Τα My Data, όπως θα έπρεπε να είναι

Στο άρθρο αυτό θέλω να επικεντρωθώ στη μεγαλύτερη αρετή του My Data: την διαβίβαση των αντικριζόμενων παραστατικών. Είναι πραγματικά πολύ μεγάλη ευκολία για τον λογιστή, αντί να περιμένει να λάβει εκτυπωμένο παραστατικό ή το σχετικό e-mail, να αντλεί το παραστατικό από το My Data και να παράγει εγγραφή στα βιβλία του λήπτη του παραστατικού.

Δεν είναι καθόλου περίεργο που η πλειοψηφία του επιχειρηματικού κόσμου, πλην ασφαλώς των λογιστών, έχει την λανθασμένη εντύπωση ότι αυτό είναι το

Δυστυχώς τα My Data είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα λογιστικών βιβλίων, χωρίς να είναι λογιστικά βιβλία.

Για τους λογιστές, ειδικά μετά από πολυετή εμπειρία, το να κάνουμε εγγραφή σε διπλογραφικό σύστημα, είναι κάτι απλό και αυτονόητο, σαν την ανάσα μας. Δεν υπάρχει συμβάν που να μην γνωρίζουμε πώς να το καταγράψουμε ώστε να παράγει τη σωστή πληροφορία σε όποιον την χρειάζεται.

Από τη στιγμή όμως που από το 2020 είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε τα βιβλία πλήρως και στα My Data [*], είμαστε σε μια διαρκή αγωνία: πώς καταγράφεται αυτή η κίνηση; Τι κάνουμε με αυτή την εγγραφή; Γιατί το σύστημα δεν παράγει την πληροφόρηση που πρέπει;

Αν τα My Data περιορίζονταν στην διαβίβαση εσόδων με δυνατότητα άντλησης από τον λήπτη, θα επρόκειτο για μια ευλογία για τους λογιστές. Ταυτόχρονα θα ήταν ένα σύστημα πολύ πιο αποδοτικό για την φορολογική διοίκηση, από το χάος που επικρατεί εδώ και τρία χρόνια.

Στην ερώτηση «τι θα προτιμούσατε, να είστε νέος, υγιής και πλούσιος ή ηλικιωμένος άρρωστος και πτωχός;» η ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Οικονομικών επιλέγουν υπερηφάνως το δεύτερο.

Η εμμονή αυτή για την εφαρμογή ενός τόσο φαραωνικού έργου, είναι εμμονή στο ανέφικτο. Πρώτα απ΄όλα, οι προθεσμίες που έχουν τεθεί για την πλήρη εφαρμογή, εξακολουθούν να είναι εντελώς αναποτελεσματικές. Ένα τέτοιο έργο, μόνο βήμα – βήμα μπορεί να στηθεί. Αυτό ασφαλώς και το γνωρίζει η ΑΑΔΕ και μας το λέει σε κάθε ενημέρωση. Ωστόσο στις επίσημες αποφάσεις απαιτεί πλήρη εφαρμογή!

Η πλήρης εφαρμογή των My Data, δηλαδή η τήρησή τους ως δεύτερα βιβλία τα οποία παράγουν όλη την πληροφόρηση που έχουν και τα παραδοσιακά βιβλία, δημιουργεί περισσότερο κόστος από το αναμενόμενο όφελος.

Η διαβίβαση των εσόδων και μόνο δίνει στην φορολογική διοίκηση όλη την πληροφόρηση που χρειάζεται. Γνωρίζει τα έσοδα όλων των επιχειρήσεων, ποια αφορούν λιανική, ποια εγχώρια χονδρική, ποια πωλήσεις εντός Ε.Ε. και ποια πωλήσεις σε τρίτες χώρες.

Με την διαβίβαση των εσόδων ήδη έχει τα έξοδα χονδρικής που έχουν όλες οι επιχειρήσεις. Είναι όσα και τα έσοδα εγχώρια χονδρικής. Το να τα έχει διασταυρωμένα σε επίπεδο παραστατικού και μάλιστα σε πολύ γρήγορο χρόνο, είναι από μόνο του ένα τεράστιο έργο. Ένα έργο για το οποίο η ΑΑΔΕ θα ήταν άξια συγχαρητηρίων και θαυμασμού και  ταυτόχρονα η δουλειά των λογιστών θα γινόταν πολύ πιο εύκολη.

