερδεύονται αριστοτεχνικά και αρμονικά με το όνειρο και την πραγματικότητα της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα. Το ύφος στα κείμενα της είναι ιδιαίτερο.
Το κείμενο της παράστασης (από την Αθανασία Γκανά) είναι ένα κολάζ αποσπασμάτων του βιβλίου και ακολουθεί την αφήγησή του, σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο. Νομίζω, όμως, ότι χάνει πολύ σε σχέση με το πρωτότυπο.
Η παράσταση δεν με ενθουσίασε και το ίδιο θα συνέβαινε κι αν δεν είχα διαβάσει το βιβλίο! Ο λόγος της Γαλανάκη δεν είναι εύκολος προφορικά και σε συνδυασμό με την σχεδόν επίπεδη ροή του μετασκευασμένου κειμένου σε θεατρικό, έκανε τον μονόλογο αδιάφορο και δύσκολο στην παρακολούθησή του από τον θεατή.
Η σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη, απλή, με μετρημένα σκηνικά αντικείμενα, που υπογράμμιζαν τους σταθμούς της ζωής της πρωταγωνίστριας κι ένα τεράστιο τελάρο- πίνακα στο δάπεδο, γεμάτο με νερό, να συμβολίζει την θάλασσα, αλλά και την κάθαρση (χωρίς όμως να λειτουργεί, τελικά, και τόσο καλά).
Παρόλα αυτά, η εξαιρετική ηθοποιός Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να μας ταξιδέψει, μέσα από την αφήγηση, όπου έχει πατήσει και ταξιδέψει και η ίδια η ηρωίδα, η οποία παθιάστηκε, πάλεψε, αλλά και υπέφερε τολμώντας να ισορροπήσει μέσα της τις μεγάλες της αγάπες.
Η παράσταση μας ήρθε από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας και για όσους θέλουν να την δουν μένουν τέσσερις τελευταίες παραστάσεις (από σήμερα μέχρι και τη Δευτέρα)