Ο γερμανικός εωσφόρος και η γερμανοφοβία

Δεν είναι λίγα τα δημοσιεύματα που κατακλύζουν τα εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ και προωθούν ένα κλίμα γερμανοφοβίας στους λαούς της Ευρώπης. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα: πρώτον, το άρθρο του Niall Ferguson στη Wall Street Journal με το χαρακτηριστικό τίτλο «2021: The New Europe», όπου ο διακεκριμένος ιστορικός περιγράφει τη μορφή που πρόκειται να αποκτήσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα τα επόμενα χρόνια, επισημαίνοντας τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας και υποβαθμίζοντας τις χώρες του Νότου με καθόλου κολακευτικά σχόλια.

Δεύτερον, το βρετανικό

περιοδικό NewStatesman με πρωτεργάτη τον αρθρογράφο του Richard Evans.
Τρίτον, η γαλλική εφημερίδα Le Figaro με άρθρα της (ποστάροντας μάλιστα τη φωτογραφία του Nigel Farage, βρετανού ευρωσκεπτικιστή. Τέταρτον, το ταμπλόιντ της εφημερίδας «Δημοκρατία» με την Άνγκελα Μέρκελ να φοράει τη στολή των Ναζί.
Πέμπτον, η εφημερίδα «Telegraph» όπου ο συντηρητικός δήμαρχος του Λονδίνου Boris Johnson τονίζει ότι «Δεν πρέπει να δημιουργηθεί μια οικονομική κυβέρνηση της Γερμανίας στην Ευρώπη…», διαδηλωτές στην Αθήνα φέρουν τη σημαία της ΕΕ με μια σβάστικα.
Αυτά αποτελούν ένα μικρό δείγμα του αντιγερμανικού αισθήματος που διαχέεται στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

Λίγο πολύ, δηλαδή, η Γερμανία θεωρείται ένας αθέατος εωσφόρος, η χώρα που ξεκίνησε δύο Παγκοσμίους Πολέμους, που άφησε πάνω από 55 εκατομύρια νεκρούς και που δύσκολα ξεχνά ή αποσπάται από ευγονικές θεωρίες. Αυτή, λοιπόν, είναι πάλι αντίκρυ στους ευρωπαίους πολίτες. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που ταυτίζουν τη Μέρκελ με τον Χίτλερ και θεωρούν ότι η καγκελάριος της Γερμανίας απεργάζεται μια νέα (οικονομικής φύσης) Κατοχή.

Ωστόσο, το σύνδρομο της γερμανοφοβίας, αν και συγκαταλέγεται στα ευπώλητα της τωρινής (ελληνικής) πολιτικολογίας, πρέπει να πούμε ότι είναι αρκετά παλιό. Ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος μας δίνει ένα πρώτο δείγμα γερμανοφοβίας. Πρόκειται για το έργο του «Germania». Στο έργο αυτό επαληθεύεται το δυσοίωνο προαίσθημα του Τάκιτου για όσα πρόκειται να συμβούν σε περίπτωση που «το ξανθό γένος με τα γαλανά μάτια» κατευθυνθεί προς τον Ευρωπαϊκό νότο, καθώς οι Γερμανοί συντρίβουν το Ρωμύλο Αυγουστύλο (αυτοκράτορα της Ρώμης) και τον υποχρεώνουν σε πρόωρη συνταξιοδότηση.

Ο Τάκιτος, όμως, δεν μένει εκεί. Γράφει, μεταξύ άλλων, ότι οι Γερμανοί έχουν ένα μεγάλο μειονέκτημα. Συνηθίζουν να λαμβάνουν αποφάσεις όταν δεν είναι αρκετά νηφάλιοι και προσπαθούν να τα μαζέψουν εκ των υστέρων. Επομένως, το πρόβλημα είμαι ακριβώς εδώ: Όσο οι πολιτικοί ελιγμοί της Άνγκελα Μέρκελ δεν μετατρέπονται σε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο προτάσεων διεξόδου από το αναπτυξιακό τέλμα, τόσο πιο συχνή θα γίνεται η χρήση του θυμικού (γερμανοφοβία) ως εργαλείου επεξήγησης των καταστάσεων και θα εξακολουθήσουν να εμφανίζονται κατά διαστήματα τα ανιστόρητα «χρονοντούλαπα της Ιστορίας, η ιδεοληπτική φλυαρία, ο κομματικός μανιχαϊσμός και ο αντιπολιτευτικός αρνητισμός.

Θεωρώ πως ο πολύπειρος ιστορικός Mark Mazower, στο άρθρο του με τίτλο «Παλ