Το μέλλον της πολιτικής στο «νεοφυές» εκλογικό σώμα των 15άρηδων

Δικαίωμα ψήφου στους 15χρονους αποφάσισε να δώσει η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για την επικείμενη εκλογή προέδρου κόμματος την ερχόμενη Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023. Για την εκλογή του πολιτικού που θα κληθεί να σηκώσει το υπεύθυνο βάρος του ελέγχου των κυβερνητικών αστοχιών και όχι του 15μελούς μαθητικού συμβουλίου της σχολικής μονάδας στην οποία φοιτούν.

Όπως γίνεται γνωστό, δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία εκλογής προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχουν ΟΛΕΣ και ΟΛΟΙ από την ηλικία των 15ετών και άνω, που είτε έχουν

γραφτεί μέλη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία έως τις 9 Σεπτεμβρίου, είτε εγγραφούν μέλη κόμματος ακόμη και την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών, επιτόπου στα 570 εκλογικά τμήματα που έχουν στηθεί ανά την χώρα.

Οι μετανάστες και όσοι είναι κάτω των 17 χρόνων οφείλουν να επιδείξουν νόμιμο έγγραφο που να προκύπτει ταυτοπροσωπία, καθώς και τον ΑΜΚΑ τους.

Πλείστα τα ερωτήματα για το σκεπτικό που συνοδεύει αυτή την απόφαση. Το νέο και το οραματικό, δεν μπορεί να συνδέεται με το νεαρό ως ίδιον της καινοτομίας. Ή μήπως, μπορεί;

Υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές μεταξύ ενηλικίωσης και ωριμότητας, παρά την όποια γνήσια ή επίπλαστη ασάφεια του πόσο χειραφετημένος μπορεί είναι ένας 15χρονος της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Ή μήπως, όχι;

Μπορεί η ηλικία των 15 χρόνων να εκληφθεί ως χρόνος ενηλικίωσης που θα μπορούσε ενδεχομένως να σηματοδοτήσει και την «νομική» αναγνώριση ότι κάποιος έχει εξελιχθεί σε ενήλικα και μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον μιας ολόκληρης κοινωνίας κι ενός τόπου;

Η ηλικία ενηλικίωσης όπως αναγνωρίζεται ή κηρύσσεται από τον νόμο, είναι η στιγμή που ένας άνθρωπος παύει να θεωρείται ανήλικος και αναλαμβάνει νομικό έλεγχο για το πρόσωπο, τις ενέργειες και αποφάσεις του, τερματίζοντας τον έλεγχο και νομική ευθύνη των γονέων ή κηδεμόνων.

Οι περισσότερες χώρες ορίζουν την ηλικία ενηλικίωσης στα 18 έτη, αν και όπως διευκρινίζεται αυτή η ηλικία δεν χρειάζεται να αντιστοιχεί κατ’ανάγκη με την ψυχική ή σωματική ωριμότητα ενός ατόμου.

Η ηλικία ενηλικίωσης δεν πρέπει να συγχέεται με την ηλικία ωριμότητας, την ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης, καθώς και την ηλικία γάμου, την ηλικία αποφοίτησης από το σχολείο, την ηλικία κατάποσης αλκοόλ, την ηλικία οδήγησης, την ηλικία ψήφου, την ηλικία καπνίσματος, την ηλικία τυχερών παιχνιδιών και άλλες σχετιζόμενες ηλικίες, οι οποίες μπορεί να είναι ανεξάρτητες και να είναι ορισμένες σε μια διαφορετική ηλικία από αυτή της ενηλικίωσης.

Παρόλο που ένα άτομο μπορεί να φθάσει στην ηλικία ενηλικίωσης, σε μια συγκεκριμένη δικαιοδοσία, μπορεί να εξακολουθεί να υπόκειται σε ηλικιακούς περιορισμούς που αφορούν σε θέματα όπως το δικαίωμα ψήφου ή τη συμμετοχή σε κάποιο εκλογικό αξίωμα.

