ΑΓΑΠΗ

Του Μίκαελ Χάνεκε. Με τους Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Εμμανουέλ Ριβά, Ιζαμπέλ Υπέρ.

Για δεύτερη φορά (και μάλιστα συνεχόμενη, μετά τη «Λευκή Κορδέλα») ο Μίκαελ Χάνεκε κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών με αυτό το γνήσιο αριστούργημα συγκίνησης, πάθους και σπαρακτικών ιδεών.

Η ήρεμη ζωή ενός αγαπημένου ζευγαριού ευκατάστατων ηλικιωμένων διακόπτεται απότομα όταν η αναπόφευκτη φθορά που επιφέρει ο χρόνος και η απειλή του θανάτου εισβάλλουν απρόσκλητα στο παρισινό διαμέρισμά τους.

Ο Ζορζ και η Αν, που έχουν περάσει τα ογδόντα, συνεχίζουν να ζουν ήρεμα σε ένα ιδανικό περιβάλλον

αλληλοεκτίμησης και αλληλοθαυμασμού. Πηγαίνουν σε συναυλίες (είναι συνταξιούχοι καθηγητές μουσικής), ενδιαφέρονται για τα τελευταία βιβλία και τις πολιτικές εξελίξεις. Κάθε μέρα τρώνε μαζί στη μικρή κουζίνα τους, συζητώντας και ανταλλάσσοντας φιλοφρονήσεις.

Μια μέρα κάποιος παραβιάζει την πόρτα τους και αυτή η εισβολή τους αναστατώνει πρόσκαιρα. Δεν μπορούν ακόμα να φανταστούν ότι μια άλλη εισβολή θα ταράξει για πάντα τη ζωή τους: το εγκεφαλικό που παθαίνει η Αν και την αφήνει ανάπηρη.

Η εισβολή αυτή υποχρεώνει τους δύο Παριζιάνους να έρθουν αντιμέτωποι με την απόλυτη βιαιότητα της ζωής. Το θάνατο. Στην πραγματικότητα με μια πρώτη ανάγνωση η ταινία δεν έχει καμία σχέση με τη βία, όπως και ο ίδιος ο Αυστριακός σκηνοθέτης της δήλωσε, παραλαμβάνοντας το βραβείο των Καννών: «Με είχαν χαρακτηρίσει σκηνοθέτη της βίας αλλά τώρα μιλάω για την αγάπη.» Στην πραγματικότητα, όμως, το θέμα του Χάνεκε είναι και πάλι η βία.

Έχοντας αναλύσει διεξοδικά στις ταινίες του («71 Συμπτώσεις», «Funny Games», «Η Δασκάλα του Πιάνου») τις διαφορετικές εκδοχές της κοινωνικής και πολιτικής βίας, ο Χάνεκε ανατέμνει τώρα τη διαδικασία της εγγενούς βίας που κρύβει η ίδια η ζωή. Είναι απολύτως βέβαιο ότι η Αν δεν πρόκειται να ξεφύγει από αυτή τη βία. Μετά το πρώτο εγκεφαλικό ακολουθούν κι άλλα, στερώντας της σταδιακά τη κίνηση, την ομιλία, τη μνήμη.

Πάνω από αυτή την αναπόφευκτη βία ο Χάνεκε απλώνει ένα πέπλο αγάπης. Το πέπλο που ο Ζορζ υφαίνει με υπομονή καλύπτοντας κάθε γωνία της απόγνωσης της Αν.

Την ώρα που το υλικό σώμα καταρρέει, η ενέργεια της αγάπης το προστατεύει, το περιθάλπει, το βοηθά στην τελική του πορεία.

Οι εκπληκτικές ερμηνείες του Τρεντινιάν και της Ριβά, οι οποίοι έχουν διατρέξει όλο το ευρωπαϊκό σινεμά, δεν σε αφήνουν να πάρεις ανάσα. Χωρίς υπερβολές, χωρίς εύκολα συναισθηματικά τερτίπια, οι δύο μεγάλοι ηθοποιοί μιλούν με τις σιωπές τους και αποτυπώνουν τέλεια τη σύγκρουση της βίας με την αγάπη.

Αναμφίβολα μία από τις καλύτερες ταινίες των τελευταίων χρόνων και σίγουρα ένα από τα πιο δίκαια βραβεία που έχουν απονεμηθεί ποτέ σε κινηματογραφικό φεστιβάλ. Μην το χάσετε.