Τα υπόλοιπα έξοδα, γιατί τα ζητά; Την μισθοδοσία αν την θέλει, μπορεί να την αντλεί από την ΑΠΔ και το ΦΜΥ. Τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, από τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα που οι λογιστές συμπληρώνουμε εδώ και δεκαετίες. Τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, από τις διασαφήσεις εισαγωγών, οι οποίες εδώ και χρόνια έχουν γίνει ηλεκτρονικές. Το μόνο που δεν έχει είναι οι λήψεις υπηρεσιών από το εξωτερικό, οι λεγόμενες πράξεις λήπτη. Ας ζητούσε μόνο αυτές. Θα το δεχόμασταν με χαρά.

Για τα υπόλοιπα όμως, γιατί ζητά από τους λογιστές να γίνουμε ψηφιακοί κλητήρες, γνωστοποιώντας στο κράτος τις ήδη γνωστές πληροφορίες; Πρώτα απ΄ όλα, η απαίτηση να διαχειριζόμαστε μη αντικριζόμενα έξοδα και όλες τις συμψηφιστικές εγγραφές, μας στερεί δυνάμεις που θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε βελτιώνοντας τον τρόπο διαβίβασης των εσόδων που είναι απείρως πιο χρήσιμη πληροφορία.

Αυτό το micromanagement των My Data, τα καθιστά στριφνά, ανεπιθύμητα και τελικά αναποτελεσματικά. Η φορολογική διοίκηση θα πρέπει να καταλάβει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δίνει την δυνατότητα να κάνει τις διαδικασίες πολύ πιο απλές, ακριβώς γιατί μπορεί να κάνει πολύ αποτελεσματικότερους ελέγχους, χωρίς να χρειάζεται να ζητά από τους λογιστές να καταχωρίζουμε την ίδια πληροφορία σε πολλές διαφορετικές πλατφόρμες με κάθε αφάνταστο τρόπο.

Επίσης, οι στριφνές διαδικασίες κάνουν πιο δύσκολη τη ζωή του συνεπή φορολογούμενου και ταυτόχρονα πολύ πιο εύκολη την ζωή του στρατηγικού φοροφυγά, καθώς του αποκαλύπτει τα σημεία ελέγχου και τον τρόπο να είναι τυπικά συνεπής σε πολύ δύσκολες διαδικασίες, κρύβοντας τη φοροδιαφυγή πίσω από την τυπολατρία. Αν όμως γνώριζε ο στρατηγικός φοροφυγάς, ότι η φορολογική διοίκηση έχει στα χέρια της τις αγορές χονδρικής από τις διαβιβάσεις των προμηθευτών, τα στοιχεία ενδοκοινοτικών αγορών/δαπανών από το μητρώο VIES, τις εισαγωγές από τα τελωνεία και την μισθοδοσία από τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, τότε θα καταλάβαινε ότι θα ήταν πολύ εύκολο για αυτή να διαπιστώσει αν μια επιχείρηση εμφανίζει αδικαιολόγητα φουσκωμένες δαπάνες και θα την καλέσει για έλεγχο.

Αυτή τη στιγμή τα My Data αντί να τα φοβούνται οι φοροφυγάδες, τα φοβούνται οι συνεπείς. Γιατί η συμμόρφωση με την φορολογική νομοθεσία από τη στιγμή που μπήκαν στη ζωή μας τα My Data είναι όνειρο απατηλό. Το γεγονός ότι δίνονται συνεχώς παρατάσεις την τελευταία στιγμή και ότι δεν υπάρχουν ακόμα πρόστιμα, απλά βάζει την φορολογική συνέπεια στην εντατική και σε τεχνική αναπνοή, με το άγχος του πότε θα γίνει το ατύχημα και θα τραβηχθεί η πρίζα. 

* Ήδη με την πρώτη εγκύκλιο για τα My Data ορίστηκε πλήρης εφαρμογή εντός εξαμήνου. Έκτοτε οι συνεχείς παρατάσεις δίνουν πάντα ασφυκτικές προθεσμίες.

Ο Αγεμέμνων Σταυρόπουλος (Πετρίδου 11, Άγιος Ελευθέριος – 6932471063), συντάκτης του opinion για το emea.gr, είναι Οικονομολόγος & Φοροτεχνικός