Νταήδες στο προαύλιο

Λίνα Ψάιλα

Τα τρία τέταρτα των μαθητών σε σχολεία της Ελλάδας έχουν αντιμετωπίσει φαινόμενα εκφοβισμού. Ειδικοί μάς μιλάνε για ένα θέμα-ταμπού, κρυμμένο πίσω από τα κάγκελα των προαυλίων

Πρωί στο 9ο Γυμνάσιο-Λύκειο Αττικής στα σύνορα Θησείου και Ανω Πετραλώνων. Μια ελληνική σημαία κυματίζει δίπλα σε αυτή του Δήμου Αθηναίων. Ακριβώς από κάτω, οι μαθητές βηματίζουν ρυθμικά. Προετοιμάζονται για τη μαθητική παρέλαση της 25ης Μαρτίου.

Ο ήχος του κουδουνιού σημαίνει διάλειμμα και περίπου 750 μαθητές γεμίζουν το προαύλιο. Αρκετοί μάς παρακολουθούν με περιέργεια ή καχυποψία, όπως κάθε «ξένο» εισβολέα στον χώρο που έχουν συνηθίσει ως δικό τους. Ολα φαίνονται φυσιολογικά, όλα φαίνονται ήρεμα. Είναι;

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από τη VPRC σε δείγμα 700 μαθητών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 7 στους 10 μαθητές/μαθήτριες δηλώνουν ότι στη σχολική τους ζωή παρατηρούν φαινόμενα ή εκδηλώσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο, ενώ υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται για τους μαθητές και τις μαθήτριες λυκείου (73%). Υψηλό ποσοστό καταγράφηκε κυρίως για περιστατικά χλευασμών ή εξυβρίσεων (88%) όπως επίσης και διάδοσης αρνητικών σχολίων και φημών (67%), ενώ το 44% αναφέρει περιστατικά εκφοβισμού και απειλών, τα οποία ενέχουν και ψυχολογική διάσταση.

Στο προαύλιο του σχολείου η ζωή συνεχίζεται, με φωνές, γέλια, μπάλες που αλλάζουν χέρια. Μας ξεναγεί η διευθύντρια, Γιάννα Ψίνα: «Στο σχολείο μας δεν έχουν συμβεί σημαντικά περιστατικά βίας, όπως πολλοί θέλουν να τα παραφουσκώνουν. Η βία υπάρχει στην ανθρώπινη φύση και, όταν εκδηλώνεται, οφείλεται στο κοινωνικό και στο οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγαλώνει το παιδί. Δεν ισχυρίζομαι ότι τα παιδιά μου – γιατί έτσι αποκαλώ τους μαθητές μου – είναι αγγελούδια, αλλά σίγουρα η κατάσταση που αντιμετωπίζω καθημερινά δεν έχει σχέση με τα επίπεδα της ενδοσχολικής βίας που επικρατούν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού και ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών» μας εξηγεί. Πράγματι, η Αμερική είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ενωση Ψυχολογίας, στις ΗΠΑ περίπου 40%-80% των μαθητών πέφτουν θύματα ενδοσχολικής βίας κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ συνολικά 13 εκατομμύρια μαθητές εμπλέκονται σε τέτοια περιστατικά κάθε χρόνο. Ακόμη χειρότερα, πέφτουν βροχή τα tweets συμπαράστασης σε γονείς που έχασαν τα παιδιά τους όταν εκείνα έφτασαν ως την αυτοκτονία, επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν άλλο το bullying. Χαρακτηριστικό είναι και το πρόσφατο ντοκυμαντέρ με τον τίτλο «Bully». Το φιλμ ακολουθεί μαθητές σε σχολεία του Τέξας, του Μισισίπι, της Τζόρτζια και της Οκλαχόμα, το σχολικό έτος 2009-2010, και επικεντρώνεται στους θανάτους των νεαρών Τάιλερ Λονγκ και Τάι Σμόλι, οι οποίοι αυτοκτόνησαν εξαιτίας παρενοχλήσεων. Το πρότζεκτ, μάλιστα, υποστήριξαν οι Μέριλ Στριπ, Τζόνι Ντεπ και η Ελεν Ντετζένερις.

Ο Χάρι Κόρχονεν εκπροσωπεί έναν διαφορετικό κόσμο. Είναι διευθυντής σε λύκειο της Φινλανδίας και εποπτεύει τους μαθητές του, οι οποίο