Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ κατηγορούνται ότι άφησαν πρόσφυγες να πνιγούν

Ένα χρόνο μετά το θάνατο 63 νέων προσφύγων σε ένα πλοιάριο στα ανοιχτά της Λιβύης, το ΝΑΤΟ και οι ένοπλες δυνάμεις πολλών χωρών, μεταξύ των οποίων και της Γαλλίας, κατηγορούνται ότι δεν ανταποκρίθηκαν στις απέλπιδες εκκλήσεις τους.

Πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις είχαν ανακοινώσει ότι σκοπεύουν να προσφύγουν εναντίον των στρατών των χωρών που συμμετείχαν στον πόλεμο κατά του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι για άρνηση παροχής βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονταν σε κίνδυνο.

Στις 26 Μαρτίου 2011, λίγες ημέρες μετά την έναρξη των συγκρούσεων στη Λιβύη, 72 Αφρικανοί, ηλικίας 20-25 ετών, μαζί με δύο βρέφη, επιβιβάστηκαν σε ένα φουσκωτό μήκους μόλις 12 μέτρων για να φύγουν από τη χώρα και να πάνε στην Ευρώπη.

"Ήταν υπερφορτωμένο. Πάνω μου καθόταν ένας άνθρωπος και πάνω σ' αυτόν άλλος ένας", αφηγήθηκε ο Μπιλάλ, ένας από τους εννέα επιζώντες, στην έκθεση που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το Συμβούλιο της Ευρώπης μετά από την έρευνα που διεξήγαγε για την τραγωδία αυτή.

Πολύ γρήγορα, η κατάσταση πάνω στο πλοιάριο επιδεινώθηκε. Χωρίς καύσιμα, έπλεε ακυβέρνητο στη Μεσόγειο. Οι επιβαίνοντες δεν είχαν ούτε φαγητό, ούτε νερό. Κατάφεραν όμως να τηλεφωνήσουν σε έναν ιερέα από την Ερυθραία, ο οποίος βρισκόταν στη Ρώμη και ενημέρωσε τις ιταλικές αρχές για την υπόθεση.

Λίγες ώρες αργότερα, το πλοιάριο εντοπίστηκε από ελικόπτερα που έριξαν στους επιβάτες μπουκάλια με νερό και μπισκότα. Αυτή ήταν και η τελευταία βοήθεια που έλαβαν οι πρόσφυγες, μολονότι συνάντησαν δύο αλιευτικά, μια φρεγάτα -πιθανότατα ισπανική που συμμετείχε στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ- και ένα άλλο πολεμικό πλοίο, μάλλον ιταλικό.

Αβοήθητοι και χωρίς ελπίδα στον ορίζοντα, οι πρόσφυγες άρχισαν να βασανίζονται από παραισθήσεις. Μια γυναίκα σε κρίση πανικού ρίχτηκε στη θάλασσα. "Καθημερινά, ολοένα και περισσότεροι πέθαιναν", είπε ένας από τους διασωθέντες που έδωσε κατάθεση στην Ολλανδή βουλευτίνα Τίνεκε Στρικ, τη συγγραφέα της έκθεσης. Έφτασαν στο σημείο "να πίνουν τα ούρα τους, ανακατεμένα με οδοντόπαστα".

Στις 10 Απριλίου το πλοιάριο προσάραξε στις ακτές της Λιβύης. Οι δέκα Αφρικανοί που ζούσαν ακόμη συνελήφθησαν, φυλακίστηκαν και, επειδή δεν τους παρασχέθηκε ιατρική βοήθεια, ο ένας από αυτούς πέθανε.

"Στην υπόθεση αυτή, χάθηκαν πολλές ευκαιρίες να σωθούν ζωές" αφού "κανείς δεν έδωσε βοήθεια σε αυτό το πλοιάριο", παρά τις εκκλήσεις των επιβατών του, δήλωσε η Στρικ μιλώντας σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.

Η έρευνα της Στρικ έφερε στο φως "μια σειρά από αστοχίες" εκ μέρος των λιβυκών αρχών, των ιταλικών υπηρεσιών θαλάσσιας διάσωσης, των δύο αλιευτικών, του ΝΑΤΟ και των χωρών πλοία των οποίων βρέθηκαν κοντά στους πρόσφυγες αλλά δεν ανταποκρίθηκαν "στην υποχρέωσή τους να σώσουν αυτούς τους ανθρώπους".

Με βάση την έρευνα αυτή αναμένεται, εντός του πρώτου 15μέρου του Απριλίου, να κατατεθεί προσφυγή στο Παρίσι εξ ονόματων των επιζώντων σε βάρος του γαλλικού στρατού, όπως ανακοίνωσε ο Στεφάν Μοζάντ