«Συνταγή» Ελλάδας και για την Κύπρο θέλει το ΔΝΤ

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» μεταξύ 26 Φεβρουαρίου και 11 Μαρτίου κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πραγματοποίησε συναντήσεις με τέσσερις γενικούς διευθυντές κυρπιακών υπουργείων και τη Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας. Μετά τις συναντήσεις αυτές το ΔΝΤ συνέταξε μνημόνιο, το οποίο στάλθηκε, με την ένδειξη «μόνο για επίσημη χρήση», σε όλα τα αρμόδια υπουργεία (Οικονομικών, Εργασίας, Παιδείας, και Υγείας) μία εβδομάδα,

Όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πολίτης» το νέο κυπριακό μνημόνιο προβλέπει μειώσεις μισθών στο Δημόσιο κατά 5% από το 3%, που είχε συμφωνηθεί στο πρώτο μνημόνιο. Σύμφωνα με το ΔΝΤ με αυτό το μέτρο εξοικονομείται 0,3% του ΑΕΠ.

Το δεύτερο μνημόνιο, το οποίο υπογράφεται μόνο από το ΔΝΤ, και όχι τα άλλα μέλη της τρόικας, προβλέπει ακόμα κατάργηση του 13ου μισθού και την αντικατάστασή του με ένα ενιαίο ποσό ύψους 500 ευρώ. Με το μέτρο αυτό, υποστηρίζει το Ταμείο, εξοικονομούνται συνολικά δαπάνες που αναλογούν στο 0,9% του ΑΕΠ.

Τα δύο αυτά μέτρα, τα οποία κρίνονται ως και τα σημαντικότερα, εξαρτώνται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, από τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του τραπεζικού τομέα της Κύπρου. Δεδομένου του γεγονότος ότι το μνημόνιο γράφτηκε πριν η Βουλή καταψηφίσει την πρώτη συμφωνία με το Eurogroup της 15ης Μαρτίου, εξάγεται, σύμφωνα με το δημοσίευμα, «αβίαστα το συμπέρασμα ότι σήμερα τα μακροοικονομικά αυτά μέτρα είναι μάλλον υποχρεωτικά για την Κύπρο».

Τί προβλέπει για την Παιδεία

Το κυπριακό Μνημόνιο 2 σύμφωνα με το δημοσίευμα περιλαμβάνει επίσης μέτρα και για το κόστος της δημόσιας υπηρεσίας. Πιο συγκεκριμένα προβλέπει την έξοδο από το υπουργείο Παιδείας 2.000 εργαζομένων μέχρι το 2016, χωρίς να συγκεκριμενοποιεί, αν πρόκειται περί εκπαιδευτικών ή άλλου προσωπικού.

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του ΔΝΤ οι πανεπιστημιακοί λαμβάνουν επίδομα για εξαιρετική επίδοση μεταξύ 7.000 και 12.000 ευρώ κάθε χρόνο, το οποίο όμως δίνεται χωρίς διακρίσεις σε όλους, μετατρέποντάς το «σε επιπλέον μισθό αντί ως ανταπόδοση παραγωγικότητας».

Το κόστος του εν λόγω επιδόματος για το 2011 ανήλθε στα 2 εκατομμύρια ευρώ. Για να μειωθούν οι δαπάνες του κράτους, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προτείνει να καταργηθεί το εν λόγω επίδομα και να εισαχθούν δίδακτρα στα δύο κρατικά πανεπιστήμια. Για να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα φοιτητών από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, προτείνεται να εισαχθεί το αγγλικό σύστημα των προνομιακών δανείων σε άπορους φοιτητές.

