Η τελευταία φάση…

Από τη χρηματοπιστωτική ιστορία γνωρίζουμε ότι οι χρηματοπιστωτικοί κύκλοι αποτελούνται από διαδοχικές φάσεις: μια φάση ανόδου, μια φάση ξέφρενου ενθουσιασμού, μια φάση φόβου και αταξίας, μια φάση ανασυγκρότησης και, τελικά, μια φάση νέας ανόδου.

Η πατρίδα μας πέρασε όλες τις φάσεις με άτακτη ευκολία, εκτός από τις δύο τελευταίες. Η μια είναι αργόσυρτη και η άλλη περιμένει τη σειρά της (πότε;).

Το ότι η κρίση δεν είχε προβλεφθεί, για μας τους μη ειδικούς είναι ακατανόητο. Εκ των υστέρων γνωρίζουμε

ότι υπήρχαν απλοί δείκτες που θα έπρεπε να μας είχαν προειδοποιήσει για την κρίση η οποία απειλούσε να εκδηλωθεί. Στην πατρίδα μας ούτε οι πολιτικοί ούτε οι οικονομολόγοι ενδιαφέρθηκαν να προβληματιστούν για το μέλλον της χώρας, αν και τώρα γέμισε ο τόπος μας προφήτες με έγκριτη ενημέρωση!

Αλλά, ας επανέλθουμε στη κρίση που είναι ταυτισμένη με τη ζωή μας. Ζούμε που ζούμε την κρίση, μήπως μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε; Όπως είναι γνωστό, η κρίση έβγαλε στο δήμο τις αδυναμίες του συστήματος. Το γεγονός αυτό δίνει τη σημαντική πληροφορία ότι οι οικονομικές κρίσεις είναι χρήσιμες για την εκλογίκευση των παραλογισμών του.

Το πολιτικό σκηνικό άλλαξε, εμφανίστηκαν νέα κόμματα, νέα χρώματα και νέοι πολιτικοί με δυνατές φωνές, αλλά χωρίς πολιτική μελωδία. Η έννοια της υπευθυνότητας για την ανασυγκρότηση της χώρας ξεχάστηκε από τις νέες πολιτικές δυνάμεις και η σωτηρία της αφέθηκε κυρίως στα κόμματα που την οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Εκείνο που μεγάλο μέρος των πολιτών ανέμενε ήταν η συμμετοχή της πολιτικής φρεσκάδας και καθαρότητας στη διαχείριση του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος, λαμβάνοντας υπόψη τα σφάλματα του παρελθόντος, τη νέα διεθνή πραγματικότητα, και συμβάλλοντας στη διαμόρφωση κουλτούρας ενεργών πολιτών.

Οι νέοι πολιτικοί σχηματισμοί προτίμησαν άλλους ασύμβατους δρόμους που αυξάνουν την εντροπία του συστήματος και μας απομακρύνουν από την τελευταία φάση του χρηματοπιστωτικού κύκλου. Το κοινό των νέων πολιτικών σχηματισμών είναι η τάση τους στο λαϊκισμό και την απομάκρυνση από το περιβάλλον ευθύνης. Βέβαια, η χρυσή αυγή δεν είναι πολιτικός σχηματισμός αλλά τράπεζα εκδίκησης του πολιτικού συστήματος η οποία πολύ γρήγορα θα κηρύξει πτώχευση.Το πιο λυπηρό είναι η απομάκρυνση από το περιβάλλον των ενεργών πολιτών και τη δημιουργία κουλτούρας ανυπακοής. Στις συζητήσεις με οπαδούς αυτών των κομμάτων διακρίνεις την εχθρότητα για τη λειτουργία του κράτους, χωρίς να σκέφτονται ότι η ανευθυνότητά μας γεννάει τους ανεύθυνους πολιτικούς.

Θετική συνέπεια της κρίσης είναι η κυβερνητική σύμπραξη κομμάτων με ιστορία διαφωνιών. Τα επιτεύγματα του εγχειρήματος δεν είναι απογοητευτικά, αλλά ούτε και τα αναμενόμενα Η πορεία της προτελευταίας φάσης του κύκλου είναι αργόσυρτη και δεν φαίνεται να ξεχνιούνται παλιές και καταδικασμένες νοοτροπίες. Το κυριότερο ίσως είναι ότι δεν έχουν πειστεί οι πολίτες ότι γίνεται προσπάθεια οικοδόμησης μιας πατρίδας που επενδύει στο ταλέντο και στην αξιοποίηση του πλούτου της. Για να φτάσουμε στην τελευταία φάση του κύκλου χρειάζεται δουλειά πολλή, γνώση και ευθύνη.

Ας ξανασκεφτούμε όλοι τη στάση μας…

Ο Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

E-mail: [email protected]