Στον αέρα οι αμυντικές βιομηχανίες

του Βαγγέλη Δουράκη

Υπό τις αποδοκιμασίες συγκεντρωμένων εργαζομένων της ΕΑΣ αποχώρησε πριν λίγη ώρα από το υπουργείο Οικονομικών η αναπληρωτής υπουργός Αμυνας κυρία Φώφη Γεννηματά, μετά τη δίωρη σύσκεψη που είχε με τους Γιάννη Στουρνάρα και Χρήστο Σταϊκούρα.

Τα εμπλεκόμενα υπουργεία στην υπόθεση προσπαθούν να βρουν την “χρυσή τομή” για την κατάλληλη “φόρμουλα” που θα επιτρέψει σε ΕΛΒΟ

Τα περιθώρια διαπραγμάτευσης με την Κομισιόν και την Τρόικα είναι στενά, λόγω της συσσώρευσης εκρηκτικών προβλημάτων από το παρελθόν αλλά και της αδυναμίας του ελληνικού δημοσίου να τις στηρίξει οικονομικά.

Τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα αντιμετωπίζει τεράστια συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα, που πλέον όμως καθίστανται «εκρηκτικά»: Κατά το πρώτο 9μηνο του 2012, έπρεπε να καταβάλει μισθούς 2 εκατ. ευρώ στους εργαζόμενους κάθε μήνα -παρά τη μείωση μισθών και προσωπικού- ενώ τα μηνιαία έσοδα δεν ξεπερνούν το 1 εκατ. ευρώ!

Επιπλέον, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ απαγορεύει «δια ροπάλου» τις κρατικές ενισχύσεις (η ΕΑΣ πρέπει να επιστρέψει 1,13 δισ. στα κρατικά ταμεία) και τις απευθείας αναθέσεις παραγγελιών από το δημόσιο, αλλά επειδή έχει ήδη περιέλθει σε κατάσταση ουσιαστικής χρεοκοπίας (ζημιές 130 εκατ. το 2010, 85 εκατ. το 2011 και 50 εκατ. στο 9μηνο του 2012).

Στην κυβέρνηση πάντως δεν διαβλέπουν σημαντικές προοπτικές ανάκαμψης επειδή η εταιρία:

- δεν έχει έσοδα και δεν μπορεί να πάρει νέες συμβάσεις παραγωγής οπλικών συστημάτων, καθώς ο βασικός πελάτης της εταιρίας είναι το Ελληνικό Δημόσιο (Ένοπλες Δυνάμεις) έπαψε να διαθέτει κονδύλια για νέες προμήθειες. Για την προσεχή 5ετία θα διαθέσει 105 εκατ. όλα και όλα, αλλά με διεθνείς διαγωνισμούς η εταιρία θα μπορούσε να λάβει ένα μέρος τους μόνο.

- δεν μπορεί να εξάγει στο εξωτερικό ελλείψει κεφαλαίων κίνησης, εγγυητικών επιστολών κλπ ενώ δεν μπορεί να εξασφαλίσει πρόσβαση σε νέο δανεισμό –ούτε με «πλάτες» του δημοσίου.

Στο Μνημόνιο είχε τεθεί όρος (και για τις τρεις βιομηχανίες ΕΑΣ-ΕΛΒΟ και ΛΑΡΚΟ) μέχρι τον Αύγουστο φέτος να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για αναδιάρθρωση, συρρίκνωση, αποκρατικοποίηση ή διάλυση, και να εφαρμοστούν έως τέλος της χρονιάς.

Κομισιόν και Τρόικα βλέπουν σαν μόνη λύση το “λουκέτο” της ΕΑΣ. Στην κυβέρνηση ετοίμασαν 12 σενάρια, αλλά το βασικό προβλέπει:

- διάσπαση της ΕΑΣ και διατήρηση του στρατιωτικού κλάδου της εταιρίας, χωρίς τα βάρη του παρελθόντος για τη ολοκλήρωση των παραγγελιών των Ενόπλων Δυνάμεων και ανάληψη νέων στο μέλλον.

- εάν όμως η νέα ΕΑΣ δεν αποδειχθεί βιώσιμη, τότε θα ρευστοποιηθεί μέσω ειδικής εκκαθάρισης (πιθανότατα του αρθ.14, Ν.3429/05).

Στην κυβέρνηση θέλουν να πείσουν την Κομισιόν ότι α) το κόστος που θα αναλάβει το Δημόσιο είναι μικρότερο από όσο υπολογίζουν στις Βρυξέλλες και β) η νέα ΕΑΣ θα καταστεί βιώσιμη σε εύλογο χρονικό διάστημα. Για να το επιτύχουν, «ποντάρουν» και στις Συνθήκες της ΕΕ που προβλέπουν ότι για θέματα Ασφάλειας και εξυπηρέτησης ουσιωδών συμφερόντων του, το Ελληνικό Δημόσιο διατηρεί αυξημένα περιθώρια ενεργειών και αποφάσεων.

Αργότερα σήμερα θα γίνει και σύσκεψη Στουρνάρα με τον υφυπουργό ΠΕΚΑ Ασημάκη Παπαγεωργίου για το μέλλον της ΛΑΡΚΟ.

Η περίπτωση της ΛΑΡΚΟ, της μοναδικής παραγωγού βιομηχανίας νικελίου στην Ευρώπη που διαθέτει δικά της κοιτάσματα, φαίνεται πως συγκεντρώνει καλύτερες προϋποθέσεις διάσωσης συγκριτικά με των άλλων κρατικών επιχειρήσεων, κυρίως επειδή έχει υπάρξει ουσιαστικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη συνέχιση της λειτουργίας της.

Ωστόσο τα προβλήματα από το παρελθόν είναι τεράστια και στην κυβέρνηση θεωρούν επισφαλή κάθε κίνησή της, καθώς:

- Στο τέλος του έτους συμπληρώνονται 50 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της ΛΑΡΚΟ (από τον Μποδοσάκη) και το δικαίωμα χρήσης των μεταλλευτικών δικαιώματα στα κοιτάσματα επιστρέφει στο ελληνικό δημόσιο.

- Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού απαγορεύει να της παραχωρηθούν εκ νέου με απευθείας ανάθεση από το Κράτος.

- Η ΛΑΡΚΟ θα πρέπει να μπει σε διαγωνιστική διαδικασία για νέα μίσθωση, αλλά βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση (ζημιές 23 εκατ. στο 9μηνο του 2012), η τιμή του νικελίου (καθορίζεται χρηματιστηριακά στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου) είναι χαμηλή και δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής, αδυνατεί να αποκτήσει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, ενώ η Κομισιόν μπορεί να την καλέσει να επιστρέψει 135 εκατ. ευρώ σαν παράνομες κρατικές ενισχύσεις του παρελθόντος. Παράλληλα είναι ρυπογόνος και εκτιμάται πως απαιτούνται περίπου 100 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας της.