Περικοπές και εξορθολογισμό του συστήματος Υγείας θέλει το ΔΝΤ

Για τις δαπάνες στην υγεία, το ΔΝΤ παρατηρεί ότι το σύστημα, όπως εφαρμόζεται στην Κύπρο, εγείρει ερωτηματικά περί ισονομίας των πολιτών, καθώς πολλά από τα έξοδα αναλαμβάνονται απευθείας «από την τσέπη» των πολιτών. Με ένα υπουργείο Υγείας, που διεκδικεί συγχρόνως τους ρόλους του διαμορφωτή πολιτικής, του υπεύθυνου εφαρμογής της και της μονοπωλιακής παροχής υπηρεσιών υγείας, η όλη κυπριακή δομή υγείας, σύμφωνα με το δεύτερο μνημόνιο, πάσχει. Ως εκ τούτου, το ΔΝΤ προτείνει στο Υπουργείο Υγείας να διαχωρίσει θεσμικά αυτούς τους ρόλους.

Πιο συγκεκριμένα, το Διεθνές Νομισμαατικό Ταμειο παρατηρεί ότι το Υπουργείο Υγείας «δεν διαθέτει εργαλεία παρακολούθησης της απόδοσης των ιατρικών λειτουργών, ενώ ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό χωρίς κανόνες».

Μέχρι την εισαγωγή του Γενικού Σχεδίου Υγείας, για την οποία το ΔΝΤ δεν εμφανίζεται αισιόδοξο δεδομένων των διαχρονικών καθυστερήσεων, προτείνονται στο δεύτερο μνημόνιο σειρά μέτρων, όπως ο περιορισμός των κριτηρίων δωρεάν περίθαλψης, η αύξηση των τελών, που πληρώνονται κατά τις επισκέψεις στα δημόσια νοσηλευτήρια και η αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα.

Στο στόχαστρο και το σύστημα κοινωνικής προστασίας

Το σύστημα κοινωνικής προστασίας της Κύπρου, το οποίο εισήχθη σε μια εποχή χαμηλής ανεργίας, οφείλει να συμβαδίσει με την εποχή της κρίσης, παρατηρεί το ΔΝΤ, τονίζοντας ότι οι άνεργοι στην Κύπρο πριν από την κρίση δεν ήταν απαραιτήτως και φτωχοί. «Σήμερα είναι και το κράτος οφείλει να τους συνδράμει», επισημαίνεται.

Ωστόσο, πριν προχωρήσει στις προτάσεις του το ΔΝΤ σημειώνει ότι πολλές πολιτικές κοινωνικής προστασίας εφαρμόζονται από διάφορα υπουργεία και ανεξάρτητες αρχές, όπως για παράδειγμα η στεγαστική πολιτική του κράτους. Ακόμα, το ΔΝΤ παρατηρεί ότι «υπό τις υφιστάμενες συνθήκες του κράτους, η βοήθεια σε εκτοπισθέντες δεύτερης και τρίτης γενιάς δεν μπορεί να αποτελεί προτεραιότητα, τη στιγμή που νεόπτωχοι θα απειλούνται με έξωση από τα σπίτια τους».

Ως εκ τούτου, προτείνεται να ψηφιστεί ως κατεπείγουσα νέα νομοθεσία για την κρατική βοήθεια, με εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων, τα οποία θα πρέπει να ισχύσουν και στη φοιτητική βοήθεια, ενώ προτείνεται κατάργηση των διαφόρων βοηθημάτων για τουρισμό, καθώς και το επίδομα αγοράς ηλεκτρονικού υπολογιστή για μαθητές.

Ακόμα, το ΔΝΤ προτείνει όλα τα δημόσια βοηθήματα να φορολογούνται. Κυρίως, όμως, το ΔΝΤ προτείνει επέκταση του επιδόματος ανεργίας στον έναν χρόνο (όπως ισχύει στις περισσότερες χώρες της ΕΕ).

Διαψεύδει η κυπριακή πλευρά

Το δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης» περί μνημονίου 2, διέψευσε ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Κενεβέζος, λέγοντας ότι ουδέποτε «το Υπουργείο Παιδείας ή ο υποφαινόμενος Υπουργός έχει δεχθεί κάτι τέτοιο».