ΣΟΥΛΤΣΜΠΕΡΓΚΕΡ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΟΣ ΣΥΖΗΤΟΥΝ ΤΟ 1952 ΣΤΗΝ ΕΚΑΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ…

Συνεπής σε ότι σας είχα υποσχεθεί, προχθές, δημοσιεύω σήμερα τη συνάντηση του στρατάρχη Παπάγου με τον Κ. Σουλτσμπέργκερ, όπως την κατέγραψε στο ημερολόγιο του ο κορυφαίος δημοσιογράφος των N.Y. Times.Η συνάντηση έγινε στις 14 Νοεμβρίου, δύο ημέρες πριν τις εκλογές του 1952.

Διαβάζοντας το σημείωμα του Σουλτσμπέργκερ ενδεχομένως θα σας γεννηθούν συνειρμοί με

το σήμερα και ειδικά για κάποια θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα, όπως το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, η ίδρυση πολλών κομμάτων και η βουλιμία ορισμένων πολιτικών για την πρωθυπουργία. Σε κάθε πάντως περίπτωση είναι αποκαλυπτικό μιας εποχής.

«Σήμερα κουβέντιασα με τον στρατάρχη Παπάγο στο σπίτι του της Εκάλης. Η συνομιλία μας έγινε στα γαλλικά που τα μιλάει μ’ ευχέρεια. Φορούσε ένα πολύ καλοκομμένο πολιτικό κουστούμι, φαινότανε υγιής και εξαιρετικά νέος για εβδομηντάρη. Είταν βέβαιος ότι θα κέρδιζε τις εκλογές της Κυριακής. Το σπίτι του, στο προάστιο της Εκάλης είναι άνετο μα όχι επιδεικτικό. Στο σαλόνι, σε θέση που να χτυπούν στο μάτι, φωτογραφίες του Βαν Φλητ και του Νίμιτζ, με την υπογραφή τους.

Τον ρώτησα τι είχε σκοπό να κάνει (αν γινότανε πρωθυπουργός) κατά του Κομμουνιστικού Κόμματος: Αποκρίθηκε: “Θα συνεχίσω μια πολιτική συνδιαλλαγής. Ελπίζω ότι με τη μόρφωση και με την οικονομική βελτίωση θα μπορέσω να ξαναφέρω στο έθνος τη μάζα των συμπαθούντων τον κομμουνισμό. Αυτό όμως δεν αφορά τους στρατευόμενους, τους αγύριστους, τους φανατικούς, που δεν υπάρχει καμμία ελπίδα γι’ αυτούς. Οι επικίνδυνοι πρέπει να φυλακιστούν στα «νησιά».

Ρώτησα τον Παπάγο αν έχει την πρόθεση να τροποποιήσει τη τωρινή νομοθεσία για να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια, και αποκρίθηκε: «Όχι οι τωρινοί νόμοι αρκούν».

Ύστερα τον ρώτησα ποιά ήταν η στάση του απέναντι στη μοναρχία, παίρνοντας υπ’ όψη προηγούμενες φήμες για προστριβές του με το παλάτι. Αποκρίθηκε: Είμαι πολύ αφοσιωμένος στο βασιλέα προσωπικά και στο καθεστώς, που πιστεύω πως είναι αναγκαιότατο. Στο παρελθόν θεώρησα καθήκον μου να πω στην Αυτού Μεγαλειότητα ορισμένες αλήθειες, που ίσως είταν εξοργιστικές. Αφορούσαν το περιβάλλον του. Πάντως όλα αυτά είναι περασμένα. Δεν ανακατεύθηκα στην πολιτική για να σχηματίσω κόμμα ή για να γίνω πρωθυπουργός. Πολλές φορές μου είχε προσφερθεί ως τώρα αυτή η θέση από τον βασιλέα, αλλά είχα αρνηθεί. Θέλω να μου δώσει την εξουσία ο λαός για να εργασθώ για τον λαό.

Του είπα ότι πολλοί από τους εχθρούς του έλεγαν πως είχε τάσεις δικτατορικές ή φασιστικές. Αποκρίθηκε: Η απόδειξη ότι δεν έχω κλίση προς τη δικτατορία είναι η στάση μου. Θα μπορούσα εύκολα να είχα γίνει δικτάτορας όταν ήμουν αρχηγός των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Πάντα αρνήθηκα την πρωθυπουργία όταν μου είχε προσφερθεί στο παρελθόν. Ο βασιλεύς μου πρότεινε τρεις-τέσσερις φορές να αναλάβω αυτή τη θέση, αλλά αρνήθηκα. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί στις διαστολές. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ μιας ισχυρής κυβέρνησης και μιας δικτατορίας. Επιθυμώ μια ισχυρή κυβέρνηση, αλλά μονάχα για να εφαρμόσω τους συνταγματικούς νόμους της χώρας. Ο νόμος θα είναι ο δικτάτορας».

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Αύριο, όπως σας είχα υποσχεθεί, θα δημοσιεύσω τη συνάντηση με τον βασιλέα Παύλο. Νομίζω είναι πιο ενδιαφέρουσα και πιο γλαφυρή.