Η Κοινωνική Δυναμική του Διαδικτύου

Στο πλαίσιο της μεθοδολογίας της κοινωνικής έρευνας, με τον όρο «κοινωνική δυναμική» εννοούμε κυρίως τη δυνατότητα κοινωνικής αλλαγής μέσα στον χρόνο, την ταχύτητα παραγωγής κοινωνικών γεγονότων στο ιστορικό συνεχές.  Η κοινωνική δυναμική εντατικοποιείται σε συνθήκες πολυπλοκότητας. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και αλλάζει με ασύλληπτα γοργούς ρυθμούς.

Ζούμε, όντως, σε εγγενώς πολύπλοκα κοινωνικά συστήματα στα οποία, η σταθερότητα και η αστάθεια, η τάξη και η αταξία, συμφύρονται εν τοις πράγμασι, κατά τρόπο διαλεκτικό, μη αποφασίσιμο και μη προβλέψιμο. Ένα από τα συστήματα

αυτά είναι και το διαδίκτυο (ο Παγκόσμιος Ιστός), το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονες αντιφάσεις και αμφιθυμίες.

Αφενός, από μια κοινωνιολογική οπτική, τα λεγόμενα νέα μέσα «κλείνουν το μάτι» στους διαχρονικούς φορείς του κοινωνικού ελέγχου, της τάξης, της επιτήρησης, της σταθεροποίησης και της κοινωνικής αναπαραγωγής, ενισχύοντας ή υποστηρίζοντας καθοσιωμένους μηχανισμούς, δομές ή θεσμούς, όπως το κράτος και η εκπαίδευση.Αφετέρου, τα μέσα αυτά αποτελούν μια διαρκή πρόκληση και αμφισβήτηση της καθεστηκυίας τάξης, εφόσον δυνητικά υπονομεύουν ή απειλούν συμβατικούς τρόπους συμπεριφοράς, έκφρασης, συνεννόησης, ενημέρωσης και επικοινωνίας (Denis McQuail).Από τη μια πλευρά, το Web 2.0 (ιδιαίτερα οι πλατφόρμες online κοινωνικής δικτύωσης τύπου YouTube, MySpace, Facebook, Hi5, Photobucket, Orkut, Skyrock, Badoo, Flickr, Twitter) διευκολύνει, ενδυναμώνει και επιταχύνει σε σημαντικό βαθμό τον παγκόσμιο ακτιβισμό, αλλά και τοπικές εστίες ανατροπής αυταρχικών καθεστώτων.Από την άλλη πλευρά, το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο στις Ηνωμένες Πολιτείες και παγκοσμίως (SOPA, PIPA, ACTA) επιχειρεί συστηματικά και ποικιλοτρόπως να καταπνίξει ό,τι συμβαίνει στα Νέα Μέσα, δηλαδή το αυθόρμητο και ελεύθερο «κοινωνικό μοίρασμα», και κατά συνέπεια να μετατρέψει το διαδίκτυο σε ζόμπι: «Το διαδίκτυο λογοκρίνεται. Νόμοι επεξεργάζονται κάθε μέρα, από κάποιους που δεν ζητάνε τη γνώμη μας,  με σκοπό να βρουν τρόπο να περιοριστεί. Αυτό που με ενθουσίαζε πάνω από όλα με το ίντερνετ, (πέρα από το γεγονός ότι φέρνει κοντά τους ανθρώπους), ήταν η διάδοση της πληροφορίας και της γνώσης σε κάθε άνθρωπο, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ανεξαρτήτως μόρφωσης. Έτσι όπως πάει θα σβήσει και αυτό. Στο τέλος το internet θα μείνει μια βιτρίνα για να ψωνίζεις και ένα ταμείο για να πληρώνεις» (http://dsrmlion.blogspot.gr/2012/02/copyright-sopa-pipa-acta.html)

Αλλά, αν μη τι άλλο, η οργανωμένη, απροκάλυπτη και αναχρονιστική επίθεση στην ελευθερία του λόγου και της αυτο-έκφρασης, σε παγκόσμιο επίπεδο, αναδεικνύει την «αξία» όσων πράττουμε στον κυβερνοχώρο σε καθημερινή βάση.

Η κοινωνική πραγματικότητα αποκτά πλέον έναν χαρακτήρα εμφανώς «αναδυόμενο» και υπόκειται, όσο ποτέ άλλοτε, σε μια μόνιμη ρευστή (μη-γραμμική) διαδικασία δυναμικής αλληλεπίδρασης, διαπραγμάτευσης, κατασκευής και συνδημιουργίας, στην οποία ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει ή να παρέμβει ενεργητικά (ο καθένας από εμάς κατέχει την κρυφή «δύναμη