Αλλαγές στα δικαστικά συστήματα της ΠΓΔΜ και της Σερβίας

Του Μανώλη Λαμτζίδη από την εφημερίδα Karfitsa

Οι αλλαγές στο δικαστικό σύστημα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη των περισσότερων χωρών της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων και ειδικότερα της Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία Μακεδονίας και της Σερβίας. Το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα των δικαστικών μεταρρυθμίσεων έχει σκοπό να κάνει το σύστημα «διαφανές» και «αποδοτικό», ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει περισσότερο αποτελεσματικά την εγκληματική δράση οργανωμένων ομάδων και τη διαφθορά.

«Οι

βασικοί στόχοι των μεταρρυθμίσεων» σύμφωνα με δήλωση εκπρόσωπου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ΠΓΔΜ «είναι η αυξημένη απόδοση του δικαστικού συστήματος, η αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, η εισαγωγή ταχέων και αποτελεσματικών διαδικασιών, η αποτροπή της κατάχρησης εξουσίας από την πλευρά των κρατικών οργάνων, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η εφαρμογή των Ευρωπαϊκών προτύπων.Αυτές οι επαναστατικές «αλλαγές» θα τεθούν σε εφαρμογή μέχρι τον Ιούλιο».

Τα τελευταία δυο χρόνια σε μία προσπάθεια ευθυγράμμισης με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ζήτημα της απονομής της δικαιοσύνης , στη γειτονική χώρα έχουν υιοθετηθεί περίπου 30 νέοι νόμοι. H απόδοση των δικαστών στην ΠΓΔΜ θα αξιολογείται πλέον σύμφωνα με τον αριθμό των υποθέσεων που επιλύουν σε συνδυασμό με τον αριθμό των δικαστικών αποφάσεων που επικυρώνονται, μεταρρυθμίζονται ή ακυρώνονται από ανώτερο δικαστήριο.

Επιπρόσθετα, το νέο «πακέτο μεταρρυθμίσεων» θεσπίζει νέους κανόνες για την πρόσληψη δικαστών με αυξημένα προσόντα και με ανάλογο ψυχολογικό «προφίλ» με σκοπό τη μείωση του ενδεχομένου λήψης εσφαλμένων αποφάσεων. Η θέσπιση και ανάπτυξη ενός σύγχρονου και αποδοτικού δικαστικού συστήματος ενισχύεται μέσω ενός ψηφιακού προγράμματος για τη δικαιοσύνη.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εγκατάσταση 150 υπολογιστών σε 33 δικαστήρια της χώρας. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις εμπορικές διαφορές , η επιχειρηματική κοινότητα στην ΠΓΔΜ απαιτεί ριζικότερες αλλαγές. Το Οικονομικό Επιμελητήριο της ΠΓΔΜ παρήγγειλε τη διεξαγωγή μιας έρευνας ανάμεσα στα μέλη του στα τέλη του προηγούμενου έτους (2012) προκειμένου να σχηματίσει την εικόνα που έχουν για την αποδοτικότητα των δικαστικών διενέξεων μεταξύ επιχειρηματιών και επιχειρήσεων.

Οι δικαστικές διενέξεις στη γειτονική χώρα έχουν μεγάλη διάρκεια. Οι μεγάλες δυσκολίες σχετίζονται συχνά με την διευθέτηση πληρωμών. Οι επιχειρήσεις έχουν πρόβλημα με την είσπραξη των αξιώσεών τους λόγω των εξαιρετικά μακρόχρονων διαδικασιών. Γι΄ αυτό οι επιχειρήσεις δεν είναι διατεθειμένες να πάνε στα δικαστήρια, και στις μεταξύ τους συμφωνίες περιλαμβάνουν ρήτρα υπαγωγής των μελλοντικών τους διαφορών στη διαδικασία της διαμεσολάβησης.

Στη Σερβία, οι προσπάθειες της κυβέρνησης προς το παρόν επικεντρώνονται στη μεταρρύθμιση του υπάρχοντος δικτύου δικαστηρίων στη χώρα, σύμφωνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης Νικόλα Σελακόβικ.

Η Σερβία χρειάζεται αλλαγή στο δικαστικό της σύστημα . Η δημιουργία νέων δικαστικών σχηματισμών σε ορισμένες περιφέρειες δεν πρέπει να εκληφθεί ως ευκαιρία για δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στη δημόσια διοίκηση, αλλά ως προσπάθεια ικανοποίησης της ανάγκης των πολιτών για πρόσβαση στη δικαιοσύνη, δήλωσε ο Σελακόβικ στο Σερβικό Κοινοβούλιο.

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με στατιστικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Σερβία κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις του καταλόγου των χωρών της περιοχής σε αναλογία δικαστικών σχηματισμών (1,7) ανά 100.000 κατοίκους .

* Ο κ. Λαμτζίδης είναι δικηγόρος και πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης