Η κρίση ανεβάζει τον πυρετό της αυτονομίας

Tweet Κατηγορία: Κοινωνία

Της Μαργαρίτας Βεργολιά Στα τέλη του 2014, οι Σκοτσέζοι θα αποφασίσουν με δημοψήφισμα για ανεξαρτητοποίηση ή μη από τη Βρετανία. Οι Καταλανοί θέλουν, όχι πολύ μετά τις αυριανές τοπικές τους εκλογές, να πράξουν το ίδιο. Προς την ίδια κατεύθυνση βαδίζουν οι εθνικιστές στο βόρειο Βέλγιο, το πιο αποκεντρωμένο κράτος στην Ε.Ε.

Και τις κινήσεις τους παρακολουθούν στενά οι εθνικιστές στον Βορρά της Ιταλίας, περιμένοντας παράλληλα το «μήνυμα» από την κάλπη των γενικών εκλογών του 2013.   «Φαντάζει πραγματικά παράδοξο», παρατηρεί το περιοδικό Der Spiegel. «Μετά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, τα ευρωπαϊκά κράτη επεδίωξαν μια ολοένα και πιο στενή ένωση, ως μέσο επίλυσης στις ιστορικές τους διαμάχες. Στην πορεία, τα ευρωπαϊκά έθνη παρέδωσαν σταδιακά εξουσίες στις Βρυξέλλες (…).   Ομως τώρα που οι χώρες χάνουν με αυξανόμενους ρυθμούς την εθνική τους κυριαρχία, πολλές περιοχές στην Ευρώπη απαιτούν ανεξαρτησία. Ακριβώς όπως διαμορφώνεται η διαμάχη μεταξύ Βορρά και Νότου στους κόλπους της ευρωζώνης, έτσι δομούνται και τα αυτονομιστικά κινήματα μέσα στα όρια των κρατών, κυρίως σε περιοχές που οικονομικά ευημερούν».   «Είναι ειρωνικό», σχολιάζει ο βρετανικός Independent, «αλλά αυτά τα αυτονομιστικά κινήματα επωφελήθηκαν από την επιτυχία της Ε.Ε. τον τελευταίο μισό αιώνα και από την ιδέα ότι, μια μέρα, θα υπάρξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, στους κόλπους των οποίων ο ρόλος των εθνικών κυβερνήσεων θα εκμηδενιστεί».   Παρ” όλα αυτά, οι Σκότοι, οι Καταλανοί, οι Βάσκοι, οι Φλαμανδοί και οι Νοτιοτιρολέζοι δεν επιδιώκουν «ηρωική» έξοδο από την ενωμένη Ευρώπη…   Σε μια περίοδο που η «πίτα» του δημόσιου χρήματος ολοένα και μικραίνει, αυτό που αξιώνουν είναι να έχουν τον πλήρη έλεγχο στον χειρισμό των δημοσιονομικών στις περιοχές τους – απαλλαγμένοι, έτσι, από το… άχθος της αλληλεγγύης προς τους φτωχότερους «συμπολίτες». Με λίγα λόγια, θέλουν να ανήκουν σε μια ιδιότυπη κατηγορία… εύπορων ευρω-αυτονομιστών.   Ομως, ο ευρωπαϊκός αυτός (απο)προσανατολισμός τους θα παραμείνει θέμα ανοιχτό. Στις ευρωπαϊκές συνθήκες επικρατεί ασάφεια για το θέμα. Κι όπως έσπευσε να διευκρινίσει και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, η «γέννηση» ανεξάρτητων κρατών μέσα από τα «σπλάχνα» των 27 μελών-κρατών δεν συνεπάγεται αυτόματα και κληρονομικό δικαίωμα για συμμετοχή στην Ε.Ε.   Αντίθετα, φαίνεται ότι θα χρειαστούν εκ νέου διαπραγματεύσεις. Και για την έγκριση τυχόν ένταξης, θα απαιτείται ομοφωνία στις τάξεις των «27». Κάτι που, πρακτικά, προϋποθέτει ότι δεν θα την μπλοκάρουν, με βέτο, οι πρώην «μητροπόλεις»…   ΚΑΤΑΛΟΝΙΑ – ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΒΑΣΚΩΝ   Bάσει του ισπανικού Συντάγματος του 1978, οι 17 περιφέρειες της χώρας μπορούν να απολαμβάνουν καθεστώς αυτονομίας, δεν έχουν όμως το δικαίωμα να ανεξαρτητοποιηθούν. Για τη Χώρα των Βάσκων -την περιοχή με το μεγαλύτερο μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα σε ολόκληρη των Ισπανία- το «χάπι» μέχρι στιγμής «χρυσώνεται» από το γεγονός ότι έχει το δικαίωμα να αυτοδιαχειρίζεται όλα τα φορολογικά έσοδά