Συναυλία του Θωμά Μπακαλάκου για την ίδρυση της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού

Συναυλία για την ίδρυση της Δημοτικής Μουσικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού δίνει ο συνθέτης Θωμάς Μπακαλάκος, την Κυριακή 13 Μαΐου 2018, στο κινηματοθέατρο «Μαρία-Έλενα» (Αγίας Παρασκευής 40, Ανάκασα), στις 8.30 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Τη συναυλία διοργανώνουν ο Δήμος Αγίων Αναργύρων Καματερού και η Διεύθυνση Πολιτισμού και Αθλητισμού του δήμου.

Ειδικότερα, ο συνθέτης παρουσιάζει οκτώ μουσικές νουβέλες του και

Ερμηνεύονται, με τη σειρά που θα ακουστούν, οι μουσικές νουβέλες:

Μπήκαν τα γίδια στο μαντρί για κουαρτέτο εγχόρδων.

Πέρα στους πέρα κάμπους για πιάνο

Κλειστός χορός Αργιθέας τρίο για κλαρινέτο πιάνο και βιολί

Ιόνιο – Η μουσική του Σεπτέμβρη για κλαρινέτο και βιόλα

Αρνη – Καραγκούνα για πιάνο

Γιούργια στα παλιούρια για κουαρτέτο εγχόρδων

Δεκαπέντε μικρές παραλλαγές για πιάνο του Νίκου Σκαλκώτα

Πλαστήρας σεξτέτο για κουαρτέτο εγχόρδων κλαρινέτο και πιάνο.

Ανκόρ για το σεξτέτο

Παίζει το μουσικό σύνολο Ανέλιξη.

Ερμηνεύουν οι μουσικοί: Απόστολος Παληός, σόλο πιάνο.

Κουαρτέτο εγχόρδων L’ anima: Στέλλα Τσάνη πρώτο βιολί, Μπρουνίλντα Ευγενία Μάλο, δεύτερο βιολί, Ηλίας Σδούκος βιόλα, Λευκή Κολοβού βιολοντσέλο.

Στο κλαρινέτο ο Γιάννης Σαμπροβαλάκης.

Οι μουσικές νουβέλες είναι έργα γραμμένα στην ελληνική μουσική γλώσσα. Η κάθε μουσική νουβέλα είναι ένα πρωτότυπο έργο σύγχρονης ελληνικής μουσικής, εμπνευσμένο από ένα δημοτικό τραγούδι και φέρει τον ίδιο τίτλο με αυτό. Για τη σύνθεση αυτών των έργων, ο Θωμάς Μπακαλάκος χρησιμοποιεί το τονικό και το δωδεκαφθογγικό σύστημα σε συνδυασμό. Έτσι επιτυγχάνει να δημιουργήσει μέσα στη μουσική νουβέλα ένα μουσικό ανάλογο της κοινωνίας, όταν χρειάζεται, και να δίνει στο μουσικό έργο τη θεατρικότητα που επιδέχονται το θέμα, η υπόθεση, το σενάριο του έργου που θέλει να εκφράσει μουσικά.

Οι μουσικές νουβέλες, από τον τρόπο και τη διαδικασία σύνθεσής τους, προσλαμβάνουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν ένα νέο είδος μουσικών έργων, τα οποία ο συνθέτης, για να τα εκφράσει, εισήγαγε τον νέο όρο μουσική νουβέλα. Μορφολογικά οι μουσικές νουβέλες αποτελούν μια νέα κατηγορία μουσικών έργων, τα οποία είναι πιο κοντά με εκείνα της κατηγορίας έργων Χαρακτήρα.

