Λεόν Φουκώ: Ένα εκκρεμές στην Google για τα 194α γενέθλια

Σήμερα 18 Σεπτεμβρίου 2013 συμπληρώνονται 194 χρόνια από τη γέννηση του Ζαν Μπερνάρ Λεόν Φουκώ, του Γάλλου φυσικού και εφευρέτη ενός εκκρεμούς που απέδειξε την περιστροφή της γης.

Η Google τιμά τον μεγάλο επιστήμονα, με ένα διαδραστικό doodle με ένα εκκρεμές και δίνει την δυνατότητα σε όλους μας να γίνουμε για λίγο ερευνητές και να δούμε με τον πιο άμεσο τρόπο την επιβεβαίωση ότι "η Γη γυρίζει".

Πριν από μερικά χρόνια μία ομάδα

επιστημόνων άφησαν να αιωρηθεί ένα εκκρεμές επάνω από το Νότιο Πόλο και παρατήρησαν την κίνησή του, επαναλαμβάνοντας ένα διάσημο πείραμα που είχε γίνει στο Παρίσι το 1851.

Χρησιμοποιώντας ένα ατσάλινο νήμα με μήκος 67 μέτρα, ο γάλλος επιστήμονας Λεόν Φουκώ, Jean Bernard Leon Foucault άφησε μία σιδερένια σφαίρα βάρους 28 κιλών να αιωρηθεί από τον θόλο του Πάνθεου, κινούμενη μπροστά και πίσω. Για να καταγράψει την κίνησή της, στερέωσε μια μικρή ράβδο στη σφαίρα, η οποία αποτύπωνε την τροχιά του εκκρεμούς σε μία επιφάνεια στρωμένη με άμμο, στο έδαφος κάτω από τη σφαίρα.

Το κοινό παρατηρούσε με έκπληξη το εκκρεμές να κάνει μία κυκλική κίνηση, πράγμα που μπορούσε να διαπιστωθεί από τις ελαφρώς διαφορετικές γραμμές που αποτύπωνε στην άμμο η σφαίρα σε κάθε κίνησή της.

Στην πραγματικότητα, η κυκλική κίνηση συνέβαινε στο πάτωμα του Πάνθεου και με αυτόν τον τρόπο ο Φουκώ κατάφερε να δείξει ότι η γη γυρίζει γύρω από τον άξονά της. Στο γεωγραφικό πλάτος που αντιστοιχεί στο Παρίσι, το εκκρεμές συμπλήρωνε έναν πλήρη κύκλο κάθε 30 ώρες, ενώ στο νότιο ημισφαίριο η κίνησή του θα ήταν αντίστροφη από την φορά των δεικτών του ρολογιού.

Στον ισημερινό δε θα έκανε καμία κυκλική κίνηση. Στο Νότιο Πόλο η περίοδος μιας πλήρους περιστροφής της τροχιάς του εκκρεμούς διαπιστώθηκε ότι ήταν 24 ώρες.

Ντίνα Κ.

Madata