Το «Σύσσημον» πάει Επίδαυρο

Το αφηγηματικό ποίημα του Νίκου Παναγιωτόπουλου (εκδ. Ίνδικτος) αξιώθηκε ένα «ανέβασμα» στο θέατρο της Επιδαύρου από τον θίασο του Σίμου Κακάλα. Η μετατόπιση από το μοναχικό διάβασμα του αναγνώστη όπου κυριαρχεί η μοναχική ανάσα, στο καθεστώς της οπτικής παρακολούθησης των δρωμένων στη σκηνή (και τι σκηνή!) αποτελεί δύσκολο ζήτημα που γενικά δεν λύνεται. Οι θεατές πάντων, μετά τη λήξη της παραστάσεως, χωρίστηκαν σε δύο παρατάξεις όπου όλα τα επιχειρήματα – θετικά και αρνητικά – αναλύθηκαν καταλεπτώς τόσο για να υπερασπιστούν

το κείμενο όσο και για να το συνδέσουν θετικά ή αρνητικά με την παράσταση.

Το έργο του Παναγιωτόπουλου είναι υπερφιλόδοξο – γνωστό αυτό – και δείχνει να μη φοβάται μετατροπές και δη θεατρικές. Ωστόσο εκείνος που το άπλωσε σε εξακόσιες σελίδες και βάλε, εννοείται ότι ξέρει τους τρόπους της προφύλαξης και της επιφύλαξης.

Για όσους δεν έχουν περήφανα αυτιά, οι κριτικές ολόγυρα έδιναν κι έπαιρναν : άλλη η αφήγηση του θιάσου και άλλο το ποίημα του Παναγιωτόπουλου! Μάλιστα οι «αντιστάσεις» των ηθοποιών αξιοποιούσαν τα λεγόμενα του ποιήματος με δικό τους τρόπο! Οι μάσκες, το τοτεμικό υπόβαθρο, η έξοχη μουσική υπόκρουση που τελείωσε μαζί με το δράμα, για τους περισσότερους θεατές ήταν μοτίβα που δεν κατόρθωσαν να επιτύχουν την όσμωση που επέβαλε το κείμενο. Εξού και το τελικό χειροκρότημα που ήταν χλιαρό και μόνο για τους τύπους.

Η παράσταση είχε δυο κεφάλια και δύο προσανατολισμούς, άσχετα προς τις προσπάθειες των ηθοποιών και δη των γυναικών που διεκδίκησαν δικαιολογημένα τη σκηνή. Ο θίασος επιζητούσε για τους δικούς του λόγους τελετουργία, καλυμμένα πρόσωπα, στεντόρεια φωνή που χάριζε νοήματα και αδρές κινήσεις σε άνδρες και κυρίως γυναίκες. Ο παρών – απών δημιουργός του Σύσσημου θα επιθυμούσε εκ του μακρόθεν μεγαλύτερη πυκνότητα, διαφύλαξη του αφηγηματικού τέμπο του ποιήματος, θεατρικότητα μεν αλλά όχι τεχνική δραπέτευση του θιάσου προς άλλα δρώμενα.

Μας είπαν ότι υπήρξαν κάποιες αισθητές διαρροές των θεατών – ξένων κυρίως – που αδυνατούσαν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του έργου το οποίο είχε καταλήξει πραγματικός γρίφος. Μπροστά σε αυτή την δύσκολη κατάσταση ευνόητο ήταν οι θεατές να καταλήξουν είτε σε επιθετικές εντυπώσεις, είτε σε στεγανή διαφορά έναντι στον θίασο και στο ποίημα, με ένα λόγο το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου φιλοξένησε αλλά δεν τίμησε όσο θα περίμενε κανείς την θεατρικότητα του Σύσσημου.