Το κούρεμα των καταθέσεων δεν είναι καινούργια ιδέα

Πρόκειται με άλλα λόγια για την ίδια πρόταση πάνω-κάτω, που αποφασίστηκε από το eurogroup για τη διάσωση της Κύπρου. Η Boston Consulting Group, στην μελέτη της με τίτλο “Back to Messopotamia?”, είχε προχωρήσει και στον υπολογισμό του ύψους τους κουρέματος για κάθε χώρα.

Όπως προκύπτει από τον σχετικό πίνακα, ο εφάπαξ φόρος επί των χρηματικών περιουσιακών στοιχείων των ιδιωτών/πολιτών της ευρωζώνης υπολογίζεται

στο 34% κατά μέσο όρο ήτοι στα 6,1 τρισεκατομμύρια. Για την Ελλάδα συγκεκριμένα, το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 47% που μεταφράζεται σε κούρεμα 134 δισεκατομμυρίων ευρώ! Ως χρηματικά περιουσιακά στοιχεία (financial assets) νοούνται οι τραπεζικές καταθέσεις, τα ομόλογα, οι μετοχές κ.ά. Για την Ισπανία το κούρεμα είχε υπολογιστεί στο 56% και στο 57% για την Πορτογαλία.

Όπως υποστηρίζουν οι συντάκτες της μελέτης, για να είναι βιώσιμο το χρέος και να μπορέσουν τα δοκιμαζόμενο κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να επιστρέψουν σε αναπτυξιακή τροχεία, το άθροισμα του χρέους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα (σ.σ. επιχειρήσεις, νοικοκυριά) θα πρέπει να μην ξεπερνάει το 180% του ΑΕΠ της χώρας.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Boston Consulting Group, αν το κούρεμα του χρέους πέσει αποκλειστικά στους ώμους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα, αν όχι η βεβαιότητα, ότι οι απώλειες θα είναι δυσβάστακτες και θα πλήξουν ανεπανόρθωτα την φερεγγυότητά τους, ειδικά στα κράτη αυτά που η έκθεσή τους στον ιδιωτικό τομέα είναι μεγάλη.

Με βάση τα παραπάνω, η συμβουλευτική εταιρεία προτείνει την μετακύλιση ή τον επιμερισμό του βάρους και στις πλάτες των πολιτών που διαθέτουν τραπεζικές καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα και λοιπά χρηματικά περιουσιακά στοιχεία.

Οι συντάκτες της μελέτης δεν παραλείπουν να αναγνωρίσουν ότι μια τέτοια λύση θα ήταν ιδιαίτερα αντιδημοφιλής και αντιπαραβάλλουν ότι οι τράπεζες και τα οι ασφαλιστικές εταιρείες στις χώρες που θα εφαρμοστεί, θα επωφεληθούν. Μάλιστα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ένας κοινωνικά αποδεκτός επιμερισμός του βάρους, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να επιβάλουν τον εφάπαξ φόρο σε τραπεζικές καταθέσεις ιδιωτών κτλ. από ένα συγκεκριμένο ποσό και άνω. «Για παράδειγμα από τα 100.000 ευρώ και άνω» αναφέρει χαρακτηριστικά η Boston Consulting Group.

Ενα τέτοιο εφάπαξ μέτρο θα χρειαζόταν να αντισταθμιστεί με κατάργηση ή μείωση φόρων όπως είναι οι φόροι περιουσίας (wealth taxes) και οι φόροι επί των κεφαλαιακών κερδών (capital gain taxes).

«Μια τέτοια δραστική κίνηση όπως είναι η επιβολή φόρου επί των χρηματικών περιουσιακών στοιχείων πιθανότατα θα διευκόλυνε, από πολιτικής άποψης, την μείωση των φόρων εισοδήματος προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη», καταλήγει η μελέτη.