Πως θα λυθεί το πρόβλημα των κόκκινων δανείων

Την δυσεπίλυτη εξίσωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα πρέπει να αντιμετωπίσουν κυβέρνηση και τρόικα αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης. Το μεγάλο ζητούμενο είναι το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων να λυθεί με τρόπο που δεν θα οδηγήσει στην αποδυνάμωση της εύθραυστης κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών και παράλληλα θα διατηρήσει στη «ζωή» επιχειρήσεις και νοικοκυριά που εμφανίζουν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους.

Την

προηγούμενη εβδομάδα σε σχόλιό του ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ κ. Θάνος Κατσάμπας υπογράμμισε ότι η ανάσχεση του κύματος των επισφαλειών αποτελεί άμεση προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου θα πρέπει οι ελληνικές αρχές να έχουν υιοθετήσει ένα νέο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προβληματικών στοιχείων. Μέχρι τότε θα πρέπει να αξιολογηθούν όλοι οι εναλλακτικοί τρόποι χειρισμού των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών, ώστε να εξευρεθεί η πλέον βιώσιμη λύση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο πλαίσιο αυτό το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει το επόμενο διάστημα να επιλέξει μια εξειδικευμένη εταιρεία, η οποία θα ενεργήσει ως ανεξάρτητος σύμβουλος προκειμένου να κατευθύνει τις τράπεζες να εκλέξουν τον αποτελεσματικότερο τρόπο διαχείρισης των προβληματικών τους στοιχείων. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των ενήμερων δανείων. Η λέξη «κούρεμα» επί του παρόντος παραμένει απαγορευμένη, αλλά οι πάντες αναγνωρίζουν ότι στην πράξη και σε βάθος χρόνου κάποιας μορφής ελάφρυνση για μερίδα δανειοληπτών είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο, όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι ζήτημα γενικευμένου «κουρέματος» των δανείων δεν υπάρχει, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε αντίστοιχη μείωση των κεφαλαίων των τραπεζών με τελικό αποτέλεσμα την ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης την οποία θα έπρεπε να καλύψουν και πάλι οι φορολογούμενοι. Στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν ότι πέραν της σημαντικής οικονομικής επίπτωσης στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τον ηθικό κίνδυνο, καθώς κάθε είδους ευνοϊκή αντιμετώπιση των δανειοληπτών που δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους σημαίνει επιβάρυνση για τους συνεπείς δανειολήπτες και τους φορολογούμενους.

Το ΔΝΤ φαίνεται να συζητεί το ενδεχόμενο γενικευμένων ρυθμίσεων που θα μειώνουν το βάρος των οφειλών (επιμήκυνση, μείωση επιτοκίων κ.ά.) χωρίς όμως να περιλαμβάνεται «κούρεμα» δανείων. Από την πλευρά τους οι τράπεζες προκρίνουν και επεξεργάζονται περισσότερο εξατομικευμένες λύσεις. Όπως σημειώνουν θα πρέπει να γίνει μια επαναξιολόγηση όλων των πελατών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ώστε να διαπιστωθεί η πραγματική τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση και βάσει αυτής να αναζητηθούν βιώσιμες λύσεις.

Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι η διαδικασία πρέπει να είναι δυναμική και να πραγματοποιείται αξιολόγηση των πελατών σε τακτική βάση. «Το ότι σήμερα μια επιχείρηση ή ένας ιδιώτης βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση δεν σημαίνει ότι αυτό δεν θα αλλάξει στο μέλλον. Σήμερα η οικονομία βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της κρίσης και αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για τη σταθεροποίηση και τη βελτίωση της κατάστασης, τότε το επόμενο διάστημα η οικονομική κατάσταση πολλών δανειοληπτών θα βελτιωθεί» υπογραμμίζουν στελέχη τραπεζών. Υπό το πρίσμα αυτό υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες σε συνεργασία με τους πελάτες τους θα πρέπει να βρουν κάποιες προσωρινές λύσεις για την ανακούφιση των δανειοληπτών, ωστόσο να υπάρχει η ευελιξία μόλις οι οικονομικές συνθήκες βελτιωθούν, οι πελάτες που θα επανέλθουν σε καλή κατάσταση να συνεχίσουν να εξυπηρετούν κανονικά τις υποχρεώσεις τους.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος στο τέλος Δεκεμβρίου 2012 ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων είχε διαμορφωθεί στο 24,5% έναντι 14,2% που ήταν στο τέλος του 2011. Στα επιχειρηματικά δάνεια οι καθυστερήσεις διαμορφώνονται στο 23,4% έναντι 14,2% ενώ στα στεγαστικά τα «κόκκινα» δάνεια ανέρχονται στο 21,% από 14,9% το 2011.