Βάζουν φόρους, χάνουν έσοδα…

Του Χρήστου Κώνστα

Στην δίνη ενός φαύλου κύκλου έχει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός της χώρας. Τη στιγμή που όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, οι κυβερνήσεις και οι αναλυτές συμβουλεύουν τις ελληνικές κυβερνήσεις να διευρύνουν τη φορολογική βάση της χώρας χωρίς να επιβαρύνουν με νέους φόρους όσους ήδη πληρώνουν κανονικά, οι γραφειοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών συνεχίζουν στην ίδια λανθασμένη πολιτική.

Όλες οι έκτακτες εισφορές, οι έμμεσοι φόροι στα καύσιμα, στα ποτά και στα τσιγάρα, τα «χαράτσια» στην κινητή και ακίνητη

περιουσία, όχι μόνον δεν συνέβαλαν στην εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών αλλά κατέστρεψαν την αγορά και στο τέλος δημιούργησαν μια μαύρη τρύπα …15 δισ. ευρώ τα οποία έχουν προβλεφθεί στους Προϋπολογισμούς αλλά δεν θα εισπραχθούν ποτέ. Η βιομηχανία παραγωγής τροπολογιών δια πάσα νόσο και πάσα ανοησία αποτελούσε ανέκαθεν το αγαπημένο παιχνίδι των χαρτογιακάδων της Πλατείας Συντάγματος. Ανίκανοι να σχεδιάσουν έστω και σε μεσοπρόθεσμο –γι’ αυτούς χρονικό διάστημα- πανικοβάλλονται κάθε φορά που υπάρχει μια ανατροπή των εισπρακτικών δεδομένων και αμέσως σπεύδουν να πανικοβάλλουν την πολιτική ηγεσία η οποία οδηγείται σε βεβιασμένες, προφανώς αναποτελεσματικές κινήσεις.

Από τη Δευτέρα στη Βουλή, φορολογικές διατάξεις παρεισέφρησαν στο πολυνομοσχέδιο με το οποίο κυρώνονται οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου με τα μέτρα του Μνημονίου να αποσύρονται άρον-άρον. Αποσύρθηκε ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης για όσους έχουν σκάφη αναψυχής που είχε καταθέσει το Υπουργείο Οικονομικών καθώς το υπουργείο Ναυτιλίας προωθεί ρύθμιση επιβολής ετήσιου τέλους πλοίων για όλα τα σκάφη που εισέρχονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Παράγοντες του υπουργείου Ναυτιλίας ανέφεραν ότι το θέμα των σκαφών αναψυχής πρέπει να εξεταστεί με προσοχή και κάτω από το πρίσμα της αντικατάστασης όλων των φόρων με έναν ενιαίο τρόπο φορολόγησης, όπως προκρίνει και μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

Το "μέτρο" της αποτυχίας των μέτρων και των εμπνευστών τους έδωσε ο ίδιος ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Κωστής Μουσουρούλης για τον φόρο πολυτελείας που είχε επιβληθεί στους "σκαφάτους": για το 2010 είχαν υπολογιστεί έσοδα 10 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκε το αστείο ποσό των …33.500 ευρώ! Τα σκάφη εγκατέλειψαν τη χώρα, σταμάτησαν οι εισαγωγές, χάθηκαν έσοδα από ΦΠΑ. Χάθηκαν όμως και θέσεις εργασίας, εξαφανίστηκαν επιχειρήσεις και έμειναν άνεργοι οι εργαζόμενοι.

Άλλο ένα δείγμα προχειρότητας είναι η απόσυρση από το πολυνομοσχέδιο της διάταξης που προέβλεπε βαριές ποινές στους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν. Η διάταξη αποσύρθηκε για να ενταχθεί σε άλλο νομοθέτημα για το “ποινολόγιο” της εφορίας. Αποσύρθηκε το άρθρο 48 του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών που προέβλεπε αυστηρές κυρώσεις σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής με ανακριβή, πλαστά ή εικονικά τιμολόγια, νόθευση φορολογικών στοιχείων ή καταχώρηση στα βιβλία αγορών ή εξόδων. Το υπουργείο Οικονομικών θα επαναφέρει στο επόμενο διάστημα την εν λόγω διάταξη με νέες τροποποιήσεις.

