Νεωτερισμός και κρίση

Ο «νεωτερισμός» σαν όρος εμπεριέχει τη διαρκή αναζήτηση του νέου ως εσωτερική και εξωτερική αλλαγή. Αν κι υπήρχε πάντα στο μυαλό των ανθρώπων ως ανάγκη μεταβολής, κατά βάθος, ο «νεωτερισμός» σηματοδοτεί την επιθυμία αυτοκατανόησης και μετασχηματισμού σε σχέση με το παλιό. Από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, τον 20ό έως και σήμερα η «νεωτερική» αντίληψη έγινε η κινητήριος δύναμη της βιομηχανικής κοινωνίας. Είτε με ριζοσπαστική μορφή (π.χ. τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα ταχυδυναμικά μοτέρ, η αφηρημένη τέχνη, τα αντιβιοτικά, η πληροφορική, η πυρηνική ενέργεια…) είτε με προοδευτική μορφή (π.χ. τα υβριδικά αυτοκίνητα, τα γρήγορα τρένα, τα smartphones και tablets…) το πνεύμα του «νεωτερισμού» αγγίζει σφαιρικά την ανθρώπινη ζωή, από την οργάνωση εργασίας, την τέχνη, τις επιχειρήσεις, την κοινωνική λειτουργία του δημόσιου τομέα, τα συστήματα εξουσίας ή τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Αν δεν ερχόταν η βιομηχανική επανάσταση π.χ. δεν θα φεύγαμε από την κοινωνική στατικότητα του 19ου αιώνα. Αν δεν υπήρχε η Κενσιανή πρόταση για κρατική δραστηριότητα, για συστήματα κοινωνικής προστασίας που ισορρόπησαν την παραγωγή και την κατανάλωση, δεν θα βρισκόταν λύση στη μεγάλη κρίση και κατάθλιψη του 1930.
Ανάλογα ξεπεράστηκε η πετρελαϊκή κρίση του 1970 μέσα από τεχνολογίες πληροφόρησης που μετέφεραν τη δράση τους προς την ανταγωνιστική Ασία. Σήμερα είμαστε ακόμη στην κρίση που ξεκίνησε το 2007. Η ανεργία και η υπερχρέωση των κρατών, η δυναμική των αναπτυσσόμενων χωρών, μας φέρνουν και πάλι αντιμέτωπους με την ανάγκη της «νεωτερικής» ανανέωσης. Ειδικά στη χώρα μας το ερώτημα είναι έντονο: τι να κάνουμε για να φύγουμε πιο δυνατοί από την κρίση; Πέρα από διάφορα θεσμικά ή οικονομικά μέτρα, η νοοτροπία μας πρέπει να διαποτίζεται από το πνεύμα της αλλαγής. Πρέπει να σπάσει τη στατικότητα ενός συντηρητικού συνδικαλισμού και να σπρώξει τον εκσυγχρονισμό συνολικά στη ζωή μας. Σ’ έναν κόσμο με 9,5 δισ. κατοίκους (με το 60% σε πόλεις), η πληροφορική, η βιοτεχνολογία, το περιβάλλον (με τάση μια οικονομία δίχως κάρβουνο), η αυτοκινητοβιομηχανία δίχως πετρέλαιο, η αεροναυτική, μεταξύ άλλων, είναι το κύριο εργαλείο ανανέωσης των βιομηχανικών κοινωνιών. Στο δικό μας κράτος όπου η βιομηχανία δεν είναι ο κύριος μοχλός της οικονομίας μας, η αντίληψη ενός δημιουργικού «νεωτερισμού», θα πρέπει να περάσει μέσα από τον τουρισμό και τον πολιτισμό. Ο δημιουργικός «νεωτερισμός» μπορεί να αλλάξει το πρόσωπο της χώρας, μπορεί να φέρει πλούτο στο έθνος, στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Είναι ο μόνος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει η ελληνική κυβέρνηση. Και σαν τέτοιος κατ’ ανάγκη θα ’ρθει σε ρήξεις με απαρχαιωμένες αντιδράσεις συντεχνιακών συμφερόντων και παραδοσιακών συνδικαλιστικών δράσεων.