Φλαμανδοί και Βαλλώνοι

Κάθε γλωσσική διένεξη  ανάμεσα σε κοινωνικές ομάδες διαμορφωμένων κοινωνιών μοιάζει λίγο με ιστορικό σφάλμα καθότι μπορούμε να δεχθούμε περιοχές με διαφορετική ενδυμασία, διαφορετική προφορά (πχ. όπως η κρητική), διαφορετική νοοτροπία, αλλά όχι και διαφορετική γλώσσα. Η ευρωπαϊκή χώρα που υποφέρει εξαιτίας του γλωσσικού πολέμου είναι βέβαια το Βέλγιο: ολλανδικά μιλάει η Φλαμανδία, γαλλικά η Βαλλωνία. Οι Φλαμανδοί, έχουν κυβερνηθεί πάνω από έναν αιώνα από τη γαλλόφωνη αστική τάξη του Νότου, υπόφεραν δηλαδή και υποφέρουν ακόμη από ένα αλλογενές καθεστώς με διαφορετική νοοτροπία.

Τον Οκτώβρη του 1961 έκαναν πορεία προς τις Βρυξέλλες  διεκδικώντας την πόλη των Βρυξελλών και την φλαμανδοποίηση όλων των κοινωνικών εκφάνσεων.

Με το γλωσσικό βέβαια  συμπλέκονται πολλά επάλληλα ζητήματα κοινωνικής και οικονομικής φύσεως. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Βέλγιο είχε προωθημένη βιομηχανία (μετάλλου στη Βαλλωνία, υφαντουργίας στη  Φλαμανδία) και ισχυρό εξαγωγικό εμπόριο. Ο Μάρξ για παράδειγμα, που βρήκε καταφύγιο σε αυτή τη χώρα, την χαρακτήρισε «παράδεισο του καπιταλισμού», όπου ο εργαζόμενος δεν καλύπτεται από κάποια νομική προστασία. Μπορεί τα κοινωνικά μέτωπα να προβάλλουν οικονομικές και πολιτικές διεκδικήσεις, σοσιαλιστές κατά καθολικών, ωστόσο το υπόβαθρο αφορά πάντα το γλωσσικό ζήτημα, ήτοι τη χρόνια πολεμική ανάμεσα σε βορρά και νότο.

Ένας φίλος που είναι εγκατεστημένος στις Βρυξέλλες και θυμάται την Ελλάδα συχνά πυκνά, μας διασκέδασε με τις περιγραφές του. Για παράδειγμα αν πας σε ένα καφενείο βαλλωνικό, υποχρεούσε να παραγγείλεις το καταπότι σου στη γαλλική γλώσσα και όχι στην ολλανδική. Δεν πρόκειται για υπερβολή, αλλά για ζήτημα κοινωνικής ευπρέπειας. Στο μετρό για παράδειγμα, όπου αναγγέλλονται οι στάσεις  διακεκριμένα, θα ήταν μέγα σφάλμα  αν δεν  τηρούνταν έκτακτες  προφυλάξεις. Στη Φλάνδρα  πρέπει πάση θυσία να προηγείται η ολλανδική διάλεκτος και να ακολουθεί η γαλλική. Μάλιστα, αν ρωτήσεις έναν αστυνομικό εν μέση οδώ για κάποια πληροφορία, η απάντησή του θα πρέπει να είναι διπλή, με απόλυτη προτεραιότητα  της ολλανδικής στο Βορρά και της γαλλικής στο Νότο.

Πιθανότατα δεν υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή χώρα όπου το γλωσσικό να αναδεικνύεται σε πρόβλημα αδιάλλακτου τοπικισμού.  Το 1989 το Βέλγιο απέκτησε ομοσπονδιακή οργάνωση με τρεις περιοχές (Φλάνδρα, Βαλλωνία και Βρυξέλλες) και δύο βασικές γλωσσικές κοινότητες : ολλανδόφωνη και γαλλόφωνη, χωρίς να εξομαλυνθούν βέβαια οι σχέσεις των δύο κοινοτήτων. Η διαμάχη, αν ισχύουν οι φήμες,  μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει σε αυτονόμηση των δύο περιοχών.