Τι Μπέζος, τι Χάγεκ!

Tweet Κατηγορία: ΆρθραΑρθρογράφος: Έλενα Παπαδοπούλου

  Ξεφορτωθείτε το περιττό εργατικό δυναμικό, ξεφορτωθείτε τους αγρότες, ρευστοποιήστε τα αποθέματα, ρευστοποιήστε τα ακίνητα… Θα ξεκαθαρίσει η σαπίλα από το σύστημα… Οι αξίες θα αποκατασταθούν και οι άνθρωποι με επιχειρηματικό ταλέντο θα αναλάβουν να ξαναχτίσουν πάνω στα συντρίμμια που άφησαν πίσω τους οι λιγότερο ικανοί   Α. Μέλον, υπ. Οικονομικών ΗΠΑ, 1930   Η κατάσταση στο τηλεοπτικό πεδίο είναι πάρα πολύ καλή. Σας φαίνεται περίεργο,

αλλά όντως έτσι είναι. Μπορεί να μας δυσκολεύει οικονομικά αλλά θα ησυχάσουμε... Θα φύγει η σαβούρα. Έχει γίνει, ευτυχώς, ένα μεγάλο ξεσκαρτάρισμα   Γ. Μπέζος, υπ. βουλευτής ΔΗΜΑΡ, Σεπτέμβριος 2012     Στις αρχές της δεκαετίας του ‘30, η συζήτηση για την αντιμετώπιση της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ κυριαρχούνταν από τη λεγόμενη «θεωρία της ρευστοποίησης». Ποιά είναι η ουσία αυτής της θεωρίας; Σε τρεις γραμμές, αυτό περίπου που περιγράφει ο ηθοποιός Γιάννης Μπέζος, αναφερόμενος στη διαχείριση της κρίσης στην Ελλάδα του σήμερα: η κρίση είναι μια ευκαιρία να απαλλαγούμε από τα «περιττά», έτσι ώστε οι «υγιείς δυνάμεις» να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και, μέσω της αγοράς, να ...δημιουργήσουν ξανά σε ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από τα αντιπαραγωγικά του βαρίδια.   Την περίοδο της προεδρείας του Χούβερ, οικονομολόγοι όπως ο Χάγεκ και ο Ρόμπινς επιχειρηματολογούσαν με πάθος ότι σε μια περίοδο κρίσης το μόνο αποτέλεσμα μιας παρέμβασης του κράτους για την τόνωση της ζήτησης είναι η καθυστέρηση της διαδικασίας «εξορθολογισμού» του συστήματος, ο οποίος τελικά θα κατέληγε στην οικονομική ανάκαμψη και την εγκαινίαση ενός νέου ενάρετου κύκλου ανάπτυξης: «Σε κανέναν δεν αρέσουν οι χρεοκοπίες...Όταν όμως οι λάθος επενδύσεις και η υπερχρέωση ξεπερνούν ένα NBER Working Papers, no 38ess Cycle Theory and the Great Depression" of this economyορισμένο όριοορισμένο όριο, τότε μέτρα που εμποδίζουν τη διαδικασία ρευστοποίησης, απλώς χειροτερεύουν την κατάσταση» [1].   Στην πορεία της δικής μας Μεγάλης Κρίσης, το αντίστοιχο σχήμα της επεκτατικής δημοσιονομικής λιτότητας δεν υστέρησε καθόλου σε οπαδούς, θεωρητικούς και «εμπειρικούς». Από τον Περότι και τον Αλεσίνα, μέχρι τους οικονομικούς αναλυτές του ΣΚΑΪ και τους «λογικούς» του πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου, το επιχείρημα επιστημονικοποιήθηκε και εκλαϊκεύτηκε πολλές φορές, ανάλογα με τη χρήση του. Κατά την περίοδο του πρώτου Μνημονίου, ο ηγεμονικός του χαρακτήρας ήταν εμφανής. Παρήγαγε βεβαιότητες που δεν μπορούσαν (και δεν έπρεπε) να αξιολογούνται στην τρέχουσα περίοδο, μιας και τα αποτελέσματά τους θα αποκαλύπτονταν στην πορεία του χρόνου, προς απογοήτευση των κοντόφθαλμων και οπισθοδρομικών επικριτών του Μνημονίου.   Ο χρόνος ευόδωσης βέβαια είναι κάτι σχετικό, ειδικά όταν στη διάρκειά του η κοινωνική κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία και το πολιτικό σκηνικό μεταβάλλεται θεμελιωδώς. Έτσι, μετά τις πρώτες αποτιμήσεις, τα αποτελέσματα δεν έδειχναν να προσεγγίζουν και πολύ τα αναμενόμενα. Τότε τ