Τα 101α γενέθλια του Γρηγόρη Λαμπράκη

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1912 στην Κερασίτσα Αρκαδίας και ήταν το 14ο παιδί από τα συνολικά 18 που απέκτησαν οι γονείς του. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία.

Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες

και κατείχε για 23 χρόνια (ως το 1959) το πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος με επίδοση 7,37 μ. Στην διάρκεια της κατοχής διοργάνωνε με άλλους συναθλητές του αγώνες, διαθέτοντας τα έσοδα σε λαϊκά συσσίτια.

Το 1950 κατέλαβε τη θέση του υφηγητή Μαιευτικής – Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Απέκτησε δυο γιούς τον Θοδωρή και τον Γρηγόρη.

Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης εκλέχτηκε βουλευτής Πειραιά με την ΕΔΑ. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Στις 21 Απριλίου 1963 αψηφώντας σχετική απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Βάδισε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, εν μέσω απειλών, πριν τελικά συλληφθεί και κρατηθεί για μερικές ώρες.

Σχεδόν ένα μήνα μετά, στις 22 Μαΐου, καθώς έφευγε από συγκέντρωση για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη, δέχτηκε δολοφονική επίθεση από παρακρατικούς. Τραυματίστηκε βαριά και υπέκυψε στα τραύματά του λίγες μέρες μετά.

Η στυγερή δολοφονία

Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 ο Λαμπράκης μίλησε σε εκδήλωση που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Νωρίτερα, πλήθος παρακρατικών προπηλάκιζαν όσους προσέρχονταν στην αίθουσα. Οι ένστολοι αστυνομικοί, δεν έκαναν τίποτε για να τους απωθήσουν, παρά τις διαμαρτυρίες των οργανωτών και του ίδιου του βουλευτή Λαμπράκη.

Ενδεικτικό του τι θα επακαλουθούσε ήταν το γεγονός ότι ένας παρακρατικός χτύπησε το Λαμπράκη στο κεφάλι με ρόπαλο κατά την είσοδό του στην αίθουσα της εκδήλωσης, τραυματίζοντάς τον ελαφρά, ενώ σοβαρά τραυματίστηκε από τους διαδηλωτές ο άλλος αριστερός βουλευτής, που ήταν παρών, ο Γιώργος Τσαρουχάς.

Μετά το τέλος της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης εγκατέλειψε την αίθουσα για να πάει στο ξενοδοχείο του. Στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου ένα τρίκυκλο τον πλησίασε με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τον έριξε στο έδαφος. Κανείς αστυνομικός δεν κινήθηκε για να εμποδίσει το τρίκυκλο πριν το χτύπημα ή να συλλάβει τον οδηγό του μετά. Ούτε καν για να βοηθήσει τον αιμόφυρτο βουλευτή. Όπως αποδείχτηκε, το θύμα είχε δεχτεί ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι από μεταλλικό αντικείμενο.

Ο Τίγρης

Οι δράστες της επίθεσης θα είχαν διαφύγει ανενόχλητοι, αν ο Μανόλης Χατζηαποστόλου ( Τίγρης) δεν είχε πηδήξει στην καρότσα του τρίκυκλου και δεν εξουδετέρωνε μετά από μάχη σώμα με σώμα τον επιβάτη της καρότσας, Μανόλη Εμμανουηλίδη που είχε χτυπήσει το Λαμπράκη στο κεφάλι και δεν υποχρέωνε τον οδηγό Σπύρο Γκοτζαμάνη να σταματήσει. Τελικά στο σημείο τη συμπλοκής εμφανίστηκε ένας τροχονόμος, ο οποίος συνέλαβε τον Γκοτζαμάνη κατόπιν υποδείξεων των περαστικών.

Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Πέθανε τέσσερις μέρες αργότερα.

Την κηδεία του Λαμπράκη στην Αθήνα ακολούθησαν 500.000 άνθρωποι, φωνάζοντας συνθήματα κατά της δολοφονίας. Για τη δολοφονία του καταδικάστηκαν οι Γκοτζαμάνης και Εμμανουηλίδης.

Η υπόθεση Λαμπράκη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή την ίδια χρονιά. Σημαντική ήταν η συμβολή στην αποκάλυψη της υπόθεσης της δημοσιογραφικής έρευνας του Γιώργου Ρωμαίου (Βήμα), Γιάννη Βούλτεψη (Αυγή) και Γιώργου Μπέρτσου (Ελευθερία).