Ο συνθέτης Θωμάς Μπακαλάκος τονίζει χαρακτηριστικά: «Δεδομένου ότι το κάθε δημοτικό τραγούδι είναι ένας γνώριμος μουσικός σκοπός, δηλαδή είναι ένας ελληνικός μουσικός νόμος, τα περισσότερα μουσικά του υλικά είναι αυτούσια αρχετυπικά μουσικά γένη ή μέρη αυτών. Και γι’ αυτό αποτελούν γλωσσικά μουσικά σημεία, δηλαδή λέξεις της Ελληνικής Μουσικής Γλώσσας, μερικά εκ των οποίων έχουν συμβατικότητα ανάλογη με εκείνη των γλωσσικών σημείων της ομιλούμενης ελληνικής γλώσσας. Τα μουσικά υλικά του δημοτικού τραγουδιού μετουσιώνω έτσι που να γίνουν δικά μου μουσικά δημιουργήματα. Με αυτά κυρίως ως δομικά στοιχεία, συνθέτω την ομώνυμη μουσική νουβέλα.

Μπορεί με τη μετουσίωσή τους τα μουσικά υλικά του δημοτικού τραγουδιού να χάνουν ένα μέρος από τη συμβατικότητά τους, διατηρούν όμως ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών χαρακτηριστικών τους. Και ανάλογα προσδιορίζουν την ομώνυμη μουσική νουβέλα που συνθέτω εμπνεόμενος από το αντίστοιχο δημοτικό τραγούδι, καθώς και τα άλλα έργα μου στα οποία τα χρησιμοποιώ ως δομικά υλικά για τη σύνθεσή τους.

Πέρα των άλλων, ο δρόμος αυτός και γενικότερα η σύνθεση ως μια ερευνητική διαδικασία, είναι αποτελεσματικό μέσον διαρκούς εμπλουτισμού της μουσικής μου ιδιολέκτου, κοντά σε όλα τα άλλα μουσικά γλωσσικά σημεία που κληρονόμησα από το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα, όσα μόνος μου δημιούργησα στα πρώτα χρόνια της συνθετικής μου προσπάθειας και εκείνα που με βάση την επιλεκτική μου ικανότητα υιοθέτησα, από τη διαδρομή μου στην εκμάθηση της μουσικής τέχνης και επέκτασης των μουσικών μου γνώσεων. Με βάση αυτή τη δική μου παρακαταθήκη μουσικών στοιχείων και μουσικών γλωσσικών σημείων, αξιοποιώ τη μουσική μου πρόταση σύνθεσης πρωτότυπων μουσικών έργων με ελληνικό πρόσωπο.

Αν τα μουσικά έργα μου, τα οποία συνθέτω στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, σε εφαρμογή της μουσικής μου πρότασης σύνθεσης με σύγχρονη μουσική σκέψη, με εμπροσθοφυλακή τις μουσικές μου νουβέλες, φαίνονται ότι συνιστούν έναν νέο μουσικό κόσμο, αυτόν θα έπρεπε να τον έχουμε δημιουργήσει τουλάχιστον εκατόν πενήντα χρόνια πριν.

Δυστυχώς, η έννοια της φράσης Ελληνική Μουσική Γλώσσα είναι άγνωστη στην πλειονότητα του ελληνικού λαού και όχι μόνο. Όμως, σχεδόν όλοι οι συνθέτες της Δύσης έγραψαν τα μεγάλα τους αριστουργήματα στη μητρική μουσική τους γλώσσα.

Συνθέτω τα έργα μου στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, επειδή θέλω να γίνομαι κατανοητός από τους Έλληνες πολίτες, στους οποίους πρώτα απευθύνομαι. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο σωστός δρόμος, ώστε αν τα έργα μου είναι μουσικά έργα τέχνης, να γίνονται σεβαστά και από τους ξένους. Τις μουσικές μου νουβέλες συνθέτω, με βάση το τμήμα της πρότασής μου που αφορά στην αξιοποίηση του δημοτικού τραγουδιού, με σύγχρονη μουσική σκέψη».

Τις συναυλίες ίδρυσης Δημοτικών Μουσικών Βιβλιοθηκών, στους δήμους της Αττικής, υποστηρίζει έμπρακτα η ΠΕΔΑ (Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής).

Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει μια επιλογή οκτώ έργων μουσικής δωματίου του συνθέτη, από τις επτά συλλογές έργων μουσικής νουβέλας, υπό τον γενικό τίτλο «Μεταλλάξεις ελληνικά, μια ελεγεία στην Ελληνίδα Επαρχία».