Είναι δηλαδή ένδειξη ελευθερίας και «απεξάρτησης» από κάθε μορφής περιορισμούς η δυνατότητα εκλογής του αρχηγού μιας παράταξης από νέους που δεν κατέχουν ούτε καν δίπλωμα οδήγησης μηχανής ή αυτοκινήτου; Ή μήπως είναι ένδειξη ωριμότητας να επιλέγεις τον εν δυνάμει αυριανό πρωθυπουργό της χώρας, πριν καν αποφασίσεις για τον ατομικό και επαγγελματικό σου προσανατολισμό;

Η νομική αναγνώριση της ενηλικίωσης

Όπως διευκρινίζει ο νομοθέτης, η ηλικία ενηλικίωσης μπορεί να συγχέεται με την παρόμοια έννοια της ηλικίας της άδειας, η οποία επίσης αναφέρεται στο κατώφλι της ενηλικίωσης, αλλά σε ένα πολύ ευρύτερο και πιο αφηρημένο τρόπο. Ως νομικός όρος, η άδεια μπορεί να εμπλέκει ένα νομικά εκτελεστό δικαίωμα ή προνόμιο. Έτσι, η ηλικία της άδειας είναι μια ηλικία όπου ένα άτομο έχει τη νόμιμη άδεια από την κυβέρνηση να κάνει κάτι.

Η ηλικία ενηλικίωσης από την άλλη πλευρά, είναι η νομική αναγνώριση ότι κάποιος έχει εξελιχθεί σε ενήλικο και αφορά αποκλειστικά και μόνο την απόκτηση του νομικού ελέγχου πάνω από το πρόσωπο ενός ατόμου, τις αποφάσεις και ενέργειές του, και τη συνεπακόλουθη λήξη της νομικής αρχής των γονέων πάνω του.

Πολλές ηλικίες της άδειας συσχετίζονται με την ηλικία ενηλικίωσης, αλλά παρ’όλα αυτά είναι νομικά διακριτές έννοιες. Κάποιες ηλικίες άδειας είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερες από την ηλικία ενηλικίωσης.

Για παράδειγμα, στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, η ηλικία ενηλικίωσης είναι τα 18 έτη, αλλά ένα άτομο πρέπει να είναι άνω των 21 ετών για να υποβάλει υποψηφιότητα στις εκλογές για τους Οίκους του Κοινοβουλίου. Επίσης, στην Πορτογαλία η ηλικία ενηλικίωσης είναι τα 18 έτη, αλλά ένας πρέπει να είναι τουλάχιστον 25 ετών για να θέσει υποψηφιότητα για δημόσια αξιώματα.

Το δικαίωμα του Εκλέγειν ως συνταγματικό δικαίωμα

Τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, δηλαδή τα δικαιώματα του πολίτη αφενός να ψηφίζει και αφετέρου να είναι υποψήφιος αποτελούν θεμελιώδη πολιτικά δικαιώματα τα οποία κατοχυρώνονται στο άρθρο 51 του ισχύοντος Συντάγματος αποτελώντας την κορυφαία εκδήλωση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας.

Το δικαίωμα του εκλέγειν κατοχυρώνει το δικαίωμα αλλά και την ταυτόχρονη υποχρέωση του Έλληνα πολίτη ο οποίος πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις να συμμετάσχει στην εκλογική διαδικασία, κατά την οποία εκλέγονται οι βουλευτές και κατ’ επέκταση η κυβέρνηση καθώς επίσης και οι αρχές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ( Δήμαρχοι, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, Περιφερειάρχες, Αντιπεριφερειάρχες, Περιφερειακοί Σύμβουλοι κλπ.), δια της παροχής της ψήφου του.

Κατά κύριο λόγο αποτελεί ένα από τα βασικότερα συνταγματικά δικαιώματα, αφού ο λαός, με την ψήφο κάθε πολίτη, αποφασίζει για το ποιος θα ασκεί τις βασικές κρατικές λειτουργίες.

Το ηλικιακό όριο της συμμετοχής στις εκλογές καθορίζεται στο αρ. 13§2 όπου προβλέπεται ότι ο πολίτης κράτους-μέλους της Ε.Ε εφόσον έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του κατά την ημέρα των εκλογών.