Ιωάννης Καποδίστριας – 11 Φεβρουαρίου 1776

Με αφορμή τη συμπλήρωση 245 χρόνων από τη γέννηση (11 Φεβρουαρίου 1776) του Ιωάννη Καποδίστρια, του σπουδαίου διπλωμάτη και του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:

ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ενημερωτική εκπομπή, βασισμένη στο ρεπορτάζ και την έρευνα, με παρουσιαστή τον Χρίστο Βασιλόπουλο, που φωτίζει πρόσωπα και γεγονότα του παρελθόντος. Το συγκεκριμένο

αφιέρωμα αναφέρεται στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Παρουσιάστηκε σε δύο μέρη.

Α΄ ΜΕΡΟΣ – Ο ΔΙΠΛΩΜΑΤΗΣ ΠΟΥ ΔΙΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την πορεία του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας, που από τις ευρωπαϊκές αυλές βρέθηκε σε μια χώρα σε χαοτική κατάσταση, το ρόλο του στη συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους με αβέβαιο ακόμη το θέμα των συνόρων, τη σύγκρουση με τις φατρίες και το τραγικό του τέλος.

Ξεκινά από την άφιξή του στην Αίγινα, την πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας, στις 8 Ιανουαρίου 1828, προκειμένου να αναλάβει από το μηδέν τη διακυβέρνηση του ελληνικού κράτους. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τις μεταρρυθμίσεις του Καποδίστρια σε κρίσιμους τομείς όπως, της στελέχωσης του κράτους και της διοίκησης, της οικονομίας, της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, του Τύπου. Ξεχωριστή ενότητα της εκπομπής αποτελούν οι διπλωματικοί χειρισμοί του Κυβερνήτη στο ζήτημα των συνόρων της χώρας, και οι διαπραγματεύσεις με τις προστάτιδες Δυνάμεις της εποχής (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) επιτυγχάνοντας την υπογραφή του Πρωτοκόλλου  του Λονδίνου (10/22 Μαρτίου 1829) που όριζε τα σύνορα στη γραμμή Παγασητικού- Αμβρακικού, όριο που δεχόταν πλέον και η Αγγλία.

Ο Καποδίστριας ως κυβερνήτης πούλησε όλα τα υπάρχοντα του για να χρηματοδοτήσει το νεοσύστατο κράτος, αρνήθηκε το μισθό του και υποχρέωσε και όλους τους πολιτικούς να κάνουν το ίδιο. Παράλληλα όμως, δημιούργησε ένα συγκεντρωτικό και προσωποπαγές σύστημα διακυβέρνησης. Ανέστειλε το σύνταγμα, κατήργησε την ελευθεροτυπία και διόρισε σε υψηλές θέσεις τα δύο αδέρφια του. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη συγκεντρωτική διαχείριση της εξουσίας από τον Κυβερνήτη στο πλαίσιο της εκσυγχρονιστικής προσπάθειας και της εξασφάλισης ενός σύγχρονου κράτους με δυτικό προσανατολισμό.

Η σταδιακή στροφή προς αυταρχικές κατευθύνσεις και η σύγκρουση με το πολιτικό κατεστημένο της εποχής, προκάλεσε την αντίδραση των δημογερόντων και των τοπικών εξουσιών οι οποίοι έβλεπαν να θίγονται τα συμφέροντά τους. Παρακολουθούμε την κλιμάκωση της αντίδρασης των αντιπάλων του Καποδίστρια  με αποκορύφωμα την πυρπόληση του ελληνικού στόλου στον Πόρο το καλοκαίρι του 1831. Γίνεται προσπάθεια να ερμηνευτούν οι αντιδράσεις των διαφόρων κοινωνικών και πολιτικών ομάδων εναντίον του Καποδίστρια.

Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής, καταγράφεται η τελική έκβαση της διαμάχης με τη δολοφονία του Καποδίστρια από τον Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, τον Σεπτέμβριο του 1831 στο Ναύπλιο. Το τραγικό τέλος του Κυβερνήτη βύθισε εκ νέου τη χώρα στο χάος και λίγα χρόνια μετά οδήγησε στην έλευση του Όθωνα, γιου του Βασιλιά Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας, ως «Βασιλέως της Ελλάδος».

Στην εκπομπή αποκαλύπτουν το παρασκήνιο της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια οι πανεπιστημιακοί Γιώργος Κοντογιώργης, Λένα Διβάνη, Χριστίνα Κουλούρη, Αρετή Φεργάδη-Τούντα, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Χαράλαμπος Μπαμπούνης, ο Πρόεδρος της Εταιρίας Μελέτης έργου Ιωάννη Καποδίστρια Ανδρέας Κούκος, ο προϊστάμενος των ΓΑΚ Αργολίδας Δημήτρης Γεωργόπουλος, οι ιστορικοί Χρήστος Πιτερός, Βασίλης Σπανός, Χαράλαμπος Μηνάογλου, ο πρόεδρος του Πνευματικού Ιδρύματος «Ιωάννης Καποδίστριας» Κωνσταντίνος Χελιώτης, ο ταξίαρχος πολεμικής αεροπορίας ε.α. Δημήτρης Κοκκινάκης και ο απόγονος της οικογένειας Μαυρομιχάλη Γιώργης Μαυρομιχάλης.

Σκηνοθεσία: Νίκος Νιέρης

Αρχισυνταξία: Δημήτρης Πετρόπουλος

Ιστορικός σύμβουλος εκπομπής: Νίκος Γιαννόπουλος

Παρουσίαση-διεύθυνση σύνταξης: Χρίστος Βασιλόπουλος

Παραγωγή: 2012-2013

Δείτε περισσότερα στο

www.ert.gr