Κάθε συλλογή μεταλλάξεων περιλαμβάνει πέντε μουσικές νουβέλες, εμπνευσμένες αντιστοίχως από πέντε δημοτικά τραγούδια μιας περιοχής της πατρίδας μας, με κοινά μουσικολογικά χαρακτηριστικά.

Ειδικότερα ο συνθέτης τονίζει: «Ό,τι θέλω να εκφράσω σε μια μουσική νουβέλα, το διατυπώνω στο Κείμενο Εργασίας, όπως το ονομάζω. Αυτό επηρεάζει τη φόρμα του νέου έργου. Επίσης, η μουσική του εκφερόμενου λόγου αυτού του κειμένου με βοηθάει στη σύλληψη και άλλων μουσικών ιδεών που χρειάζομαι για τη σύνθεση του νέου έργου, γιατί η γλώσσα στην προφορική της έκφραση καθοδηγεί τη γένεση της μελωδίας. Με το κείμενο εργασίας το οποίο προηγείται του σχεδιασμού και της δημιουργίας κάθε έργου μου, η Ελληνική Ομιλούμενη Γλώσσα είναι πάντα παρούσα στη διαδικασία ολοκλήρωσης κάθε συνθέσεώς μου. Από την άποψη αυτή, η αξιοποίηση του δημοτικού τραγουδιού, ως πηγή έμπνευσης μουσικών έργων, ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος δρόμος για να συνθέσω έργα στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα και το καλύτερο φροντιστήριο για να εμπλουτίσω ως συνθέτης τη μουσική μου ιδιόλεκτο με νέο λεξιλόγιο.

Όταν ένας απλός άνθρωπος χορεύει ή τραγουδάει ένα δημοτικό τραγούδι, ζει στιγμές μεγάλης έντασης. Μπροστά από τα μάτια του περνάει ένας κόσμος ολόκληρος, η ζωή του ολόκληρη. Ενεργοποιείται η ατομική και η συλλογική του μνήμη, φτάνοντας μουσικά σε απύθμενα βάθη τού πίσω χρόνου, διαπερνώντας τον αμέτρητο πλούτο των μουσικών νόμων του λαού μας, μέχρι και την αφετηρία δημιουργίας των μουσικών μας αρχετυπικών γενών.

Ο καθένας εκφράζεται στον χορό του και στο τραγούδι του με τις κινήσεις του σώματός του, οι οποίες, πολλές φορές, αποτελούν ρυθμικά μοτίβα πρωτότυπα, τα οποία στα χέρια επιδέξιου συνθέτη μπορεί να αποκτήσουν ενδιαφέρον και ως μελωδικά μοτίβα, για τη σύνθεση, ιδιαίτερα της μουσικής νουβέλας.

Σοφά ο λαός μας λέγει: ο καλός οργανοπαίχτης κοιτάζει τον χορευτή στα πόδια.

Είδα πολλούς ανθρώπους να ζουν τέτοιες στιγμές. Ανάλογες έζησα και εγώ πολλές. Ιστορίες τέτοιων ανθρώπων και καταστάσεις που αφηγούμαι με τις μουσικές μου νουβέλες, άλλοτε πραγματικές και άλλοτε φανταστικές. Έτσι οι μουσικές νουβέλες είναι έργα αφηγηματικού χαρακτήρα, με αναφορές στην παράδοση και ψυχογραφήματα ανθρώπων που έζησαν το δημοτικό τραγούδι στη λειτουργικότητά του. Το δημοτικό τραγούδι είναι το καμάρι της Ελληνικής Ομιλούμενης Γλώσσας, στο οποίο -ως φαίνεται- έχει αναθέσει τη φύλαξη της δίδυμης αδερφής της, που είναι η Ελληνική Μουσική Γλώσσα, η οποία είναι από τα πλουσιότερα μέσα μουσικής έκφρασης και επικοινωνίας στον κόσμο. και προϋπόθεση για να κατανοεί ο ελληνικός λαός ένα μουσικό έργο, αλλά να το σέβονται και οι ξένοι…

Το πρώτο μέλημα των μουσικών μας ερευνητών και μελετητών πρέπει να είναι η αποκάλυψη των χαρακτηριστικών της Ελληνικής Μουσικής Φράσης.

