Ο ρατσισμός έχει πολλά κεφάλια, αν κόψεις ένα δεν ξοφλάς…

Το να ανεβαίνεις στο λεωφορείο και να αποφεύγεις να καθίσεις σε άδεια θέση δίπλα σε κάποιον με ασιατική ή αφρικανική προέλευση, μόνο λόγω προέλευσης, είναι ρατσισμός. Το να μη συγκινείσαι ερωτικά από κάποιο πρόσωπο ασιατικής ή αφρικανικής καταγωγής μόνο επειδή το σώμα του δεν ταιριάζει στο «δυτικό πρότυπο», είναι ρατσισμός. Το να διαλύεις τη σχέση σου με κάποιο πρόσωπο που αγάπησες μόνο επειδή έμαθες ότι έχει τσιγγάνικη ή τούρκικη καταγωγή, είναι ρατσισμός. Το να πιστεύεις ότι οι Τούρκοι, οι Τσιγγάνοι, οι Ινδοί, οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες έχουν ο καθένας διαφορετικό αίμα ή DNA,

Το να πιστεύεις, ακόμα, ότι μέσα στο διαφορετικό «αίμα» των Ελλήνων, των Τούρκων ή των Τσιγγάνων κρύβονται διαφορετικοί εθνικοί χαρακτήρες, είναι προωθημένος επιστημονικός ρατσισμός. Το να πιστεύεις ότι ορισμένοι από τους τύπους αυτούς ανθρώπων, όπως λ.χ. οι Τσιγγάνοι και οι Εβραίοι, πρέπει να μεταφερθούν στη Μαδαγασκάρη ή να «εξουδετερωθούν» μαζικά στο Άουσβιτς, είναι διοικητικός ρατσισμός τύπου Χίμλερ.

Υπάρχει, λοιπόν, ο ρατσισμός λόγω διαφορικής προτίμησης ερωτικού συντρόφου, όπου από τη σκοπιά που προσώπου που έλκεται δεν έχουμε όλοι οι υποψήφιοι την ίδια αξία, λόγω οικονομικής θέσης, ηλικίας, σωματικής κατασκευής, χαρακτήρα, φυλής, θρησκείας, εθνότητας ή φύλου ή κάποιου συνδυασμού όλων αυτών. Αυτός είναι ο συνηθισμένος ρατσισμός, “seen but unnoticed” όπως θα έλεγε ο αμερικανός κοινωνιολόγος Harold Garfinkel. Πολύ διαδεδομένος και κοινός, για να καταγραφεί στη συνείδησή μας ως τέτοιος.

Υπάρχει μετά ο υπόγειος, ο εσωτερικός ρατσισμός, που δεν εκφράζεται παρά μόνο συμβολικά απέναντι στο θύμα: απαξιωτικά βλέμματα, αλλαγή θέσης στο μετρό, εσωτερικοί μονόλογοι και μουρμουρίσματα για το πόσοι ξένοι έχουν έρθει στην πόλη, έκφραση ενόχλησης για τις πολλές ξένες γλώσσες που ακούγονται στη multi-kulti πρωτεύουσα, αλλά μόνο σε στενό κύκλο προσώπων στο σπίτι ή στο καφενείο.

Υπάρχει, βεβαίως, και ο πρωτόγονος ρατσισμός. Αυτός είναι κοινωνικά ορατός και κατά κανόνα εκφράζεται με δύο τρόπους. Ο ένας είναι ο παράνομος αποκλεισμός κάποιου προσώπου από κάτι που δικαιούται, όπως λ.χ. η άρνηση εγγραφής στο σχολείο ενός μαθητή με τσιγγάνικη προέλευση, από το φόβο μήπως η εγγραφή δημιουργήσει προηγούμενο να εγγραφούν και άλλοι μαθητές από τον καταυλισμό. Ο άλλος είναι η απειλή χρήσης βίας ή η άσκηση βίας με σκοπό την παρεμπόδιση της απλής φυσικής παρουσίας κάποιου «ανεπιθύμητου ξένου» σε μια περιοχή ή για την παρεμπόδιση μιας δραστηριότητας, νόμιμης ή παράνομης, χωρίς όμως να παρεμποδίζεται η ίδια δραστηριότητα όταν αυτή εκδηλώνεται από «δικούς μας».

Ας πάμε τώρα στους ρατσισμούς που είναι ενσωματωμένοι στο ίδιο το σύστημα και που, για το λόγο αυτό, σπάνια διακρίνονται ως τέτοιοι. Και αν βρει κάποιος μια χώρα και μια κοινωνία όπου τέτοιοι ρατσισμοί δεν υπάρχουν, ας ετοιμαστούμε για την αντιγραφή του μοντέλου εις τα καθ’ ημάς το συντομότερο…

Το καλύτερο είναι να ξεκινήσουμε με τον ταξικό ρατσισμό, σύμφωνα με τον οποίο α