Το ίδιο αποτυχημένος αποδείχθηκε και ο φόρος στα ακίνητα. Η υπερφορολόγηση κατέστρεψε την κτηματαγορά, ενώ η οικοδομική δραστηριότητα σημειώνει ελεύθερη πτώση (-42,7% τον Οκτώβριο).Το τμήμα Μελετών της Alpha Bank χαρακτηρίζει «αντιαναπτυξιακές – αντικοινωνικές» τις φορολογικές πολιτικές που, αν και δεν εξυπηρετούν την ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής, προωθούνται για να εφαρμοστούν στον τομέα της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας.

Η έκθεση καταγράφει τις συνέπειες της επιβολής ή αύξησης του ΦΑΠ από το 2010 και μετά, τονίζοντας πως «ο ΦΑΠ δεν εισπράχθηκε από την Κυβέρνηση ούτε το 2011 ούτε το 2012». Διαπιστώνει δε ότι «η επιβάρυνση υπερ-τριπλασιάζεται το 2013, και καθιστά την είσπραξη των προσδοκώμενων εσόδων επισφαλή, αν όχι ουσιαστικά αδύνατη».

Κέρδη αντί για ζημιές προέκυψαν για το Δημόσιο και οι αυξήσεις φόρων στα καύσιμα. Ειδικά στο πετρέλαιο θέρμανσης, αν και ο ειδικός φόρος αυξήθηκε 1.740% σε δύο χρόνια, τελικά η Ελλάδα πνίγηκε στην αιθαλομίχλη από τα τζάκια και οι προβλέψεις του Μνημονίου για αύξηση εσόδων κατά 1,1 δισ. ευρώ διαψεύστηκαν.

Από την υπερφορολόγηση στη βενζίνη κίνησης, το δημόσιο έχασε και έσοδα 60 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2011. Ανυπολόγιστες παραμένουν όμως οι απώλειες σε φόρους εισοδήματος, ΦΠΑ, ασφαλιστικών εισφορών κλπ από τα εκατοντάδες λουκέτα στα βενζινάδικα και τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάθηκαν στον κλάδο των καυσίμων.

«Μια τρύπα στο νερό» αποδείχτηκαν και οι φόροι στα οινοπνευματώδη. Έως το 2011 το δημόσιο εισέπραττε περίπου 350 εκατ. ευρώ το χρόνο από τον ειδικό φόρο. Στην τελευταία διετία αυτός αυξήθηκε έως 124% (πχ στο ούζο). Τα έσοδα μειώθηκαν δραματικά το 2012 στα 280 εκατ. ευρώ και ο προϋπολογισμός για το 2013 προβλέπει κατρακύλα στα 260 εκατ.

Τραγικός είναι και ο απολογισμός των αυξήσεων ΦΠΑ στο 23%. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις ο ΦΠΑ υπερδιπλασιάστηκε (πχ από 9%-11% σε 23% στην εστίαση) η πτώση της κατανάλωσης και η αύξηση της φοροδιαφυγής «κατάπιαν» τα έσοδα από ΦΠΑ, που μειώθηκαν από 17 δισ. ευρώ το 2011 σε 15,1 δισ. το 2012 (αν επιτευχθεί τελικά ο στόχος καθώς στο ενδεκάμηνο οι εισπράξεις ήταν 13,9 δισ.) και στα 13,7 δισ. που προβλέπει ο προϋπολογισμός για το 2013. Χάνονται δηλ.1-2 δισ. κάθε χρόνο, την ίδια ώρα όμως που πλήττονται ασύμμετρα τα εστιατόρια και ο τουρισμός.