Στη συνέχεια, θα διαμορφώσουμε και τα χαρακτηριστικά των άλλων τεσσάρων σημειολογικών μουσικών επιπέδων, ώστε οι μουσικές μας συνθέσεις να έχουν αναγνωρίσιμο ελληνικό πρόσωπο. Για να πετύχουμε τον παραπάνω σκοπό, πρέπει να μελετήσουμε και να ερευνήσουμε την ομιλούμενη γλώσσα μας από τη φωνητική της άποψη, όπως έχει σήμερα διαμορφωθεί, λαμβάνοντας υπόψη τη δημοτική μουσική μας παράδοση, τα έργα των προικισμένων λαϊκών δημιουργών, οι οποίοι από κληρονομιά χρησιμοποιούν την Ελληνική Μουσική Γλώσσα στα τραγούδια τους, αλλά και τα έργα των έντεχνων προικισμένων Ελλήνων συνθετών, που στράφηκαν προς την παράδοση και εμπνεύστηκαν από αυτήν.

Βάση εκκίνησης πρέπει να είναι η μελέτη των πνευστικών ενοτήτων της ομιλούμενης γλώσσας μας και κυρίως των τμημάτων των πνευστικών ενοτήτων τα οποία αποτελούν ενότητες τονικές.

Σε αυτή την προσπάθεια που πρέπει να ξεκινήσουν οι μουσικοί ερευνητές και μελετητές για την ανάδειξη της Ελληνικής Μουσικής Φράσης και την περιγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, από τη μεριά μου, προσφέρω τις μουσικές συνθέσεις μου. Και κυρίως τις μουσικές μου νουβέλες. Τις παρτιτούρες των έργων μουσικής νουβέλας προσφέρω στο τέλος της συναυλίας ίδρυσης Δημοτικής Μουσικής Βιβλιοθήκης στον δήμαρχο, για να αποτελέσουν τα πρώτα έργα στα ράφια της. Ως Έλληνας συνθέτης, εκτιμώ ότι μόνο αν στραφούμε προς τις καθαρές ελληνικές παραδόσεις και εμπνευστούμε από αυτές, θα δημιουργήσουμε ελληνική μουσική που θα αποκτήσει βαθιές ρίζες στα χώματα της πατρίδας μας και στις καρδιές των Ελλήνων.

Τις συναυλίες ίδρυσης Δημοτικών Μουσικών Βιβλιοθηκών θεωρεί ο συνθέτης ως μια δυνατή μουσική πολιτιστική κίνηση, η οποία θα ενεργοποιήσει τις μουσικές δημιουργικές δυνάμεις της πόλης και της ευρύτερης περιοχής και γενικότερα της πατρίδας μας, σε περιφερειακό επίπεδο.

Εκεί θα κληθούν γνωστοί και άγνωστοι συνθέτες του δήμου να καταθέσουν τα έργα τους -για τους άγνωστους θα αποτελέσει το πρώτο βήμα δημόσιας αναγνώρισης. Εκεί όλοι θα συναντηθούν, για να ανταλλάξουν απόψεις, να μάθει ο ένας από τον άλλον, να σχεδιάσουν μουσικές εκδηλώσεις παρουσίασης νέων έργων τους. Κι έτσι να πνεύσει ένας νέος αέρας μουσικής άνοιξης στην πατρίδα μας. Γι’ αυτό και το σύνθημα που προβάλλει ο συνθέτης στις συναυλίες ίδρυσης Δημοτικών Μουσικών Βιβλιοθηκών είναι Ελληνική Μουσική Γλώσσα στο προσκήνιο. Και ως εμπροσθοφυλακή σε αυτόν τον αγώνα χρησιμοποιεί τις μουσικές του νουβέλες, έργα που συνέθεσε στην Ελληνική Μουσική Γλώσσα, τα οποία θα παραχωρήσει στον δήμο για να αποτελέσουν τις πρώτες παρτιτούρες στη μουσική βιβλιοθήκη του δήμου.

www.ert.gr