Πολιτική παρακμή σε 140 χαρακτήρες

Τα social media έχουν οπωσδήποτε αλλάξει τη ζωή μας. Έχουν υποκαταστήσει συγκεκριμένους τρόπους επικοινωνίας, μας δίνουν τη «μεγάλη εικόνα» και ορισμένες τάσεις της κοινωνίας και της πολιτικής, ενώ μπορεί κανείς να βρει στο facebook και στο twitter περισσότερες πληροφορίες απ’ όσες μπορεί να απορροφήσει.

Ωστόσο, για τον μικρόκοσμο της πολιτικής, δηλαδή τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους, το νέο «παράθυρο

στον κόσμο» που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελεί απλώς μία ευκαιρία προκειμένου να βρουν οι πολιτικοί και οι πολιτευτές μία νέα έκφραση φτήνιας στη δημόσια ζωή.

Τις τελευταίες ημέρες ειδικά, από «ερεθίσματα» και αναρτήσεις στα social media έχουν δημιουργηθεί πολιτικά θέματα. Το μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων, Νάσος Θεοδωρίδης «ξηλώθηκε» από την Επιτροπή Δικαιωμάτων της Βουλής για όσα έγραψε στο facebook περί Ιμίων, ενώ μόλις χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου αποδοκίμασε τον τακτικότατο συνομιλητή του Αντώνη Σαμαρά και πολιτευτή της ΝΔ, Φαήλο Κρανιδιώτη για ένα χυδαίο και ακαλαίσθητο «τιτίβισμά» του στο twitter.

Αυτά μόνο τα περασμένα 24ωρα. Πολλοί πολιτικοί έχουν βγάλει «ειδήσεις» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, άλλοι έχουν τσακωθεί, άλλοι έχουν σφαχτεί, άλλοι έχουν ανακοινώσει τα επόμενα βήματα της πολιτικής τους διαδρομής.

Την ίδια στιγμή, πολιτικοί και πολιτευτές, με τον κλασικό τρόπο της πολιτικής φτήνιας που επί χρόνια χαρακτηρίζει τη δημόσια σφαίρα, ψάχνουν ψηφοφόρους, επιζητούν ορισμένα λεπτά δημοσιότητας, προσπαθούν να δώσουν το στίγμα τους στην ειδησεογραφία της ημέρας. Να κρατήσουν, δηλαδή, το κεφάλι τους πάνω από την επιφάνεια της καταιγιστικής και συμπυκνωμένης επικαιρότητας.

Πρόκειται για την κλασική επιφανειακή, φτηνή και μικροκομματική άσκηση πολιτικής: στην αρχή, ήταν οι δηλώσεις των 20 δευτερολέπτων στα κανάλια, όπου όλοι κρατούσαν μία ατάκα και αφυδάτωναν το λόγο τους από την πολιτική ουσία, προκειμένου «να παίξουν» στο δελτίο ειδήσεων. Έβρισκαν μία σύντομη ατάκα και, βέβαιοι πως το λογοπαίγνιό τους δε θα κοπεί στο μοντάζ, κατακτούσαν τα λεπτά δημοσιότητας που τόσο τους έλειπαν. Τι κι αν δεν έλεγαν τίποτα επί της ουσίας; Αυτό ήταν δευτερεύον. Οι ψηφοφόροι τους τους είχαν δει «να παίζουν» στο δελτίο. Ή στα «Είπαν», στις παραπολιτικές στήλες των εφημερίδων.

Η νοοτροπία της παραπολιτικής έχει, δυστυχώς, μεταφερθεί αυτούσια στο twitter και στο facebook. Η διάσημη ελληνική νοοτροπία κατάφερε να αλλάξει εντελώς το νόημα και τη χρησιμότητα αυτών των νέων εργαλείων. Άλλοι πολιτικοί γράφουν μία ατάκα στο twitter, προσέχοντας να μην ξεπερνά το όριο των 140 χαρακτήρων, για να αναπαραχθεί, να βρει λίγο χώρο στις παραπολιτικές σελίδες των εφημερίδων ή να δημιουργήσει ένα «γεγονός» στην εικονική «πολιτική πιάτσα» των social media. Άλλοι θέλουν να προκαλούν, άλλοι απλώς υποκαθιστούν την ανάγκη τους για τσακωμό με αντιπάλους, όταν δεν έχουν την ευκαιρία να το κάνουν σε απευθείας τηλεοπτική σύνδεση, συμμετέχοντας σε κάποιο πάνελ.

Βεβαίως, το facebook και το twitter δεν είναι δελτίο ειδήσεων, ούτε παραπολιτικά. Είναι ένας νέος κόσμος, που, θεωρητικά, θα μπορούσε να αποδειχθεί -και πολλές φορές το κάνει- χρήσιμος ως πεδίο «ζύμωσης» και ανταλλαγής ιδεών. Συν τοις άλλοις, εκεί είναι δυσδιάκριτα τα όρια ιδιωτικότητας: όταν γράφεις κάτι στον προσωπικό σου λογαριασμό, είναι δημόσιο ή ιδιωτικό; Είναι για όλους ή μόνο για τους «φίλους» σου; Και, αν είσαι στέλεχος ενός κόμματος και θέλεις να επικοινωνήσεις μόνο με τους «δικούς σου» ανθρώπους τις ιδέες σου, γιατί πρέπει να υποστείς μια πολιτική σύγκρουση γι’ αυτές; Απ’ την άλλη, βεβαίως, αν κάποιος θέλει να κρατήσει εντελώς ιδιωτική την παρουσία του στα social media, τότε γιατί αποδέχεται όσο περισσότερους followers και «φίλους» μπορεί ή συνδέει το προσωπικό του προφίλ με χιλιάδες κόσμο;

Τα όρια ιδιωτικότητας στα social media, ειδικά για τα δημόσια πρόσωπα, είναι κάτι σχετικό. Ωστόσο, αυτό που είναι απόλυτο, είναι η αίσθηση ότι τα περισσότερα εξ αυτών, παίζουν με τους κλασικούς φθηνούς, τηλεοπτικούς και παραπολιτικούς όρους. Κατάφεραν να μετατρέψουν έναν «γενναίο, καινούργιο κόσμο» σε εργοστάσιο παραγωγής «παραειδήσεων» και φτηνών προσωπικών ή μικροκομματικών παιχνιδιών.

Και, βεβαίως, καλά και τα παραπολιτικά και οι ατάκες, αλλά σε 140 χαρακτήρες είναι αδύνατο να κάνει ένας πολιτικός αυτό που υποτίθεται ότι οφείλει να κάνει: να διατυπώσει ένα πειστικό, συνεκτικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της χώρας. Από την άλλη, οι περισσότεροι πολιτικοί και όλα τα κόμματα, δεν διαθέτουν -αυτή τη στιγμή τουλάχιστον- τέτοιο σχέδιο. Και, ακόμη κι όταν τούς δίνεται η ευκαιρία να διατυπώσουν την άποψή τους σε σελίδες επί σελίδων εφημερίδων και σε ημίωρα και ωριαία τηλεοπτικά πάνελ, οι παρεμβάσεις τους είναι επίσης άνευ ουσίας. Οπότε, ας περιφέρουν καλύτερα τη φτήνια τους σε 140 χαρακτήρες. Ούτε να κουράζονται, ούτε να μας κουράζουν.